Na koniec sierpnia jednoosobową działalność gospodarczą prowadziło w Polsce 2 897,4 tys. przedsiębiorców - wynika z rejestrów REGON. W pierwszych ośmiu miesiącach br. ich liczba zwiększyła się o 25,99 tys. Liczba ta uwzględnia nowo zarejestrowane podmioty, a także przedsiębiorców, którzy zdecydowali się na wyrejestrowanie swojej firmy. Nie wpływają na nią natomiast zawieszenia działalności gospodarczej.
Gorący styczeń
Statystyki GUS pokazują ponadto, że w pierwszych ośmiu miesiącach br. rejestrację działalności gospodarczej przeprowadziło 194 tys. przedsiębiorców. Zakończyć przygodę z własnym biznesem postanowiło z kolei 167,6 tys. przedsiębiorców. Różnica między nowo zarejestrowanymi i wyrejestrowanymi działalnościami wynosi 26,4 tys. (liczba ta nieznacznie odbiega od wcześniej wskazanej 25,99 tys. ze względu na inną metodę sumowania).
Dostępne statystyki, które obejmują okres od grudnia 2011 r. do sierpnia 2012 r., pokazują, że najwięcej zarówno rejestracji, jak i wyrejestrowań przypadło na styczeń. Tylko w tym miesiącu zarejestrowało się 27,2 tys. nowych przedsiębiorców, a wyrejestrowało 42,6 tys. Grudzień i styczeń były przy tym jedynymi miesiącami, w których liczba wyrejestrowań była większa od liczby nowo utworzonych biznesów. Duża liczba nowych wniosków złożonych przez przedsiębiorców na przełomie roku może wynikać zarówno z przyczyn natury psychologicznej, jak i ekonomicznej.
Nowy rok, nowe wyzwania
- Przełom roku to zwyczajowo okres podsumowań i nowych planów, ale też realizacji podjętych decyzji. Właśnie w styczniu zgłosiła się do nas rekordowa liczba osób zdecydowanych otworzyć własną działalność gospodarczą - mówi Kamila Bukowska, menedżer zespołu zajmującego się rejestracją działalności gospodarczej w Grupie Idea Banku (usługę świadczy Tax Care). Wśród przyczyn, które leżały u podstaw decyzji o założeniu własnej działalności przewijają się trzy: chęć osiągania wyższych zarobków (dotyczy to zarówno osób, które chcą „dorobić” do etatu, jak też osób, dla których firma ma być jedynym źródłem utrzymania), obawy przed utratą pracy, a także zamiana etatu na samozatrudnienie w ramach współpracy z dotychczasowym pracodawcą.
Wyższe zarobki - przyczyna numer jeden
Przypomnijmy, że z badania przeprowadzonego w ub.r. przez Tax Care na grupie ponad 1000 przedsiębiorców już prowadzących działalność gospodarczą, wynikało, że inne ważne czynniki, które skłoniły ich do otwarcia własnego biznesu, to m.in. niezależność decyzyjna, dobry pomysł na firmę i duch przedsiębiorczości, samorealizacja czy nielimitowany czas pracy (w ww. badaniu założenie działalności z powodu namowy dotychczasowego pracodawcy wskazało tylko nieco ponad 5% badanych).
Nie udało się w grudniu, to już się nie uda
Niestety przełom roku to także wysyp decyzji o zamknięciu firmy. W tym przypadku obok wspomnianych czynników psychologicznych (zakończenie pewnego etapu w życiu), dochodzą też czynniki ekonomiczne. - Dla wielu branż końcówka roku to najgorętszy okres, a więc też czas większych przychodów. Jeżeli w tym czasie przedsiębiorcy nie udaje się odnieść sukcesu, dochodzi on do wniosku, że prowadzony przez niego biznes po prostu nie ma sensu. Wielu z nich decyduje się w takiej sytuacji albo zawiesić działalność, albo ją zamknąć - ocenia Kamila Bukowska.
Przy działalności sezonowej, związanej np. tylko z okresem wakacyjnym lub tylko z sezonem zimowym, firmę można zawiesić, dzięki czemu w czasie, kiedy firma nie przynosi dochodu, nie trzeba płacić składek ZUS i składać deklaracji VAT. Do zawieszenia działalności gospodarczej mają prawo przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników - za wyjątkiem umów o pracę na czas określony, zawieranych tylko na czas planowanej aktywności na rynku, czy umów - zleceń.
Działalność można zawiesić na okres od 30 dni do dwóch lat. Wniosek o zawieszenie można złożyć on-line (przy użyciu podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP), osobiście w dowolnym urzędzie gminy lub przesłać listem poleconym (w tym wypadku własnoręczny podpis wnioskodawcy musi zostać poświadczony przez notariusza).
Wyrejestrowanie firmy wiąże się z biurokracją
Duża liczba wyrejestrowań działalność przypadająca na styczeń może też wynikać ze względów technicznych. - W przypadku, gdy przedsiębiorca wyrejestrowuje działalność gospodarczą zobowiązany jest do sporządzenia remanentu końcowego, obejmującego spis towarów handlowych, materiałów, surowców, półproduktów, wyrobów gotowych, braków i odpadów, a także produkcji w toku. Remanent ten sporządzany jest dla potrzeb rozliczenia podatku dochodowego. Taki sam remanent przedsiębiorca powinien de facto sporządzić na koniec roku podatkowego, czyli na dzień 31 grudnia. Wyrejestrowując działalność w styczniu, o ile w praktyce nie prowadził już jej po 31 grudnia, pozwoli mu zaoszczędzić czas potrzebny do przygotowania takiego remanentu - wyjaśnia Magdalena Flis, doradca podatkowy współpracujący z Tax Care.
Zamykając działalność gospodarczą przedsiębiorca ma także obowiązek sporządzenia spisu towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, od których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT, a które w dalszym ciągu pozostają u niego na stanie. Spis ten obejmuje nie tylko towary, materiały, surowce i półprodukty, ale również środki trwałe, czy wyposażenie firmy.
Netto najlepszy czerwiec
Statystyki dotyczące rejestrów REGON pokazują również, że największy przyrost netto działalności gospodarczych miał miejsce w czerwcu - liczba przedsiębiorców zwiększyła się wtedy o ponad 9 tysięcy. W tym miesiącu likwidacje działalności stanowiły tylko 63% rejestracji. Wynikało to głównie z wyraźnie niższej niż w poprzednim miesiącu liczby wyrejestrowań działalności gospodarczej. W miesiącach, w których nowo powstałe firmy miały przewagę liczebną nad zamykanymi, czyli od lutego do sierpnia, relacja tych drugich do pierwszych wynosiła średnio 75%.
Katarzyna Siwek