Trudno wyobrazić sobie całkowite wyeliminowanie klasyfikacji statystycznych z polskiego VAT - uważają specjaliści. Podkreślają jednocześnie, że w obowiązującym systemie są wady, które należy usunąć.
Klasyfikacje i nomenklatury statystyczne są obecne w mechanizmie polskiego VAT od samego początku istnienia tego podatku. Wyrażano opinię, że mechanizm ten jest obcy polskiemu porządkowi prawnemu – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 kwietnia 2001 r. przesądził jednak o jego zgodności z konstytucją. Pozostaje zatem pytanie, czy utrzymanie tej konstrukcji w VAT ma sens.
– W mojej praktyce uczestniczyłem w przygotowaniu prawie tysiąca wniosków do organów statystycznych o klasyfikację różnych wyrobów i usług. Z tej perspektywy mogę wyrazić pogląd, że ogromnym atutem wykorzystania klasyfikacji statystycznych w systemie VAT jest uniezależnienie rozstrzygnięcia merytorycznego od profiskalnego (i przez to potencjalnie nieobiektywnego) nastawienia organów wydających takie rozstrzygnięcie – uważa Zbigniew Liptak, doradca podatkowy współpracujący z Baker&McKenzie Doradztwo Podatkowe. Dodatkowo klasyfikacje te rządzą się ogólnie znanymi i dostępnymi zasadami metodycznymi, istnieją obszerne publikacje na temat zakresu poszczególnych ugrupowań itp. W efekcie prowadzenie sporu merytorycznego oparte jest na jasnych zasadach, zaś sam system wykorzystujący klasyfikacje statystyczne jest przez to bardziej klarowny. Nie można jednak nie dostrzegać istniejących jednocześnie wad tego systemu.
– Mam tutaj na myśli przede wszystkim konstrukcję w ustawie o VAT pozwalającą na wykorzystywanie klasyfikacji statystycznych do określania miejsca świadczenia usług, podczas gdy inne kraje nie stosują takiego rozwiązania – uważa Zbigniew Liptak. Sytuacja taka skutkować może, i niejednokrotnie skutkuje, występowaniem przypadków podwójnego opodatkowania lub braku opodatkowania. Inną słabością jest niekonsekwentne posługiwanie się klasyfikacjami statystycznymi w ustawie o VAT – winą w tym przypadku należy obarczyć pośpiech, w jakim tworzono tę ustawę, dostosowując przez to polski system VAT do tego wynikającego z VI dyrektywy. Zdaniem naszego rozmówcy, trudno jest chyba wyobrazić sobie całkowite wyeliminowanie klasyfikacji z polskiego VAT – zbyt głęboko już wrosły one w naszą podatkową codzienność.
– Skoro więc jesteśmy skazani na ten mechanizm, powinno się tak go zmodyfikować, aby wyeliminować wady, zachowując wszystkie dobrodziejstwa z niego wynikające – dodaje.
Podatki w 2006 roku
Na temat m.in. klasyfikacji statystycznych i VAT będzie mowa podczas konferencji PODATKI 2006, która odbędzie się 31 stycznia – 1 lutego 2006 r. w Hotelu Novotel w Warszawie. Konferencję organizuje Infor Training Centrum Edukacji Gospodarczej. Gazeta Prawna jest współorganizatorem konferencji. Podczas spotkania zostaną m.in. omówione zasady opodatkowania dochodów osób fizycznych w 2006 roku, opodatkowanie należności licencyjnych i rozliczanie wynagrodzeń z zagranicy.
Notował Krzysztof Tomaszewski