Rzecznik praw obywatelskich domaga się wprowadzenia zmian legislacyjnych, które pozwolą odnotować fakt nieodpłatnego udzielenia pomocy prawnej osobie ubogiej w ewidencji, w sposób pozwalający na jednoznaczną, prostą i jasną weryfikację osoby, która uzyskała poradę. Rzecznik postuluje, by osoba taka mogła przedłożyć stosowne zaświadczenia o dochodach lub potrzebie korzystania z pomocy społecznej.
Podatkiem od towarów i usług obciążone jest nieodpłatne świadczenie usług prawnych dokonywanych przez profesjonalistów na rzecz osób ubogich, w sytuacji gdy wykonanie tych usług jest niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem. Nie ma więc przepisów, które uprawniałyby prawników do udzielenia pomocy prawnej bez wynagrodzenia - mają oni obowiązek pobrania przynajmniej stawki minimalnej. Tymczasem istnieje możliwość, by odstąpić od opodatkowania nieodpłatnie świadczonych usług, jeśli nie będzie to prowadzić do pogorszenia warunków konkurencyjności. Prawo do zastosowania tego rodzaju rozwiązań daje VI Dyrektywa UE. Polski ustawodawca do tej pory nie zdecydował się jednak na zastosowanie tych rozwiązań.
Rzecznik praw obywatelskich zaapelował do ministra sprawiedliwości o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w zakresie podatku od towarów i usług. Rzecznik zaznaczył, że w tej materii występował już do ministra finansów, jednak nie osiągnął oczekiwanych działań ze strony resortu.
Edyta Wereszczyńska