Stanowisko ZPP ws. minimalnego wynagrodzenia za pracę na 2021 rok
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców od lat opowiada się przeciwko instytucji minimalnego wynagrodzenia jako takiej. Uważamy, że odgórne regulowanie najniższych pensji powoduje negatywne konsekwencje dla najsłabszych uczestników rynku pracy, tj. pracowników niskowykwalifikowanych i dopiero rozpoczynających karierę zawodową.
Podstawowym negatywnym skutkiem minimalnego wynagrodzenia jest wzrost szarej strefy w zatrudnieniu, a ustanawianie jednolitego poziomu najniższej pensji dla całego kraju powoduje, że narażone na nią są przede wszystkim obszary słabiej rozwinięte gospodarczo. Co do zasady zatem, każdy wzrost minimalnego wynagrodzenia ZPP konsekwentnie ocenia negatywnie. Rozumiemy jednak, że ze względów politycznych zniesienie regulacji minimalnego wynagrodzenia nie wchodzi w rachubę, zaś przewidziany w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę mechanizm w zasadzie gwarantuje jego wzrost rok do roku.
Mając to na uwadze, pozytywnie odnosimy się do zaproponowanej przez rząd wysokości wynagrodzenia minimalnego na 2021 rok. Docenić należy fakt, że Rada Ministrów zareagowała na bieżące wydarzenia i zmieniła pierwotne założenie, zgodnie z którym pensja minimalna w przyszłym roku miała wynosić aż 3000 zł.
W ciągu ostatnich lat wynagrodzenie minimalne rosło sukcesywnie w wysokim tempie. Tylko w 2020 roku wzrost wyniósł ponad 15% (z poziomu 2250 zł do 2600 zł), zaś sumarycznie w okresie od 2015 do 2020 roku pensja minimalna wzrosła o niespełna 50%. Wzrost wskaźnika szedł w parze z dynamicznym rozwojem gospodarczym i towarzyszyła mu wciąż niedostateczna podaż pracy na rynku, stąd też ryzyka wynikające z potencjalnie zbyt wysokiego poziomu odgórnie ustalonej najniższej pensji, nie materializowały się w sposób widoczny, tj. nie mieliśmy do czynienia ani ze wzrostem bezrobocia, ani z istotnym problemem szarej strefy w zatrudnieniu.
Zapowiedzi dalszych, jeszcze szybszych podwyżek wynagrodzenia minimalnego – aż do 4000 zł w roku 2022 – spotkały się jednak z naszym niepokojem i sprzeciwem, zarówno ze względów proceduralnych, jak i merytorycznych (wynikających z przewidywanego niezależnie od sytuacji epidemicznej spowolnienia gospodarczego). Co więcej, pandemia koronawirusa w bardzo istotnym stopniu zmieniła warunki ekonomiczne i potężnie uderzyła w przedsiębiorców, szczególnie w branżach objętych ścisłym kilkumiesięcznym lockdownem. Realizacja zapowiadanego kilkanaście miesięcy temu planu podniesienia pensji minimalnej do 3000 zł w roku 2021 wiązałaby się w tych okolicznościach z bardzo dużym ryzykiem ekspansji pracy nierejestrowanej, możliwy byłby również wzrost bezrobocia, choć bardziej o charakterze lokalnym, niż widocznym w skali kraju.
Wziąwszy pod uwagę powyższe czynniki, ZPP pozytywnie ocenia fakt, że rząd zdecydował się zrewidować swoją pierwotną koncepcję i dostosować wysokość proponowanego wynagrodzenia minimalnego do nowych warunków gospodarczych. Należy podkreślić, że w scenariuszu przewidującym ustanowienie minimalnego wynagrodzenia za pracę na poziomie 2800 zł, wskaźnik ten będzie odpowiadał ok. 53% wynagrodzenia przeciętnego. Wydaje się, że jest to maksymalna z akceptowalnych relacji pensji minimalnej do średniej, dlatego apelujemy by nie wykraczać poza nią również w najbliższej przyszłości.
Należy podkreślić fakt, że regulacja wynagrodzenia minimalnego w praktyce dotyczy kilkuset tysięcy pracowników na rynku. Zgodnie z dostępnymi danymi, najniższą pensję zarabia w Polsce 1,5 mln osób, jednak trzeba pamiętać że istotną część z nich stanowią osoby, które poza wynagrodzeniem wykazanym w zawartej umowie, otrzymują dodatkowe sumy „pod stołem”, w sposób niezarejestrowany, faktycznie zarabiając więcej (niekiedy znacznie), niż pensję minimalną. Tym samym, nie stanowią oni grupy istotnie wrażliwej na zmiany minimalnego wynagrodzenia.
Reasumując, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców nie zmienia swojego negatywnego stosunku do regulacji wynagrodzenia minimalnego (szczególnie na poziomie ogólnokrajowym). Jednocześnie, mając na uwadze wszelkie okoliczności, pozytywnie oceniamy propozycję przedstawioną przez rząd i uważamy, że jej realizacja nie generowałaby ryzyka materializacji podstawowych zagrożeń wynikających w naszej ocenie z nadmiernego wzrostu wskaźnika. Apelujemy jednocześnie o to, by w przewidywalnej przyszłości relacja wynagrodzenia minimalnego do przeciętnego nie kształtowała się na poziomie wyższym, niż ok. 53%, który uważamy za najwyższy ze względnie bezpiecznych pułapów.
Polecamy: Komplet błyskawic Prawo pracy i ZUS 2020