Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców, przy czym mają oni prawo spadek odrzucić.
Odrzucenie spadku
Marlena Kucińska, ekspert podatkowy w Kancelarii Radców Prawnych i Adwokatów Nowakowski i Wspólnicy (zrzeszona w Consortio LEX), wyjaśnia, że warunkowość nabycia spadku polega na tym, że spadkobiercy mogą w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedzieli się o powołaniu do spadku, złożyć przed sądem bądź notariuszem oświadczenia o jego odrzuceniu, co skutkuje wyłączeniem od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.
- Odrzucenie spadku spowoduje, że spadkobiercy będą zwolnieni z odpowiedzialności za długi spadkowe, w tym również za te wynikające ze zobowiązań podatkowych - mówi Marlena Kucińska.
W zakresie prawa podatkowego spadkobiercy przejmują majątkowe prawa i obowiązki podatkowe spadkodawcy. Marlena Kucińska wyjaśnia, że przykładowo można tu wymienić prawo do zwrotu podatku, do rozliczenia straty w następnych okresach rozliczeniowych, odroczenie zapłaty podatku, odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, prawo do nadpłaty oraz prawo do umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych. Obowiązki majątkowe przejmowane przez spadkobierców to np. obowiązek podatkowy, zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy.
Dział spadku
Dla zakresu odpowiedzialności spadkobiercy, który przyjął spadek, istotne znaczenie ma fakt przeprowadzenia działu spadku.
- Zgodnie z regulacjami kodeksu cywilnego do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli spełnią świadczenie, np. wynikające z decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, będą mogli żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów. Od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów - wyjaśnia Marlena Kucińska.
Prowadzenie firmy
Nasza rozmówczyni zwraca uwagę, że w przypadku kontynuowania działalności spadkodawcy na spadkobierców przechodzą również prawa o charakterze niemajątkowych, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, np. prawo do korekty zeznania, deklaracji, prawo do złożenia odwołania od decyzji podatkowej oraz prawa i obowiązki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika.
- Na spadkobierców natomiast nie przechodzą niematerialne obowiązki związane z prowadzoną działalnością, czyli nie są oni zobowiązani np. do złożenia zeznania i deklaracji podatkowej czy też prowadzenia ewidencji sprzedaży - mówi Marlena Kucińska.
MAGDALENA MAJKOWSKA