Notariusze są płatnikami podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo od umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie. W takim przypadku na notariuszy został nałożony obowiązek pobrania i wpłacenia podatku.
Notariusze powinni w treści sporządzanych aktów notarialnych wskazać podstawę prawną pobrania podatku i sposób jego obliczenia, a gdy czynność jest zwolniona z podatku - zamieszczają podstawę prawną zwolnienia. Przy darowiznach akty notarialne określają przedmiot darowizny, jej wartość, grupę podatkową wynikającą z osobistego stosunku łączącego obdarowanego z darczyńcą. Natomiast przy nieodpłatnym zniesieniu współwłasności - określają przedmiot czynności, wartość rzeczy lub prawa majątkowego w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności przysługującego nabywcy przed jej zniesieniem, grupę podatkową wynikającą z osobistego stosunku łączącego zbywcę z nabywcą.
Notariusze, występując w roli płatnika, nie tylko pobierają podatek z chwilą sporządzenia aktu notarialnego, ale też muszą go wpłacić na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę płatnika. Mają na to czas do siódmego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Jednocześnie w tym samym terminie przekazują deklarację zbiorczą SD-2 o wysokości pobranego i wpłaconego przez płatnika podatku wraz z informacją o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom.
W deklaracji SD-2 wskazują kwoty pobranego podatku od spadków i darowizn z poprzedniego miesiąca, pomniejszone o kwotę wynagrodzenia z tytułu poboru podatku. Dodatkowo notariusze są zobowiązani do przekazania odpisów sporządzanych aktów notarialnych dotyczących czynności, z tytułu których są płatnikami.
Bogdan Świąder