Do Ordynacji podatkowej powrócił przepis pozwalający organom skarbowym korzystać z dowodów zebranych przez policję w postępowaniach jeszcze niezakończonych.
Prezydent podpisał nowelizację Ordynacji podatkowej i ustawy o kontroli skarbowej. Zmiana w Ordynacji podatkowej przywraca poprzednie brzmienie art. 144 i 181 sprzed 1 września ubiegłego roku. Urzędnicy skarbowi stracili wtedy prawo powoływania się w postępowaniach podatkowych na dowody zebrane przez inne służby w postępowaniach, które nie zostały zakończone prawomocnie. Zmiany zapewniły większą ochronę podatnikom spierającym się z fiskusem, ale pozbawiły organy skarbowe oręża w walce z nieprawidłowościami podatkowymi. Według Ministerstwa Finansów niemożliwa stała się współpraca między fiskusem a organami ścigania. Postępowania uległy znacznemu wydłużeniu, wzrosły też koszty kontroli.
Zdaniem wiceministra finansów Pawła Banasia fiskus stracił prawo wglądu do faktur zajętych przez policję. Trudne stało się ściganie wielu najpoważniejszych przestępstw podatkowych, zwłaszcza walka z mafią paliwową czy ukrywaniem dochodów oraz wyłudzeniami VAT. W wielu przypadkach inspektorzy skarbowi muszą powtarzać dowody, na przykład specjalistyczne opinie biegłych, mimo że zostały już one wydane na zlecenie prokuratury. Urzędnicy skarbowi argumentują, że wykluczenie z postępowania części dowodów szkodzi podstawowym zasadom wynikającym z Ordynacji podatkowej – prawdzie obiektywnej i swobodnej ocenie dowodów.
Resort finansów liczy, że powrót do poprzedniego brzmienia art. 181 Ordynacji podatkowej usprawni postępowania podatkowe. Fiskus znowu będzie mógł korzystać z dowodów zebranych przez policję czy prokuraturę w postępowaniach, które nie zostały prawomocnie zakończone.
Krytycy powrotu przepisu sprzed 1 września jednak ostrzegają, że podatnicy mogą mieć utrudniony dostęp do dowodów zebranych w postępowaniach innych niż podatkowych.
Mniej kontrowersji budzi nowelizacja art. 144 Ordynacji podatkowej. Umożliwi ona gminom doręczanie decyzji podatkowych za pośrednictwem sołtysów. Wprowadzona w ubiegłym roku zmiana okazała się fatalna dla budżetów samorządów. Gminy muszą zatrudniać kurierów lub płacić za przesyłki Poczcie Polskiej.
Emocje wzbudziły zmiany w ustawie o kontroli skarbowej. I tym razem chodzi o powrót do obowiązujących wcześniej przepisów – ułatwiających kontrolę skarbową u tzw. dużych podatników. Zgodnie z obecnym stanem prawnym, kontrolę taką może wszcząć wyłącznie generalny inspektor kontroli skarbowej na wniosek urzędu skarbowego obsługującego dużą firmę.
To, zdaniem MF, powoduje wydłużenie procesu wszczynania postępowania kontrolnego oraz zbędne mnożenie dokumentacji. Po wejściu w życie nowelizacji zgoda GIKS nie będzie już potrzebna. Do kontroli w dużych firmach będą miały zastosowanie zasady ogólne dotyczące wszczynania postępowań kontrolnych, określone w ustawie o kontroli skarbowej.
Marcin Musiał
marcin.musiał@infor.pl