– Nowelizacja ustawy o VAT dobitnie uwidoczniła wady poprzednich przepisów. Okazało się, że było ich dużo. Nowelizacja poprawiła wiele unormowań, które były niejasne i budziły wątpliwości nie tylko podatników, ale również pracowników administracji skarbowej. Powstaje jednak pytanie o stan prawny obowiązujący przez poprzednie trzynaście miesięcy, gdy obowiązywały te zagmatwane unormowania.
– Takich regulacji jest sporo. Zacznijmy od umów autorskich. Nowelizacja wprowadziła zmiany w art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Zgodnie z nowym punktem 3a, nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą – usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Chodzi o prace wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Oznacza to, że tego rodzaju usługi nie podlegają opodatkowaniu VAT. Powstaje pytanie, jak traktować umowy autorskie w okresie od 1 maja ub.r., kiedy weszła w życie nowa ustawa o podatku od towarów i usług, do 31 maja 2005 r., gdy były one usługą w rozumieniu tej ustawy. Przypomnijmy, że nowe przepisy, z których jednoznacznie wynika, że niektóre usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie podlegają VAT, weszły w życie 1 czerwca br.
– Zgadza się. W art. 15 w ust. 3 uchylono pkt 2, z którego wynikało, że nie podlegają opodatkowaniu VAT umowy zlecenia albo o dzieło wykonywane na rzecz pracodawcy. Oprócz tego art. 15 w ust. 3 nadano nowe brzmienie niejasnym w poprzednim stanie prawnym regulacjom zawartym w pkt 3. Obecnie nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Warunek jest jednak taki, aby osoby te były „związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich”.
Podobnie interpretowano poprzedni stan prawny (z wyjątkiem kontraktów menedżerskich, które były zwolnione, a nie wyłączone z opodatkowania). Mimo że również do tej nowej regulacji można mieć zastrzeżenia, to z pewnością jest ona lepsza od unormowań, które obowiązywały od 1 maja ub.r. do 31 maja 2005 r. Sprawa jest więc łatwiejsza niż w przypadku wspomnianych usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim za ten okres.
– Tak. Od 1 czerwca br. obowiązują nowe regulacje zawarte w art. 29 ust. 17. Wynika z nich, że podstawą opodatkowania w imporcie usług jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić, z wyjątkiem gdy wartość usługi została wliczona do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów zgodnie z art. 31 ust. 2 pkt 2 lub wartość usługi – na podstawie odrębnych przepisów – zwiększa wartość celną importowanego towaru albo w przypadku gdy podatek został rozliczony przez usługodawcę. Powstaje pytanie: a co z importem usług w przypadkach, gdy wartość usługi była doliczona do podstawy opodatkowania w nabyciu wewnątrzwspólnotowym? Dopiero od 1 czerwca br. tych usług, które są doliczone do ceny towaru, nie trzeba jeszcze raz fakturować jako import usług.
Chodzi w tym przypadku np. o transport. Nowy przepis należy traktować jako uściślający, gdyż chyba nikt nie wystawiał w tym przypadku po raz drugi faktury z tytułu importu usług.
– Raz jeszcze powtórzę – nowelizacja uwidoczniła wady poprzednich przepisów ustawy o VAT. Dobrze by było, gdyby minister finansów zajął w tej sprawie jednoznaczne stanowisko. W związku z wadliwymi i niejasnymi regulacjami obowiązującymi w okresie poprzednich trzynastu miesięcy, podatnicy, którzy stosowali racjonalne rozwiązania potwierdzone nowelizacją ustawy, nie będą ponosić z tego tytułu żadnych przykrych konsekwencji.