Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Dany wydatek może być więc uznany za koszt uzyskania przychodu, jeśli spełnia dwie przesłanki: ponoszony jest w celu uzyskania przychodu (ewentualnie jego zachowania lub zabezpieczenia) i nie znajduje się w negatywnym katalogu kosztów wymienionych w art. 23. Wydatki na studia i szkolenia nie znalazły się w tym katalogu. Nie ma więc powodu, by z góry stwierdzić niemożność zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodu.
Nie tylko wiedza ogólna
Organy podatkowe są zgodne co do tego, że uzupełnianie wykształcenia przez przedsiębiorcę ma niemałe znaczenie dla jego firmy. Nie wystarczy jednak poszerzanie wiedzy ogólnej - kierunek studiów czy tematyka odbytych szkoleń muszą być ściśle wyspecjalizowane i zgodne z kierunkiem prowadzonej działalności gospodarczej. Dyskusyjne może więc być wliczanie w koszty wydatków poniesionych na studia, które okazują się przydatne w wielu dziedzinach działalności, np. na studia zarządzania czy marketingu. Podobna sytuacja dotyczy nauki języków - można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu naukę danego języka, jeżeli specyfika działalności gospodarczej wymaga jego znajomości. Urząd nie musi się zgodzić na wliczenie w koszty wydatków na kurs negocjacji handlowych czy przedsiębiorczości. Ważna jest więc przekonywająca argumentacja, która udowodni związek takiego szkolenia z osiąganymi przychodami.
Do kosztów uzyskania przychodu podatnik zaliczyć może nie tylko wydatki na samo szkolenie, ale także koszty dojazdu, noclegu, zakupu fachowej literatury. Jeżeli organizuje szkolenie dla własnych pracowników, do kosztów może zaliczyć wynagrodzenie wykładowców, wynajem sali, sprzętu technicznego czy materiały szkoleniowe.
Warto też pamiętać, że urząd często nie zgadza się, aby w koszty firmy wliczać związane ze szkoleniami atrakcje. Zakwestionować może też celowość przeprowadzania szkolenia za granicą, jeżeli równie dobrze mogłoby się odbyć w Polsce.
Ukończenie studiów rzadko jest warunkiem niezbędnym do prowadzenia działalności gospodarczej. Nie gwarantuje też zwiększenia ani nawet utrzymania przychodów na tym samym poziomie.
Cel a nie rezultat
Jak wynika z wyroku NSA z 13 maja 1998 roku (SA/Sz 1354/97) koszty poniesione przez podatnika kwalifikuje się pod względem celowości - ważne jest więc dążenie do uzyskania przychodu, a nie samo jego uzyskanie. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą ma więc prawo sam zdecydować, czy poniesienie danego kosztu pozwoli na uzyskanie wyższego przychodu. Jednak by wykazać związek przyczynowo - skutkowy, cel musi być realny, a poniesione wydatki powinny go realizować bezpośrednio.
WAŻNE!
Podatnik musi udowodnić urzędowi, że odbyte studia i szkolenia mają charakter zawodowy. Warto więc gromadzić otrzymane podczas nich materiały, zachować harmonogram. Urząd może od podatnika zażądać udowodnienia uczestnictwa w szkoleniu, niezbędna więc może się okazać podpisana lista obecności
Joanna Kalkowska