Nie tylko w Polsce interpretacje przepisów podatkowych sprawiają podatnikom kłopoty. W codziennym życiu gospodarczym firmy podejmują wiele decyzji, które wpływają na wysokość płaconego podatku. W niektórych sytuacjach może to skutkować powstaniem ryzyka podważenia przez organy skarbowe stanowiska przyjętego przez podatnika. Dlatego też na potrzeby sprawozdawczości finansowej spółki powinny analizować swoje podejście podatkowe i określić, czy nie jest konieczne utworzenie rezerwy na wypadek kontroli podatkowej, w efekcie której może powstać konieczność zapłacenia wyższego podatku.
Problemem tym zajęła się amerykańska Rada Standardów Rachunkowości Finansowej (ang. Financial Accounting Standards Board - FASB) i w interpretacji nr 48 (FIN 48) z lipca 2006 r. ujednoliciła sposób przedstawienia w sprawozdaniach finansowych tzw. niepewnych pozycji podatkowych (ang. Uncertain Tax Position - UTP). Co do zasady, interpretacja, zgodnie z którą sprawozdania finansowe spółek powinny odzwierciedlać oczeki- wane przyszłe konsekwencje podatkowe dotyczące niepewnych pozycji podatkowych, pozornie nie zmienia wiele.
Ważne!
Przy określaniu ryzyka związanego z kwestiami podatkowymi spółki mogą się także posiłkować opiniami doradców podatkowych, jak również oficjalnymi interpretacjami władz skarbowych
Identyfikowanie ryzyka
Zgodnie jednak z interpretacją FIN 48, firmy będą musiały przede wszystkim zidentyfikować wszystkie znaczące ryzyka podatkowe w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (ang. Income Tax). Dotyczy to wszystkich lat podatkowych, które mogą podlegać kontroli skarbowej. W praktyce dla polskich podmiotów - raportujących według amerykańskich standardów rachunkowości - może oznaczać to obowiązek zidentyfikowania ryzyk podatkowych za okres ostatnich 6 lat (rok bieżący oraz pięć poprzednich, nieprzedawnionych lat).
Kolejnym krokiem jest kwantyfikacja tego ryzyka, czyli ustalenie wysokości potencjalnego ryzyka w odniesieniu do poszczególnych transakcji objętych tym ryzykiem.
Następnie spółki powinny oszacować możliwość materializacji tych ryzyk w celu utworzenia rezerwy w odpowiedniej wysokości. Interpretacja FIN 48 określa szczegółowo sposób rozpoznania "niepewnych pozycji podatkowych" dotyczących CIT oraz sposoby mierzenia prawdopodobieństwa zmaterializowania się ich w postaci wyższego podatku.
Ten ostatni, określony w procentach, wskaźnik ma bezpośredni wpływ na wysokość utworzonych rezerw. Ta część sprawia w praktyce spółkom najwięcej problemów, gdyż wymaga dokładnego określenia współczynnika, który ma wpływ na wysokość ryzyka.
Przy określaniu ryzyka spółki mogą się także posiłkować opiniami doradców podatkowych, jak również oficjalnymi interpretacjami władz skarbowych dotyczącymi kwestii, które mogą powodować powstanie tzw. niepewnych pozycji podatkowych.
OD KIEDY INTERPRETACJA
Nowa interpretacja obowiązuje w odniesieniu do lat podatkowych rozpoczynających się po 15 grudnia 2006 r. W praktyce oznacza to, że w większości przypadków jej przepisy będą dotyczyć roku kalendarzowego rozpoczynającego się po 1 stycznia 2007 r.
Ważne terminy
Interpretacja FIN 48 obowiązuje w odniesieniu do lat podatkowych rozpoczynających się po 15 grudnia 2006 r. W praktyce oznacza to, że w większości przypadków jej przepisy będą dotyczyć roku kalendarzowego rozpoczynającego się po 1 stycznia 2007 r. Zatem firmy przygotowujące sprawozdania kwartalne powinny wprowadzić wymagania FIN 48 w raportach, kalkulacjach i informacjach za okres kończący się 31 marca przyszłego roku.
Nowe regulacje dotyczą wszystkich firm, które podlegają amerykańskim standardom rachunkowości US GAAP i ich jednostek powiązanych. Oznacza to, że będą miały znaczenie także dla amerykańskich firm i oddziałów działających w Polsce. Interpretacja FIN 48 zastępuje dotychczasowy standard FAS 5, jako określający wytyczne raportowania w sprawozdaniach finansowych w zakresie CIT. Natomiast standard FAS 5 będzie dalej obowiązywał w zakresie pozostałych podatków.
Jan Wacławek
doradca podatkowy w Dziale Doradztwa Podatkowego PricewaterhouseCoopers