Nowelizacja ustawy o notariacie
W dniu 4 października 2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw. Aktualnie toczą się prace legislacyjne w Sejmie nad tym projektem.
W jakich sprawach będzie można wydać notarialny nakaz zapłaty?
Zgodnie z przygotowanym projektem ustawy (art. 105a. § 1.) na pisemny wniosek notariusz wydaje notarialny nakaz zapłaty obejmujący roszczenia w kwocie do 75 000 złotych, jeżeli zasadność dochodzonego roszczenia nie budzi wątpliwości i dochodzone roszczenie jest udowodnione dołączonym do wniosku dokumentem, a w szczególności:
1) dokumentem urzędowym;
2) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
3) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.
Zgodnie z projektem – miesięcznie notariusz może wydać nie więcej niż 200 notarialnych nakazów zapłaty.
Jak powinien wyglądać wniosek o wydanie notarialnego nakazu zapłaty?
Wniosek składa się na urzędowym formularzu, którego wzór został określony w przepisach nowego projektu ustawy.
Wniosek o wydanie notarialnego nakazu zapłaty powinien zawierać:
1) imię i nazwisko wnioskodawcy lub inne oznaczenia w przypadku wnioskodawcy niebędącego osobą fizyczną,
2) adres do doręczeń wnioskodawcy,
3) numery identyfikacyjne wnioskodawcy, jak również imię i nazwisko osoby zobowiązanej lub inne oznaczenia w przypadku osoby zobowiązanej niebędącej osobą fizyczną oraz, o ile to możliwe, numery identyfikacyjne osoby zobowiązanej.
Do wniosku należy dołączyć:
1) dokument, o którym mowa w art. 105a ustawy, lub inne dokumenty uzasadniające roszczenie;
2) pełnomocnictwo, jeśli wniosek składa pełnomocnik;
3) odpis wniosku i załączników dla osoby, która ma być zobowiązana do wykonania
notarialnego nakazu zapłaty;
4) oświadczenie wnioskodawcy, że nie jest w toku lub nie toczyła się inna sprawa o roszczenie objęte wnioskiem o wydanie notarialnego nakazu zapłaty wraz z klauzulą o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”, która zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Odmowa wydania notarialnego nakazu zapłaty
W sytuacji gdy rejent odmówi wydania nakazu zapłaty, zobowiązany będzie do sporządzenia protokołu o odmowie jego wydania, a odpis protokołu zostanie doręczony wnioskodawcy. W uzasadnieniu projektu wskazano, że taka odmowa sporządzenia notarialnego nakazu zapłaty nie będzie zaskarżalna, za to nic nie stoi na przeszkodzie, aby wnioskodawca wystąpił z tym roszczeniem do sądu.
Doręczenia notarialnych nakazów zapłaty
Projektowane zmiany przewidują, że doręczanie notarialnych nakazów zapłaty może odbywać się bezpośrednio zobowiązanemu. Odpis notarialnego nakazu zapłaty doręcza się wnioskodawcy oraz osobie zobowiązanej przez operatora pocztowego komornika sądowego, osobiście przez notariusza w kancelarii notarialnej lub przez pracowników kancelarii notarialnej. Osobie prawnej, jak również organizacji, która nie ma osobowości prawnej, doręczeń dokonuje się członkowi organu lub osobie uprawnionej do jej reprezentowania albo do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism. Osobie zobowiązanej do wykonania notarialnego nakazu zapłaty doręcza się odpis nakazu zapłaty
wraz z odpisem wniosku o jego wydanie, odpisami załączników do wniosku, formularzem sprzeciwu od notarialnego nakazu zapłaty wraz z wnioskiem o restytucję terminu oraz pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia sprzeciwu oraz skutkach jego niewniesienia. Wątpliwości budzą sformułowania zawarte w ustawie, iż „w razie nieodebrania przez osobę zobowiązaną przesyłki zawierającej notarialny nakaz zapłaty nakaz ten traci moc”.
Sprzeciw od notarialnego nakazu zapłaty zamyka sprawę
W notarialnym nakazie zapłaty nakazuje się osobie zobowiązanej, żeby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia tego nakazu uiściła określone w nakazie zapłaty należności w całości wraz z kosztami za wydanie nakazu albo w tym terminie wniosła sprzeciw do notariusza, który wydał nakaz zapłaty.
W przypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu, notariusz nie przekazuje sprawy do właściwego sądu rejonowego - sprawa ulega zakończeniu. Wierzyciel musi ponownie złożyć pozew do właściwego sądu. Dłużnik może nawet wprost odmówić odbioru nakazu i nie ponosi z tej przyczyny żadnych konsekwencji. Taka sytuacja powoduje, iż wierzyciel może stracić na całej procedurze uzyskiwania nakazu zapłaty przez rejenta nawet kilka miesięcy.
Kiedy wejdą w życie przepisy o notarialnym nakazie zapłaty?
Przepisy omawianej nowelizacji - w tym przepisy dot. notarialnych nakazów zapłaty - mają wejść w życie po 12 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw - czyli prawdopodobnie pod koniec 2023 roku.
Źródło: Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw – przebieg procedury legislacyjnej w Sejmie
Paulina Kolowca, Radca Prawny, Doradca restrukturyzacyjny