Trybunał Konstytucyjny zdecydował wczoraj, że osoby uprawnione do prowadzenia ksiąg rachunkowych mogą sporządzać zeznania i deklaracje podatkowe.
Przepisy nadające im takie uprawnienia są zgodne z konstytucją. Nie dziwi zatem, że księgowi wyrok przyjęli z zadowoleniem. Doradcy czekają natomiast na pisemne uzasadnienie. Konsekwencje wyroku mogą bowiem doradców niepokoić. W ciągu sześciu miesięcy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw stracą moc przepisy określające, że czynnościami doradztwa podatkowego jest m.in. prowadzenie ksiąg i ewidencji podatkowych, a także że doradcy podatkowi wykonują zawód jako m.in. osoby fizyczne.
Ministerstwo Finansów powinno więc przygotować, a parlament uchwalić, zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym (Dz.U. z 2002 r. nr 9, poz. 86 z późn. zm.) dostosowujące ją do wyroku TK.
- Ministerstwo Finansów czeka na uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Po wnikliwym zapoznaniu się z wyrokiem i uzasadnieniem podejmiemy działania, które pozwolą zastosować się do sugestii Trybunału - powiedział Gazecie Prawnej Jakub Lutyk, rzecznik prasowy resortu finansów.
Mogą wypełniać PIT-y
Dla osób uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg wyrok Trybunału oznacza możliwość sporządzania deklaracji podatkowych, a także prowadzenia ksiąg i ewidencji podatkowych. TK uznał bowiem, że kwestionowany przez Krajową Radę Doradców Podatkowych art. 3a ustawy o doradztwie podatkowym, przyznający prowadzącym księgi takie uprawnienia, jest zgodny z konstytucją. Krajowa Rada Doradców Podatkowych argumentowała, że wymogi wobec doradców i uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg są różne, a to powoduje dyskryminację doradców. Księgowi nie mają np. zakazu reklamy, nie są również zobowiązani do zachowania tajemnicy zawodowej. Trybunał zdecydował jednak, że co prawda istnieje w tym zakresie odstępstwo od konstytucyjnej zasady równości wobec prawa, ale nie narusza ono konstytucji.
Zdaniem księgowych wyrok TK potwierdza dotychczasowe przepisy i praktykę.
- Księgowy, który nie jest doradcą podatkowym, a jest zatrudniony na etacie, sporządza deklaracje podatkowe zgodnie z prawem. Czynności ewidencyjne kosztów i przychodów w ujęciu podatkowym, a także sporządzanie deklaracji podatkowych to czynności, które mogą wykonywać osoby uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. A zatem Trybunał potwierdził to, co jest logiczne i poparte praktyką. Wszyscy księgowi zatrudnieni na etacie mają uprawnienia do sporządzania deklaracji - powiedział Gazecie Prawnej prof. Zbigniew Luty, prezes oddziału dolnośląskiego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce.
Trybunał w uzasadnieniu zwrócił także uwagę, aby ustawodawca rozważył przeniesienie przepisów dotyczących uprawnień osób prowadzących księgi z ustawy o doradztwie do ustawy o rachunkowości.
- Uważam, że jest to bardzo mądre podejście. Od wielu lat Stowarzyszenie Księgowych w Polsce twierdzi, że zawód księgowego powinien być uregulowany w ustawie o rachunkowości. Bardzo się cieszę, że Trybunał zajął takie stanowisko - dodał prof. Zbigniew Luty.
Problemy doradców
Dla doradców podatkowych wyrok oznacza konieczność dalszego konkurowania z usługowo prowadzącymi księgi, mimo że doradcy muszą spełniać wyższe wymogi. TK stwierdził jednak, że prowadzący księgi mają uprawnienia w zakresie wykonywania ściśle określonych czynności technicznych, natomiast czynności stricte doradcze, takie jak udzielanie porad i opinii, są zarezerwowane dla doradców podatkowych jako zawodu zaufania publicznego.
Konkurencja na rynku nie jest jedyną konsekwencją wyroku. Trybunał uznał bowiem za niekonstytucyjny tryb uchwalenia przez Senat przepisów, na mocy których doradcy są uprawnieni do prowadzenia ewidencji podatkowych oraz mają możliwość wykonywania zawodu jako osoby fizyczne lub jako uczestnicy spółek niemających osobowości prawnej.
Czas na zmiany
- Przepisy niezgodne z konstytucją tracą moc obowiązującą z upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw - uzasadniał sędzia sprawozdawca.
Jeśli zatem w ciągu sześciu miesięcy nie zostanie uchwalona odpowiednia nowelizacja przepisów, doradcy mogą nie mieć prawnej możliwości wykonywania swojego zawodu, a także prowadzenia ksiąg podatkowych.
Profesor Witold Modzelewski, przewodniczący KRDP, twierdzi jednak, że nawet jeśli rząd nie wykonałby inicjatywy ustawodawczej w ciągu pół roku, to czynności doradztwa podatkowego mógłby wykonywać każdy podmiot. Nie ma zatem obawy, że doradcy nie mogliby wykonywać swojej pracy.
- Jestem spokojny, ponieważ ustawodawca zamierza zmienić ustawę. Ponadto Trybunał dał rządowi wystarczająco dużo czasu, aby te przepisy zmienić - dodał przewodniczący KRDP.
Inicjatywa należy więc obecnie do Ministerstwa Finansów. Resort może dostosować przepisy do wyroku TK przy okazji planowanych innych zmian w ustawie o doradztwie podatkowym, o których informowała Gazeta Prawna.
Sygn. akt K 42/05
Uprawnienia zawodowe doradców i księgowych
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Trybunał dał rządowi wystarczająco dużo czasu, aby wprowadził zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym - uważa prof. Witold Modzelewski, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych
Łukasz Zalewski