Znane są wyniki XVII edycji rankingu przepisów podatkowych „BUBLE i HITY podatkowe roku 2020”, przygotowanego przez Stowarzyszenie Podatników w Polsce oraz redakcję miesięcznika „Doradca Podatkowy - Gazeta Klientów Kancelarii” - na podstawie propozycji oraz ocen podatników i przedsiębiorców.
Ranking przepisów podatkowych 2020 roku
Ranking prowadzony jest od 2004 roku. Kryterium wyróżnienia dla HITU jest zazwyczaj korzyść dla podatnika lub przedsiębiorcy płynąca z zastosowania danego rozwiązania lub jego pozytywny wpływ na prowadzenie działalności i na życie podatnika, dla BUBLA zaś – perspektywa ich utrudnienia wskutek absurdalności lub niejasności wprowadzonego rozwiązania legislacyjnego.
Za największe BUBLE uznano:
1. Nowe przepisy dotyczące JPK_VAT i kodów GTU
Od 1 października 2020 r. wszyscy podatnicy VAT muszą składać nowy plik JPK_VAT z deklaracją. Wprowadzenie nowego JPK, chociaż zapowiadane jako likwidacja obowiązku składania uciążliwych deklaracji w zakresie VAT, finalnie nałożyło szereg nowych i nieznanych dotychczas podatnikom oraz ich księgowym obowiązków, powodując zarazem konieczność odpowiedniego przygotowania programów do obsługi sprzedaży. Ponadto przedsiębiorcy wystawiający faktury powinni ze szczególną starannością zwracać uwagę na przedmiot transakcji udokumentowanej fakturą i okoliczności jej towarzyszące. Konieczne jest sprawdzenie, czy przedsiębiorca w swojej ofercie ma produkty i usługi, które trzeba oznaczać kodami GTU; wprowadzono bowiem 13 grup towarowo-usługowych podlegających raportowaniu. Nadto podatnik prezentujący swoją sprzedaż w części ewidencyjnej nowego JPK_V7 musi dokonać szczegółowej analizy warunków każdej transakcji pod kątem obowiązku wykazania charakteru danej transakcji w zakresie wymogu raportowania szeregu przypadków - m.in. transakcje z podmiotami powiązanymi czy transakcje objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności. W ograniczonym zakresie raportowanie szczegółowych transakcji objęło także pozycje wykazywane w części ewidencyjnej stanowiącej rejestr zakupów, m.in. transakcje objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności. Wprowadzono przy tym możliwość nałożenia kary 500 zł za każdy błąd w nowej ewidencji JPK_V7 - w sytuacji, w której podatnik w terminie nie skoryguje ujawnionego przez urząd błędu albo nie wyjaśni zasadności dokonanej prezentacji transakcji.
2. Wystawianie faktury do paragonu fiskalnego
Od 1 stycznia 2020 r., jeżeli sprzedaż została zarejestrowana na kasie rejestrującej i potwierdzona paragonem fiskalnym, fakturę z numerem NIP wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon ten zawiera NIP nabywcy. Oznacza to, że już w momencie sprzedaży klient musi zdecydować, czy kupuje jako podatnik, czy jako konsument. Obowiązek zgłoszenia zamiaru otrzymania faktury przed finalizacją zakupów dotyczy wyłącznie sprzedaży na rzecz podatników. Wspomnieć można, że paragon do kwoty 450 zł brutto (100 euro) z NIP nabywcy stanowi fakturę uproszczoną.
3. Negatywne konsekwencje podatkowe w razie zapłaty na rachunek spoza wykazu podatników VAT lub z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności
Od dnia 1 stycznia 2020 r. dokonanie płatności należności wynikającej z otrzymanej faktury wystawionej przez podatnika VAT czynnego dotyczącej transakcji na kwotę powyżej 15 000 zł na inny rachunek niż zamieszczony w wykazie (tzw. białej liście) naraża podatnika na negatywne konsekwencje podatkowe w postaci: braku możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu lub konieczność zwiększenia przychodów w PIT i CIT oraz odpowiedzialności solidarnej w VAT. Od 1 stycznia 2020 r. konsekwencje w PIT i CIT – tj. brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów (lub zmniejszenie wysokości kosztów) przy transakcjach powyżej 15 tys. zł – dotyczą również sytuacji, kiedy płatność odbędzie się z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności (MPP), pomimo prawidłowego oznaczenia faktury, czyli napisania na niej wyrazów „mechanizm podzielonej płatności”.
4. Zgłoszenie do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych
To publiczny rejestr prowadzony przez Ministra Finansów, utworzony na mocy ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W rejestrze są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, czyli o osobach fizycznych, które sprawują bezpośrednią kontrolę nad spółkami prawa handlowego. Spółki wpisane do KRS przed 13 października 2019 r. musiały przekazać pierwsze zgłoszenie do CRBR do 14 lipca 2020 r. Podmioty wpisane do KRS po 13 października 2019 r. mają obowiązek zgłosić dane beneficjenta rzeczywistego w terminie 7 dni od dnia wpisu do KRS.
5. Zmiany dotyczące rejestracji, ewidencji odpadów i sprawozdań o wytworzonych odpadach (BDO)
Obowiązek wpisu do Rejestru BDO i prowadzenia w nim ewidencji i sprawozdawczości odpadów dotyczy przedsiębiorców, którzy: wytwarzają odpady oraz prowadzą ewidencję tych odpadów, wprowadzają na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie lub akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny bądź produkują lub importują opakowania albo kupują je w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowych (od firm unijnych).
HITY roku 2020 to zaś:
1. Tarcza finansowa PFR
Finansowanie dla mikrofirm i MŚP opiera się na nieoprocentowanych subwencjach finansowych, dostępnych w bankach komercyjnych i spółdzielczych, które przystąpiły do programu. Subwencja ta podlega zwrotowi, przy czym w określonych przypadkach może zostać umorzona w części nieprzekraczającej 75%. Dla celów podatku dochodowego pomoc finansowa z PFR traktowana jest jak pożyczka. Tarcza finansowa PFR 2.0 przeznaczona będzie zaś na pomoc dla firm poszkodowanych podczas drugiej fali pandemii.
2. Tarcza antykryzysowa
To kompleksowy pakiet działań rządu, który ma przeciwdziałać społeczno-gospodarczym skutkom pandemii COVID-19 - m.in. zwolnienia z ZUS, świadczenia postojowe, dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i składek ZUS, niskooprocentowane pożyczki dla mikroprzedsiębiorców do 5 tys. zł (z możliwością umorzenia) oraz różne preferencje podatkowe, jak przedłużone terminy płatności podatków, odroczone terminy nowych obowiązków czy zmiany stawek VAT.
3. Wyrok TSUE dotyczący ulgi na złe długi w VAT
Wyrok TSUE z 15 października br. (sygn. C-335/19) daje podatnikom możliwość odzyskania VAT w ramach ulgi na złe długi, gdy ich kontrahenci znaleźli się w stanie upadłości lub likwidacji, bądź też w innych przypadkach, w których polskie regulacje uzależniają taką możliwość od statusu dłużnika.
4. Nowe możliwości w usłudze Twój e-PIT
Osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej, oprócz dostępnych w 2019 r. zeznań PIT-37 i PIT-38, od 2020 r. mogą składać też PIT-28 i PIT-36. Dodatkowo usługa m.in. uwzględnia ulgę w PIT dla osób do 26. roku życia i podaje informację o stanie zwrotu nadpłaty podatku.
5. Zmniejszenie zatorów płatniczych firm - ulga na złe długi w PIT i CIT
Od 1 stycznia 2020 r. podatnicy PIT i CIT mogą korzystać z tzw. ulgi na złe długi (jak już wcześniej podatnicy VAT). Pozwala ona wierzycielowi na pomniejszanie podstawy opodatkowania o wartość wierzytelności (zaliczoną do przychodów należnych), jeśli nie zostanie ona uregulowana lub zbyta w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (rachunku).
Przewodniczący Kapituły Rankingu
Jacek Czernecki