Podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (ustawa z dnia 28 lipca 1983 r., t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość).
Przy nabyciu spadku do długów i ciężarów zalicza się koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku oraz koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie.
Długiem i ciężarem spadku będą również koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki dotyczące spadków.
Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawierają zamkniętego katalogu długów i ciężarów obciążających nabyty spadek, zaś wyliczenie w nim dokonane jest przykładowe. Do długów spadkowych można zaliczyć zatem wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem spadku, łącznie z roszczeniem spadkobiercy z tytułu poczynionych przez niego nakładów na przedmiocie spadku czy hipotekę zabezpieczającą kredyt bankowy ustanowioną na nieruchomości spadkowej.
Wydatki ponoszone przez spadkobierców na odziedziczoną rzecz, po dniu jej nabycia, koszty związane z rzeczą lub obniżenie jej wartości wskutek upływu czasu nie mogą być natomiast uznane za wydatki stanowiące długi lub ciężary spadkowe, ponieważ nie wynikają z obowiązków majątkowych spadkodawcy, czyli z roszczeń wobec spadkobierców.
Zasadą jest również, iż długi i ciężary dotyczą spadku jako całości, bez względu na to, w jakich proporcjach ponieśli je poszczególni spadkobiercy. Dla dochodzenia ewentualnych roszczeń z tego tytułu właściwa jest droga procesu cywilnego.
Od 1 stycznia 2007 r. koszty pogrzebu spadkodawcy można odliczyć tylko wtedy, gdy nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie. Oznacza to, że jeżeli spadkobiercy ponieśli koszty pogrzebu z własnego majątku powyżej 5325,02 zł, odliczyć mogą jedynie nadwyżkę ponad tę kwotę, bo tyle wynosi od 1 marca 2007 r. kwota zasiłku pogrzebowego. Odliczeniu nie podlegają koszty wykonania nagrobka przez spadkobiercę, które zamierza on ponieść w przyszłości.
Jak wyliczyć wartość spadku
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
JOLANTA NOWAK
pracownik Izby Skarbowej w Poznaniu