Firmy ewidencjonują zyski lub straty nadzwyczajne, jeżeli są one efektem zdarzeń trudnych do przewidzenia, występujących poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Wynika to z przepisów ustawy o rachunkowości. Dorota Polak, menedżer w dziale audytu firmy Ernst & Young podkreśla jednak, że dane zdarzenie, ze względu na różny zakres działalności gospodarczej poszczególnych firm, może mieć charakter nadzwyczajny dla jednej, a nie mieć takiego charakteru w przypadku innych działalności.
Ważna jest ocena zdarzeń
Według niej przykładowo straty w składnikach majątku spowodowane powodzią, pożarem, huraganem itp. dla wielu jednostek gospodarczych są zdarzeniami nadzwyczajnymi. Jednak jednostki będące zakładami ubezpieczeniowymi nie mogą zaliczyć do strat nadzwyczajnych roszczeń odszkodowawczych z tytułu powyższych zdarzeń losowych, zgłoszonych przez beneficjentów polis ubezpieczeniowych w ramach ubezpieczenia od tego rodzaju ryzyka.
- Dlatego niezbędne jest wskazanie w zakładowym planie kont zdarzeń, które jednostka będzie traktować jako przyczynę do powstania strat i zysków nadzwyczajnych - twierdzi nasza rozmówczyni.
Należy pamiętać, że nie wszystkie zdarzenia da się przewidzieć i zdefiniować w zakładowym planie kont. Ważna jest zatem każdorazowo analiza i ocena zdarzeń w celu poprawnego ich zaklasyfikowania.
Bez ryzyka ogólnego
Nasz ekspert radzi, aby dokonując kwalifikacji zdarzenia jako pozycji nadzwyczajnej, porównać to zdarzenie ze zdarzeniami występującymi w toku działalności operacyjnej, finansowej i pozostałej danej jednostki.
- Kryterium rozstrzygającym, czy zdarzenie ma charakter nadzwyczajny, jest brak jego związku z ogólnym ryzykiem gospodarowania oraz trudność jego przewidzenia - wyjaśnia Dorota Polak.
Od 2005 roku pozycja zysków i strat nadzwyczajnych nie występuje w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej.
Agnieszka Pokojska