Ustawa o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych - wprowadzająca deregulację w zakresie zawodu doradcy podatkowego - została ostatecznie uchwalona przez Sejm w dniu 9 maja 2014 r. i przekazana 14 maja 2014 r. do podpisu Prezydenta RP.
Każdy będzie mógł prowadzić księgi, tylko doradca będzie mógł reprezentować podatników
Celem przewidzianej nowelizacji ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213), jest zniesienie niektórych ograniczeń w podejmowaniu i wykonywaniu zawodu doradcy podatkowego oraz czynności doradztwa podatkowego.
Nowelizacja ma na celu przede wszystkim umożliwienie zawodowego wykonywania większości czynności doradztwa podatkowego podmiotom innym niż podmioty dotychczas uprawnione tj. doradcy podatkowi, radcowie prawni, adwokaci, biegli rewidenci i podmioty uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Zawierający omawiane zmiany rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych został przekazany do Sejmu i 23 lipca 2013 r. odbyło się jego I czytanie. Posłowie zdecydowali o przekazaniu projektu do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji. Przebieg procesu legislacyjnego można śledzić na stronach Sejmu RP, pod numerem druku 1576.
Przewiduje ona, że w kompetencji osób, których kwalifikacje zostały zweryfikowane (licencjonowani doradcy podatkowi, adwokaci i radcowie prawni) pozostaną jedynie czynności polegające na reprezentowaniu podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach z zakresu ich (podatników, płatników i inkasentów) obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekuucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami.
Powodem pozostawienia tych spraw w wyłącznej gestii doradców podatkowych (także adwokatów i radców prawnych) jest fakt, że sprawy te wiążą się one z wchodzeniem w stałe relacje z władzą publiczną i często pociągają za sobą nieodwracalne skutki dla podmiotu reprezentowanego.
Jednak pozostałe czynności doradztwa podatkowego (w szczególności udzielanie porad i opinii, prowadzenie ksiąg i ewidencji, czy sporządzanie zeznań i deklaracji podatkowych) będzie mógł wykonywać każdy.
Wykaz czynności zastrzeżonych dla licencjonowanych doradców podatkowych przed i po wejściu w życie proponowanych zmian
Czynności zastrzeżone dla osób wykonujących zawód doradcy podatkowego | Czynności, których wykonywanie nie będzie wymagało wpisu na listę doradców podatkowych |
1. udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami; 2. prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie; 3. sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tymzakresie; 4. reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1 powyżej. | 1. udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami; 2. prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie; 3. sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie; |
Konsekwencją nowelizacji powinno być zatem zwiększenie dostępności usług doradztwa podatkowego i obniżenie ich cen.
Deregulacja usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych 2013
Zatrudnienie doradcy podatkowego
Projektowana zmiana art. 27 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym ma na celu umożliwienie doradcom podatkowym wykonywania zawodu i jednocześnie pozostawania w zatrudnieniu w podmiotach innych niż podmioty uprawnione do wykonywania doradztwa podatkowego.
Pozostając w zatrudnieniu w tych podmiotach doradca podatkowy będzie uprawniony do wykonywania zawodu jedynie na rzecz tych podmiotów, a nie będzie mógł wykonywac doradztwa na rzecz podmiotów zewnętrznych w stosunku do pracodawcy.
Przyjęcie takiego rozwiązania pozwoli zbliżyć zasady wykonywania doradztwa podatkowego do zasad świadczenia pomocy prawnej przez radców prawnych, którzy świadczą pomoc prawną pozostając w zatrudnieniu w podmiotach, których wyłącznym przedmiotem dzialalnosci nie jest swiadczenie pomocy prawnej.
Dopuszczenie możliwosci wykonywania zawodu doradcy podatkowego i pozostawania w zatrudnieniu we wskazanych wyżej podmiotach będzie możliwe w przypadku, jeśli nie będzie powodowac konfliktu interesów.
Praktyka - wystarczy 6 miesięcy
W przypadku osób starających się o licencję doradcy podatkowego (uprawnionego do reprezentowaniu klientów w postępowaniach przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli aktów administracyjnych w sprawach z zakresu obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej zwictzanej z tymi obowiązkami) przewidziano skrócenie okresu praktyki zawodowej odbytej w Polsce z 2 lat do 6 miesięcy.
Natomiast w przypadku absolwentów studiów wyższych, których program kształcenia zrealizowany zostal w ramach umowy zawartej między uczelnią a Komisją Egzaminacyjna do Spraw Doradztwa Podatkowego - możliwość zwolnienia z części pisemnej egzaminu.
Kandydaci na doradców podatkowych, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy deregulacyjnej nie rozpoczną praktyki w organach podatkowych na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy o doradztwie podatkowym, w brzmieniu dotychczasowym, nie będą musieli odbywać praktyki w tych organach - tylko u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego w wymiarze 6 miesięcy.
Praktyka zawodowa dla kandydatów na doradców podatkowych, wyznaczona w organach podatkowych przed dniem wejścia w życie ustawy deregulacyjnej ulega zakończeniu z dniem wejścia w życie tej ustawy. Osobom, które odbywały praktykę w organach podatkowych przysługuje prawo uzyskania zaswiadczenia o jej odbyciu oraz złożenia wniosku o wyznaczenie terminu praktyki u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego.
Jeżeli kandydaci na doradców podatkowych, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy deregulacyjnej rozpoczęli praktykę u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego - odbywają tylko 6 miesięczną praktykę. A jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy deregulacyjnej wymiar praktyki przekroczył 6 miesięcy - nie muszą już dalej kontynuować tej praktyki.
Ze względu na to, że przepisy ustawy o doradztwie podatkowym umożliwiają zdobycie uprawnień do wykonywania doradztwa podatkowego obywatelom wszystkich państw - zasadne jest umożliwienie obywatelom innych państw obcych zaliczenia na poczet praktyki zawodowej czynności doradztwa podatkowego wykonywanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub w państwach czlonkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), będących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym - ze względu na zbieżnosc systemów i regulacji podatkowych w tych państwach.
Powyższe rozwiązanie związane jest z dążeniem ww. krajów do ujednolicania wykonywania doradztwa podatkowego i zrównania sposobu traktowania czynności doradztwa podatkowego wykonywanych w tych panstwach, m.in. poprzez wsp6lne Europejskie Zasady Wykonywania Zawodu Doradcy Podatkowego w ramach Confederation Fiscale Europeenne (CFE).
Ustawa zawierająca wskazane wyżej deregulacje ma wejść w życie po upływie 60 dni od jej ogłoszenia (publikacji w Dzienniku Ustaw) - czyli zapewne jeszcze w 2013 roku.
Zakres czynności z zakresu doradztwa podatkowego zastrzeżonych dla określonych grup podmiotów w obecnym stanie prawnym oraz proponowane zmiany:
Zakres czynności | Grupy podmiotów uprawnione do wykonywania w obecnym stanie prawnym | Grupy podmiotów uprawnione do wykonywania według projektu ustawy deregulacyjnej |
1) udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami; | - doradcy podatkowi; | wszyscy |
2) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie; | - doradcy podatkowi; | wszyscy |
3) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie. | - doradcy podatkowi; | wszyscy |
4) reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1. | - doradcy podatkowi; | - doradcy podatkowi; |
Projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości