Wystawienie przez osobę prawną, jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej lub osobę fizyczną faktury, w której wykaże się kwotę podatku, powoduje powstanie obowiązku zapłaty podatku. Ta ogólna zasada zawarta jest w art. 108 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Dotyczy również sytuacji, gdy podatnik wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku wyższą od kwoty podatku należnego.
Wystawienie faktury
Teoretycznie oznaczałoby to, że jeśli wystawimy fakturę, w której jako kwotę podatku wskażemy omyłkowo kwotę nawet 100 razy wyższą niż faktyczna, to obowiązek podatkowy zaistnieje w momencie jej wydrukowania i podpisania przez upoważnioną w danej jednostce gospodarczej osobę - wyjaśniają eksperci z kancelarii BSO Prawo & Podatki - Bramorski Szermach Okorowska we Wrocławiu.
Aby tego uniknąć, wprowadzono możliwość wystawiania faktur korygujących. Można to robić, gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów, podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.
Błędnie określona kwota
Jeśli więc po wystawieniu faktury np. z błędnie określoną kwotą podatku stwierdzono pomyłkę, zgodnie ze wspomnianymi zasadami powinno się wystawić fakturę korygującą. Gdy natomiast faktura zawierająca błąd nie została jeszcze doręczona odbiorcy, powinno się mu dołączyć oba dokumenty.
Szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania określono w rozporządzeniu ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 95, poz. 798 z późn. zm.). Fakturom poświęcony jest rozdział czwarty, w którym mowa jest również o zasadach wystawiania faktur korygujących.
PRZYKŁAD: FAKTURA NIEDORĘCZONA ODBIORCY
Podatnik wystawił fakturę, lecz nie będzie ona doręczona odbiorcy z powodu niezaistnienia zdarzenia gospodarczego mającego być podstawą do jej wystawienia. Jeśli wystawiona faktura dotyczy transakcji, która nie doszła do skutku (tzw. pusta faktura), i nie została wprowadzona do obrotu prawnego, a podatnik dysponuje dokumentami potwierdzającymi te fakty, nie ma obowiązku wystawienia faktury korygującej. Podatnik może też skorygować kwotę podatku należnego w miesiącu wykazania tej sprzedaży w deklaracji VAT-7 na podstawie posiadanej dokumentacji. W przeciwnym wypadku (brak dokumentacji lub doręczenie faktury odbiorcy) wystawienie faktury korygującej jest konieczne, gdyż zadziała sankcja zawarta w art. 108 ustawy o VAT i nastąpi konieczność zapłaty wskazanego w fakturze podatku.
OPINIA (Krzysztof Słapczyński, prawnik)
Orzecznictwo sądów administracyjnych nie jest jednoznaczne, lecz przeważa pogląd, że można anulować fakturę, która nie została jeszcze wprowadzona do obrotu prawnego. Warto jednak wskazać, że według niektórych opinii art. 108 powinien być odstraszający i ten cel spełniony być powinien przez uznanie, że odnośnie do faktur pustych nie istnieje możliwość wystawiania korekt. Reasumując, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie powstanie obowiązku podatkowego nie zależy od dostarczenia faktury odbiorcy, lecz od jej wystawienia. Tak więc należy wystawiać faktury korygujące i dostarczać oba dokumenty odbiorcy.
Krzysztof Tomaszewski