Brak prądu wyklucza zakupy. Problemy z używaniem kasy fiskalnej w przypadku długotrwałych przerw w dostawach energii elektrycznej
Z interpelacją do ministra finansów wystąpił jeden z posłów, który zwrócił uwagę, że z przepisów ustawy o VAT wynika, że w przypadku, gdy niemożliwe jest działanie kas fiskalnych (np. z powodu braku prądu), nie jest możliwa także każda sprzedaż na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego.
Poseł zauważył, że sytuacja taka miała miejsce, gdy w wyniku wichur przechodzących nad Polską w dniach 18-19 lutego br. nastąpiły długotrwałe przerwy w dostawach prądu (bez prądu pozostawało ponad 1,1 mln gospodarstw domowych). Pojawiały się wówczas doniesienia o niemożności dokonania zakupów w pobliskich sklepach.
Poseł zapytał ministra finansów:
Czy ministerstwo dostrzega ryzyko związane z niemożnością dokonania zakupów w wyniku długotrwałych przerw w dostawach energii elektrycznej?
Czy planowane jest wprowadzenie przepisów, które pozwalałyby na dokonywanie sprzedaży w tego rodzaju kryzysowych sytuacjach, gdy niemożliwe pozostaje ewidencjonowanie sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej?
W razie problemów: zasilanie awaryjne (bateryjne lub akumulatorowe) i kasa rezerwowa
Minister finansów (w jego imieniu odpowiedzi udzielił Artur Soboń, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów) odpowiedział, że co do zasady (zgodnie z art. 111 ust. 3 ustawy o VAT), jeżeli z przyczyn niezależnych od podatnika nie może być prowadzona ewidencja sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, podatnik jest obowiązany ewidencjonować sprzedaż przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej. W przypadku gdy ewidencjonowanie sprzedaży przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej jest niemożliwe, podatnik nie może dokonywać sprzedaży.
Minister zwrócił też uwagę, że na podstawie § 5 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z 12 września 2021 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące z elektronicznym zapisem kopii (Dz. U. poz. 1753) - kasa musi odpowiadać następującym kryteriom: posiadać zasilanie sieciowobateryjne, sieciowo-akumulatorowe, bateryjne lub akumulatorowe, które musi zapewnić wydruk minimum 200 paragonów fiskalnych, każdy o zawartości co najmniej 30 wierszy druku i raportu fiskalnego dobowego, w czasie 48 godzin od momentu zaniku zasilania sieciowego.
Podobne wymagania mają obowiązujące przepisy (§ 16 rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 12 września 2021 r. w sprawie wymagań technicznych dla kas rejestrujących - Dz. U. poz. 1759) od kas fiskalnych online, których zasilanie akumulatorowe kasy umożliwia wydruk co najmniej 200 dokumentów fiskalnych i niefiskalnych o łącznej długości co najmniej 6000 linii po 48 godzinach od odłączenia zasilania zewnętrznego, z wyłączeniem przesyłania danych.
W przypadku masowych awarii można czasowo zwolnić podatników z obowiązku stosowania kas fiskalnych
Minister poinformował także, że w przypadku awarii mających charakter masowy istnieje możliwość zwolnienia, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (na podstawie art. 111 ust. 8 i art. 145a ust. 17 ustawy o VAT). Takie rozporządzenie może być niezwłocznie wydane korzystając ze specjalnego trybu określonego w § 98 uchwały Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (tekst jednolity M. P. 2022 r. poz. 348).
Rozporządzeniem takim można zwolnić podatników z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących na określonym terytorium, w okresie braku funkcjonowania u tych podatników kas rejestrujących z powodu zaniku energii elektrycznej. Jednocześnie minister finansów zauważył, że warunkiem tego zwolnienia powinno być prowadzenie przez zwolnionych podatników zapisów pozwalających na określenie wartości sprzedaży i kwot podatku należnego.
Źródło: odpowiedź ministra finansów z 2 kwietnia 2022 r. na interpelację poselską nr 32157 z 14 marca 2022 r. (sejm.gov.pl)
oprac. Paweł Huczko