Boom mieszkaniowy trwa. W większości przypadków wraz z nowym mieszkaniem trzeba kupić garaż lub miejsce postojowe dla samochodu. Wielu deweloperów wręcz to wymusza. O ile jednak za mieszkanie dopłacimy 7 proc. VAT, o tyle za miejsce postojowe czy garaż już 22 proc.
Mimo że nie zawsze tak musi być, to deweloperzy nie chcą mieć problemów z fiskusem, bo wyższy VAT zapłaci klient. Eksperci twierdzą, że garaż może być opodatkowany taką samą stawką jak mieszkanie.
Nic się nie zmieniło
- Deweloperzy w istocie stosują w dalszym ciągu stawkę podstawową do dostawy garaży - mówi Mirosław Siwiński, doradca podatkowy z Kancelarii Prawnej Witold Modzelewski.
W jego ocenie wynika to z dwóch czynników: niewiedzy na temat rozstrzygnięcia NSA oraz nieprzychylnego stanowiska dużej części organów. Mowa o wyroku NSA, zgodnie z którym pod rządami starej ustawy o VAT do mieszkania sprzedawanego tylko z garażem stosowano stawkę przynależną mieszkaniom. Jak podkreśla Mirosław Siwiński, wykładnia ta jest aktualna i dziś, bo zmiana stanu prawnego nie ma znaczenia. Przepis obecnie obowiązujący brzmi dokładnie tak samo.
- Organy podatkowe wywodzą, że wyrok NSA nie dotyczy zbycia wszelkiego rodzaju garaży (miejsc postojowych), a jedynie miejsc postojowych w garażu podziemnym pod budynkiem z danymi lokalami mieszkalnymi - mówi Mirosław Siwiński.
Ponadto wykorzystują często błąd deweloperów polegający na zawieraniu odrębnej umowy na sprzedaż lokalu i garażu (miejsca postojowego), co w świetle orzeczenia NSA oznacza też odrębne opodatkowanie. Próbują ponadto na podstawie art. 199a Ordynacji podatkowej wywodzić, że zawarcie jednej umowy na dostawę lokalu mieszkalnego i garażu oznacza w istocie dwie dostawy odrębnie opodatkowanych lokali. Argumentacja ta jednak zdaniem eksperta jest błędna.
- Deweloperzy powinni zawierać jedną umowę na dostawę lokalu i garażu (miejsca postojowego) i stosować stawkę 7 proc., a z organami wchodzić ewentualnie w spór - uważa Mirosław Siwiński.
Niejasne przepisy
Zdaniem Karoliny Tetlak, prawnika z Kancelarii Weil, Gotshal & Manges, kontrowersje wokół opodatkowania VAT sprzedaży garaży wynikają z niejasnych przepisów oraz różnych stanów faktycznych.
- W praktyce deweloperzy często z obawy przed fiskusem stosują stawkę 22 proc. na sprzedaż wszystkich garaży - twierdzi nasz ekspert.
Wyjaśnia, że Ministerstwo Finansów prezentuje w tym zakresie odmienne stanowisko niż NSA, a konsekwencją są rozbieżności w praktyce organów podatkowych, z których część uznaje stosowanie 7-proc. stawki VAT za prawidłowe. Zdaniem Karoliny Tetlak, ze względu na te korzystne interpretacje i stanowisko NSA, deweloperzy mogliby stosować niższą stawkę w razie sprzedaży garażu razem z mieszkaniem. Nie chcą jednak wdawać się w spory z fiskusem, więc stosując wyższą stawkę, przerzucają ciężar na klientów, którzy muszą płacić więcej za mieszkanie nabywane wraz z miejscem postojowym. Ze względu na prawo do odliczenia podatku deweloperom nie zależy na obniżeniu stawki VAT. Leży to natomiast w interesie klientów.
POSTULUJEMY
Ministerstwo Finansów powinno doprowadzić do takiej zmiany przepisów, żeby jasno z nich wynikało, że garaże sprzedawane razem z mieszkaniem są opodatkowane stawką, która obejmuje mieszkania.
Trzeba problem wyjaśnić
- Zgody co do opodatkowania VAT sprzedaży miejsc postojowych w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych nie ma od początku obowiązywania przepisów o VAT, czyli od 1993 roku - mówi Andrzej Dębiec, radca prawny, partner w Kancelarii Lovells.
Dodaje jednak, że ostatnie orzeczenia sądów administracyjnych zdają się wskazywać na korzystną dla podatników wykładnię ustawy o VAT. W dwóch wyrokach z 2005 roku zarówno NSA, jak i WSA w Warszawie uznały, że nie jest możliwe dokonywanie podziału przedmiotu sprzedaży na poszczególne części wyłącznie w tym celu, aby można było zastosować różne stawki VAT. Zwłaszcza jeżeli postanowienia wynikające z prawa cywilnego na taki podział nie pozwalają. Miejsce postojowe, jako fragment części podziemnej budynku mieszkalnego, niewydzielone trwałymi ścianami, objęte współwłasnością przysługującą wszystkim właścicielom lokali, nie stanowi odrębnego przedmiotu własności.
- W konsekwencji w opinii sądu sprzedaż lokalu mieszkalnego wraz z prawem do korzystania z wydzielonych miejsc postojowych znajdujących się w danym budynku podlegać będzie opodatkowaniu według stawki podatku właściwej dla lokalu mieszkalnego - wyjaśnia Andrzej Dębiec.
Podkreśla, że również w interpretacjach organów podatkowych można spotkać podobne stanowiska. Niestety, równie często prezentowane są opinie odmienne.
Stawia to podatników w trudnej sytuacji. A rozwiązanie jest.
- Nie jest trudno wprowadzić do ustawy o VAT przepisy, które wątpliwości związane z opodatkowaniem VAT garaży i miejsc parkingowych raz na zawsze by usunęły - podpowiada ekspert.
Różna wysokość stawek
Póki co, jak wyjaśnia Karolina Tetlak, oceniając prawidłowość stawki VAT na garaże należy wyodrębnić sytuacje, gdy garaż jest przedmiotem odrębnego obrotu. Podlega on wówczas opodatkowaniu według podstawowej stawki 22 proc. Jeżeli jednak garaż jest sprzedawany wraz z mieszkaniem, wówczas należy przyjąć stawkę odpowiednią dla mieszkania. Organy podatkowe akceptują często ten pogląd w stosunku do garaży podziemnych. Jeżeli garaż znajduje się w tym samym budynku albo jeżeli z konstrukcji umowy wynika, że miejsca postojowe są częścią wspólną nieruchomości i podatnik uzyskuje wyłączne prawo do korzystania z danego miejsca postojowego, to przy sprzedaży można zastosować niższą stawkę VAT. Argumentem przemawiającym za takim stanowiskiem jest niemożność dzielenia w sposób sztuczny rzeczy będącej przedmiotem obrotu w celu zastosowania różnych stawek.
Jeżeli natomiast miejsce postojowe znajduje się w odrębnym kompleksie (ciąg garaży) albo przynależy do lokalu użytkowego, wówczas należy obciążyć je VAT według stawki podstawowej. Rzecznik praw obywatelskich zwrócił się w tej sprawie z zapytaniem do ministra finansów.
- Do czasu uzyskania jasnej odpowiedzi należy szczegółowo badać stan prawny sprzedawanego garażu w celu określenia, czy stanowi on przedmiot odrębnego obrotu jako pomieszczenie użytkowe, czy też istnieją podstawy do zastosowania stawki obniżonej - mówi Karolina Tetlak.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
VAT na garaże i miejsca postojowe cz.1
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
VAT na garaże i miejsca postojowe cz.2
ALEKSANDRA TARKA