Resort pracy i polityki społecznej wycofał się z wcześniejszych propozycji wprowadzenia ulg podatkowych dla oszczędzających na indywidualnych kontach emerytalnych. Przygotowany przez ministerstwo projekt zmian w ustawie o IKE nie przewiduje zachęt podatkowych. Nie zgodziło się na nie Ministerstwo Finansów. Pozostanie jedynie zwolnienie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 58a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176). Zgodnie z nim wolne od podatku są dochody z tytułu oszczędzania na indywidualnym koncie emerytalnym uzyskane w związku z gromadzeniem i wypłatą środków przez oszczędzającego, wypłatą środków dokonaną na rzecz osób uprawnionych do tych środków po śmierci oszczędzającego oraz wypłatą transferową. Zwolnienie nie ma jednak zastosowania, gdy oszczędzający gromadził oszczędności na więcej niż jednym IKE.
Raz z podatkiem, raz bez
- Wypłata środków z IKE jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych. Oczywiście jest to pewna zachęta do oszczędzania na IKE. Oznacza, że emerytura z IKE będzie wyższa o 19 proc. podatku, który trzeba by zapłacić uzyskując inne dochody kapitałowe. Można się zastanawiać, czy jest to jednak efektywna zachęta do inwestowania w IKE - uważa Jacek Bajson, doradca podatkowy ze spółki doradztwa podatkowego MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.
Jego zdaniem termin, w którym będzie można skorzystać ze zwolnienia, jest bardzo odległy. Lepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie zwolnienia podatkowego dla środków wpłacanych do IKE.
W przypadku zerwania umowy i wycofania środków z IKE oszczędzający zapłaci podatek od zysków kapitałowych. Artykuł 30a ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT nie pozostawia wątpliwości. Zgodnie z nim od dochodu oszczędzającego na indywidualnym koncie emerytalnym z tytułu zwrotu, w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, środków zgromadzonych na tym koncie pobiera się 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy.
Pozostanie natomiast zwolnienie dla środków wycofywanych z jednego konta w celu wpłaty na inne.
- Przeniesienie oszczędności z jednego np. mniej efektywnego IKE do drugiego powinno być traktowane jak wypłata transferowa, a taka zwolniona jest z podatku - mówi Jacek Bajson.
Zwraca uwagę, że według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolniona z podatku pozostaje także wypłata środków osobie uprawnionej (np. spadkobiercy) po śmierci oszczędzającego na IKE.
- W grę wchodziłby więc podatek od spadków i darowizn. Ale zgodnie z art. 3 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu nie podlega nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym - tłumaczy ekspert.
Sankcje dla zaradnych
Oszczędzający w IKE nadal będą musieli liczyć się z dotkliwą sankcją przewidzianą dla osób, które chciałyby mieć więcej niż jedno konto emerytalne. Artykuł 30 ust. 1 pkt 7a mówi, że zryczałtowany podatek z tytułu gromadzenia oszczędności na więcej niż jednym indywidualnym koncie emerytalnym, w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, wynosi 75 proc. uzyskanego dochodu na każdym indywidualnym koncie emerytalnym. Przepis ten ma zniechęcić do oszczędzania na więcej niż jednym IKE i uzyskaniu nieopodatkowanego dochodu z kilku źródeł.
Marcin Musiał