Podatnicy od dokonywanych przez siebie czynności cywilnoprawnych powinni zapłacić należny podatek. Istnieją jednak sytuacje, kiedy urząd zwróci im wpłacone kwoty.
Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a w przypadku gdy płatnikami są nabywcy rzeczy przeznaczonych do przerobu lub odprzedaży – z chwilą wypłacenia należności. Obowiązek ten powstaje też z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną, a także z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki. Może się też zdarzyć, że podatnik będzie go musiał zapłacić z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody. Obowiązek ten może również powstać z chwilą powołania się na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnej – jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w ciągu 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności, a którakolwiek ze stron po upływie tego terminu powołuje się na okoliczność jej dokonania. Jednak w takim przypadku obowiązek podatkowy powstanie jedynie w stosunku do podatnika, który powołał się na okoliczność dokonania czynności.
Podatnicy muszą wywiązać się z obowiązku zapłaty podatku w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Do samych podatników należy też prawidłowe obliczenie jego wysokości i złożenie odpowiedniej deklaracji.
Przepisy przewidują sytuacje, kiedy podatnikom przysługuje zwrot zapłaconego podatku. Tryb postępowania w sprawie zwrotu podatku określa par. 7 rozporządzenia ministra finansów z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad poboru podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. nr 108, poz. 1153 ze zm.). Zwrot podatku następuje po przeprowadzeniu postępowania przez organ podatkowy. Samo postępowanie może zostać wszczęte na wniosek lub z urzędu. Jeśli w jego wyniku organ ustali, że zostały spełnione warunki uprawniające do zwrotu, wydaje decyzję, w której określa wysokość podatku podlegającego zwrotowi. Zwrotu podatku dokonuje urząd skarbowy, na obszarze działania którego położona jest gmina, której podatek stanowił dochód.
Po upływie 5 lat od końca roku, w którym podatek został zapłacony, nie będzie podlegał zwrotowi.
KIEDY MOŻNA ODZYSKAĆ PODATEK
Podatek od czynności cywilnoprawnych podlega zwrotowi, jeśli:
• uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli;
• nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej;
• umowa spółki w wyniku ostatecznej decyzji odmawiającej spółce wydania koncesji na podjęcie działalności gospodarczej została rozwiązana;
• podwyższenie kapitału spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale – w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców;
• nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.
Edyta Wereszczyńska