ANALIZA
Fiskus żąda VAT od firm, które udostępniają menedżerom zatrudnionym na kontraktach biurka, laptopy i inny sprzęt biurowy. Twierdzi, że udostępnianie składników majątkowych podatnika stanowi odrębną usługę opodatkowaną VAT. Interpretację tę krytykują eksperci podatkowi. Ostrzegają przed konsekwencjami, jakie mogłaby mieć ona w praktyce. Prowadziłaby do absurdalnych sytuacji, gdzie VAT należałoby naliczać od firmowego odkurzacza wydawanego sprzątaczce, która sprząta biura, czy pędzla, wykorzystywanego przez malarza do odnowienia pomieszczeń firmy. W tej sprawie zapadł też pierwszy wyrok. Spółka, której fiskus kazał płacić VAT, wygrała spór.
Użyczenie laptopa to nie usługa
W praktyce gospodarczej często zdarza się, że zlecający usługę udostępnia na rzecz wykonawcy składniki własnego majątku w celu realizacji zleconych usług. Może to dotyczyć np. udostępnienia firmowego komputera menedżerowi, który działając jako podatnik VAT, świadczy dla nas usługi, kierując zespołem wdrażającym system informatyczny.
- Zdaniem niektórych organów podatkowych w takiej sytuacji mamy do czynienia ze świadczeniem usług bez wynagrodzenia, które powinno podlegać opodatkowaniu VAT - mówi Janina Fornalik, doradca podatkowy w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.
Urzędnicy wiedzą lepiej
Taką praktykę potwierdzają także inni eksperci.
- W niektórych sytuacjach organy podatkowe uznają, że udostępnienie majątku podatnika podmiotom świadczącym na jego rzecz usługi stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT - twierdzi Maciej Jaworowski z krakowskiego biura PricewaterhouseCoopers.
O tym, że niekorzystne stanowisko nie jest papierową fikcją, przekonała się jedna ze spółek, która o swoje racje musiała walczyć w sądzie administracyjnym. Spółka podpisała umowę o zarządzanie. Menedżer i jednocześnie prezes zarządu korzystał z majątku spółki. Firma ponosiła koszty jego podróży służbowych. Zdaniem organów podatkowych od majątku i usług udostępnianych na rzecz menedżera spółka powinna zapłacić VAT.
- Organy podatkowe przyjęły w tej sprawie dość sprytną strategię - tłumaczy Marek Kolibski, doradca podatkowy z Kancelarii Ożóg i Wspólnicy. Ich zdaniem zarządzana spółka w ogóle nie świadczyła nieodpłatnie usług na rzecz zarządzającego menedżera. Zdaniem naszego rozmówcy organy podatkowe dokonały twórczej wykładni umowy łączącej spółkę z menedżerem będącym członkiem jej zarządu. Uznały, że wynagrodzenie, na jakie faktycznie umówiły się strony, nie wynosiło np. 5 tys. zł, lecz 7 tys. zł, gdzie 2 tys. zł stanowi miesięczna wartość otrzymanych od spółki różnych dodatkowych świadczeń. Upraszczając, fiskus stwierdził, że strony ustaliły wynagrodzenie na 7 tys. zł, a jego zapłata miała nastąpić w części w pieniądzu, a w części w świadczeniach spółki w naturze.
VAT płacić nie trzeba
Zdaniem ekspertów nie można zaakceptować zastosowanej przez fiskusa interpretacji.
- W sytuacji gdy np. firma przekazuje menedżerowi składniki majątku do używania i świadczy usługi na jego rzecz bez zapłaty celem wykonywania usług na rzecz przekazującego, bez odrębnej umowy, nie można mówić o wystąpieniu usługi ani też w ogóle o opodatkowaniu - podkreśla Mirosław Siwiński, doradca podatkowy, kierownik Zespołu VAT/Akcyza z Kancelarii Prawnej Witold Modzelewski. Dodaje, że przekazanie materiałów menedżerowi, czy wynajętemu malarzowi nie będzie opodatkowane VAT. Opodatkowanie wystąpiłoby w przypadku, gdyby przekazanie usługi czy towaru nastąpiło na cele osobiste m.in. podatnika lub jego pracowników. Warunkiem zatem opodatkowania jest cel osobisty i bycie określonym podmiotem. Te warunki nie są spełnione przy zamawianej usłudze.
Podobnego zdania są pozostali eksperci. Janina Fornalik podkreśla, że w omawianym przypadku nie można w ogóle mówić o usłudze - tj. odrębnym świadczeniu, które przynosi korzyść świadczeniobiorcy. Korzyści takie odnosi właściciel majątku w postaci wykonanej przy wykorzystaniu tego urządzenia usługi.
Spółka spór z fiskusem wygrała. WSA w Białymstoku uchylił niekorzystną dla niej decyzję. Sąd uznał, że wykorzystanie majątku spółki nie może być uznane za odpłatne świadczenie usług, gdy składniki te są wykorzystane jedynie do celów służbowych.
Jak podkreśla Marek Kolibski, wyrok innej treści musiałby oznaczać, że w całej Polsce wszyscy przedsiębiorcy świadczą odpłatnie usługi na rzecz ich zleceniobiorców, menedżerów i współpracowników, tj. wszystkich osób, z którymi przedsiębiorca nie podpisał umowy o pracę.
POSTULUJEMY
Mając na celu zapewnienie jednolitej praktyki stosowania przepisów prawa, Ministerstwo Finansów powinno przedstawić swoje oficjalne stanowisko w sprawie udostępniania majątku firmy menedżerom.
Aleksandra Tarka
aleksandra.tarka@infor.pl