Nowelizacja ustawy o doradztwie podatkowym wynikająca z wyroku Trybunału Konstytucyjnego to wykonanie planu minimum. Wejście nowelizacji w życie nie zmieniło w żadnym stopniu sytuacji doradców podatkowych. Zmianę warunków wykonywania zawodu może wprowadzić natomiast tzw. duża nowelizacja ustawy. Robocze propozycje doradców podatkowych zostały już przedstawione resortowi finansów. Jak przyznaje Aleksander Stanek, przewodniczący komisji ds. współpracy z organami państwa Krajowej Rady Doradców Podatkowych, mogłyby one zostać wprowadzone do ustawy przy okazji nowelizacji związanej z implementacją do polskiego porządku prawnego Dyrektywy usługowej 2006/123/WE z 12 grudnia 2006 r. Niewykluczone także, że do pakietu zmian dołączone zostaną kolejne propozycje.
W maju 2008 r. odbędzie się konferencja, na której samorząd ma wypracować stanowisko dotyczące zmiany ustrojowej. Chodzi o nadanie samodzielności regionalnym oddziałom i przekazanie im części kompetencji, które obecnie skupione są w Krajowej Radzie Doradców Podatkowych.
Pakiet zmian
W roboczym pakiecie przedstawionym resortowi finansów znalazły się propozycje, które mają m.in. na celu dostosowanie przepisów dotyczących wykonywania zawodu doradcy do przepisów obowiązujących w takich zawodach, jak radca prawny czy adwokat.
- Za kluczowe dla doradców zmiany uważam: nadanie prawa substytucji, rozszerzenie zakresu tajemnicy zawodowej czy przeniesienie regulacji dotyczących zakazu reklamy z ustawy do zasad etyki doradcy podatkowego. Te trzy zmiany będą miały znaczny wpływ na działalność doradców na rynku - powiedział Gazecie Prawnej Zbigniew Maciej Szymik, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych. Propozycja dotycząca reklamy może zostać wymuszona dyrektywą usługową. Przeniesienie tych regulacji do zasad etyki pozwoliłoby szczegółowo określić, co jest dopuszczalną informacją, a co zakazaną reklamą.
Reprezentant podatnika
Zdaniem prof. Włodzimierza Nykiela, brak w ustawie o doradztwie podatkowym przepisów umożliwiających doradcy skorzystanie z substytucji jest istotnym problemem. Chodzi o to, aby doradcy podatkowi w sądach mogli udzielać pełnomocnictw innym doradcom oraz adwokatom i radcom prawnym, a także żeby doradcy mogli zastępować adwokatów i radców. W opinii prof. Włodzimierza Nykiela postulat nadania prawa substytucji doradcom jest więc słuszny.
Doradcom chodzi więc o zrównanie w prawach i obowiązkach przedstawicieli wszystkich zawodów uprawnionych do wykonywania bez ograniczeń czynności doradztwa podatkowego i mających status tzw. kwalifikowanego pełnomocnika w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Proponujemy dostosowanie przepisów związanych z wykonywaniem zawodu w zakresie dotyczącym tajemnicy zawodowej i zasad zwalniania z niej do tych, jakie obowiązują adwokatów i radców prawnych - wyjaśnił Aleksander Stanek.
Doradcy podatkowi chcieliby także przyznania immunitetu materialnego. Zdaniem Dominika Szczygła, doradcy podatkowego z MSDS Kancelaria Radców Prawnych, jest to jedno z istotniejszych zagadnień, które powinny znaleźć się w nowelizacji ustawy.
- Znam przypadki, gdy organy podatkowe, czując się obrażone za pewne sformułowania użyte przez doradcę w piśmie procesowym czy na rozprawie w postępowaniu sądowoadministracyjnym, żądały od sądu podjęcia stosownych kroków prawnych przeciwko doradcom. Innymi słowy, pojawiały się czasami próby ograniczania dozwolonej ekspresji. Takim działaniom organów należy ustawowo przeciwdziałać - stwierdził Dominik Szczygieł. Jego zdaniem pewne sformułowania są często usprawiedliwione rzeczową potrzebą danego postępowania. A zatem zasadne byłoby wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym doradca przy wykonywaniu czynności zawodowych mógłby korzystać z wolności słowa i pisma w granicach określonych przepisami prawa i rzeczową potrzebą.
- Ewentualne nadużycie wolności słowa, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę lub zniesławienie, winno podlegać wyłącznie odpowiedzialności dyscyplinarnej. Dzięki temu doradca byłby w większym stopniu chroniony - powiedział Dominik Szczygieł.
Kolejne propozycje
Pakiet, który otrzymało ministerstwo, może być powiększony o kolejne propozycje. Kluczowa dla samorządu i zakresu zmian ustawy może być zmiana ustroju. Jak powiedział Zbigniew Maciej Szymik, obecnie trwa dyskusja na ten temat w środowisku. Oddziały KIDP mają wypracować stanowiska dotyczące zmiany ustroju oraz propozycje rozwiązań problemów z tym związanych. Chodzi m.in. o sposób finansowania samodzielnych oddziałów. Pojawiają się bowiem obawy, że małe oddziały nie będą w stanie utrzymać się tylko ze składek członkowskich.
Pakiet zmian może być także poszerzony o regulacje dotyczące komisji egzaminacyjnej ds. doradztwa podatkowego. Doradcy chcieliby również posiadać kompetencje do występowania przed sądami w sprawach karnych skarbowych oraz ubezpieczeń społecznych, a także tworzyć spółki multi-dyscyplinarne z adwokatami i radcami prawnymi.
W związku z propozycjami zmian pojawia się także pytanie o termin ich wprowadzenia. Na razie nikt nie jest w stanie go określić, ale doradcy chcieliby dokonać poważnych zmian w ustawie przy okazji implementacji dyrektywy usługowej. Jeśli rząd chciałby wdrożyć dyrektywę do polskiego prawa od początku 2009 roku, może to oznaczać, że kolejna nowelizacja ustawy o doradztwie podatkowym weszłaby w życie w tym terminie.
JAKICH ZMIAN CHCĄ DORADCY PODATKOWI
• prawa substytucji, czyli możliwości udzielenia pełnomocnictwa innemu doradcy, radcy prawnemu lub adwokatowi
• możliwości tworzenia spółek osobowych z radcami prawnymi i adwokatami
• zasady nieograniczonego w czasie obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej
• możliwości egzekwowania nieopłaconej składki członkowskiej i kosztów postępowania dyscyplinarnego
• zasady, zgodnie z którą doradca nie może wykonywać zawodu, jeśli małżonek jest zatrudniony na stanowisku w organie podatkowym, organie kontroli skarbowej, Ministerstwie Finansów
• zasady, zgodnie z którą z obowiązku zachowania tajemnicy doradcę podatkowego może zwolnić tylko sąd
• przeniesienia regulacji dotyczących reklamy do zasad etyki
• zniesienia zasady, zgodnie z którą nieopłacenie składki OC jest przesłanką do skreślenia doradcy z listy
• dopuszczenia do wykonywania zawodu doradcy podatkowego w uprawnionych spółkach doradców podatkowych, radców prawnych, adwokatów lub biegłych rewidentów, którzy nie są zatrudnieni w tej spółce
• określenia stroju urzędowego doradcy podatkowego
• ujednolicenia zasad zawieszenia wykonywania zawodu oraz stworzenia definicji zawieszenia
• ustalenia minimalnego okresu wykonywania zawodu między kolejnymi zawieszeniami wykonywania zawodu
• immunitetu materialnego
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Zbigniew Maciej Szymik, przewodniczący KRDP, opowiada się m.in. za rozszerzeniem zakresu tajemnicy zawodowej doradców
Łukasz Zalewski
lukasz.zalewski@infor.pl