Trybunał Konstytucyjny uznał, że artykuł ustawy, w zakresie, w jakim ustala dzień 1 stycznia 2005 r. jako datę wejścia w życie przepisów dotyczących pięćdziesięcioprocentowej stawki podatku dochodowego, jest niezgodny z konstytucją. A jako taki nie obowiązuje.
Rozgorzała dyskusja, czy czasami od 1 stycznia 2006 r. nie mamy 50-proc. stawki podatku dochodowego. Wypowiedzieli się politycy (głównie opozycji – co zrozumiałe) i eksperci (co też zrozumiałe). O ile jednak zrozumiały jest fakt, że się wypowiedzieli, to zupełnie niezrozumiałe jest, co powiedzieli. Dyskutantom gorąco polecam fragment modlitwy świętego Tomasza: „Panie, zachowaj mnie od zgubnego nawyku mniemania, że muszę coś powiedzieć na każdy temat i przy każdej okazji (…) Użycz mi chwalebnego uczucia, że czasem mogę się mylić…”
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych w art. 4 stanowi, że „akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy”.
Ustawa z dnia 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw przewidywała w art. 9, iż „wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2005 r., z wyjątkiem:
■ art. 3–5, które wchodzą w życie z dniem 31 grudnia 2004 r.;
■ art. 30a ust. 10 oraz art. 30b ust. 5c i ust. 8 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2005 r.”
Ustawa ta określała więc termin wejścia w życie dłuższy niż czternastodniowy, ale, zważywszy iż dotyczyło to podatku dochodowego, Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 15 lutego 2005 r. uznał, iż art. 9 ustawy, w zakresie, w jakim ustala dzień 1 stycznia 2005 r. jako datę wejścia w życie przepisów dotyczących pięćdziesięcioprocentowej stawki podatku dochodowego, jest niezgodny z konstytucją. A jako taki nie obowiązuje. Co prawda sędzia Marek Mazurkiewicz zgłosił zdanie odrębne do tego wyroku, które sugeruje możliwość powstania nowych problemów interpretacyjnych, ale nie zmienia to faktu, że skoro data 1 stycznia 2005 r. została uznana za „niekonstytucyjną”, to nie ma żadnej innej daty wejścia w życie tych przepisów. Data „czternastu dni od dnia ogłoszenia”, o której mowa w art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych byłaby jeszcze krótsza niż wyznaczona w ustawie data 1 stycznia 2005 r., a więc tym bardziej byłaby niezgodna z konstytucją. A jak nie ma daty wejścia przepisu w życie, to przepis nie wchodzi w życie. I trudno przyjąć, że obowiązuje od 1 stycznia 2006 r., a nie na przykład od 1 stycznia 2060 r.
Robert Gwiazdowski
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych w art. 4 stanowi, że „akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy”.
Ustawa z dnia 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw przewidywała w art. 9, iż „wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2005 r., z wyjątkiem:
■ art. 3–5, które wchodzą w życie z dniem 31 grudnia 2004 r.;
■ art. 30a ust. 10 oraz art. 30b ust. 5c i ust. 8 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2005 r.”
Ustawa ta określała więc termin wejścia w życie dłuższy niż czternastodniowy, ale, zważywszy iż dotyczyło to podatku dochodowego, Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 15 lutego 2005 r. uznał, iż art. 9 ustawy, w zakresie, w jakim ustala dzień 1 stycznia 2005 r. jako datę wejścia w życie przepisów dotyczących pięćdziesięcioprocentowej stawki podatku dochodowego, jest niezgodny z konstytucją. A jako taki nie obowiązuje. Co prawda sędzia Marek Mazurkiewicz zgłosił zdanie odrębne do tego wyroku, które sugeruje możliwość powstania nowych problemów interpretacyjnych, ale nie zmienia to faktu, że skoro data 1 stycznia 2005 r. została uznana za „niekonstytucyjną”, to nie ma żadnej innej daty wejścia w życie tych przepisów. Data „czternastu dni od dnia ogłoszenia”, o której mowa w art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych byłaby jeszcze krótsza niż wyznaczona w ustawie data 1 stycznia 2005 r., a więc tym bardziej byłaby niezgodna z konstytucją. A jak nie ma daty wejścia przepisu w życie, to przepis nie wchodzi w życie. I trudno przyjąć, że obowiązuje od 1 stycznia 2006 r., a nie na przykład od 1 stycznia 2060 r.
Robert Gwiazdowski