Wprowadzenie jednolitego podatku od funduszu płac pozwoliłoby pracownikom uzyskać zdecydowanie wyższe wynagrodzenie przy zachowaniu tych samych kosztów zatrudnienia pracownika po stronie pracodawcy - tak uważają autorzy projektu "Agenda Polska 2030. Polska reforma podatkowa".
- Zbyt wysokie opodatkowanie pracy w polskim systemie podatkowym
- Wysokość podatku od funduszu płac
- Unettowienie wypłacanych rent i emerytur
Zbyt wysokie opodatkowanie pracy w polskim systemie podatkowym
Jednym z podstawowych problemów w polskim systemie podatkowym jest zbyt wysokie opodatkowanie pracy - podkreślają autorzy projektu Agenda Polska 2030, przygotowanego przez WEI i ZPP. Jeśli przyjrzymy się wynagrodzeniu minimalnemu, które obowiązuje od 1 stycznia 2024 r., a więc 4242 zł brutto, to łączny koszt, który ponosi pracodawca, aby zatrudnić pracownika z takim wynagrodzeniem, to około 5110 zł. Tymczasem wynagrodzenie „netto”, jakie otrzyma pracownik w takim wypadku to zaledwie około 3222 zł. Różnica między kosztami pracodawcy a faktycznym wynagrodzeniem pracownika to aż 1888 zł, czyli obciążenie różnymi daninami przez państwo minimalnego wynagrodzenia to aż 37%.
Znacznie gorzej wygląda sytuacja, gdy wynagrodzenie pracownika przekroczy drugi próg podatkowy. Dla przykładu przy wynagrodzeniu wysoko wykwalifikowanego specjalisty zarabiającego 15000 zł brutto obciążenie wynagrodzenia daninami publicznymi sięga już około 45%. W tym miejscu warto podkreślić fakt, że wynagrodzenie brutto wprowadza błędny obraz rzeczywistości, gdyż nie jest to ani zarobek pracownika „na rękę”, ani rzeczywisty koszt pracodawcy, gdyż pracodawca do kosztów wynagrodzenia brutto musi doliczyć składki na ubezpieczenia społeczne opłacane za pracownika.
Uśrednione wartości wynagrodzeń | ||
|---|---|---|
| Wynagrodzenie pracownika brutto | 4 242,00 | 15 000,00 zł |
| Wynagrodzenie pracownika netto | 3 221,98 | 10 016,75 zł |
| Koszt pracodawcy | 5 110,76 zł | 18 072,00 zł |
| Różnica między kosztem pracodawcy a wynagrodzeniem netto | 37% | 45% |
Wysokość podatku od funduszu płac
Zgodnie z danymi przyjętymi w Agendzie Polskiej 2017 r. fundusz płac w 2015 r. wynosił 635 miliardów złotych, na co składało się 532 miliardy zł przychodów z tytułu świadczenia pracy i działalności wykonywanej osobiście, zaś pozostałą kwotę stanowiły koszty pracodawcy. Szacuje się, że fundusz płac wynosi około 38,3% PKB, a zatem biorąc pod uwagę PKB Polski za 2022 r. – 3067,495 milionów złotych, fundusz płac wynosi około 1174,84 milionów zł. Optymalna wysokość podatku od funduszu płac wynosi około 23,5%, co zapewni dochód budżetowy 276,09 miliardów złotych. Jest to oczywiście kwota niższa niż obecna suma danin publicznych, które mają być zastąpione podatkiem od funduszu płac, lecz różnica będzie uzupełniona innymi daninami, które przede wszystkim pozwolą zmniejszyć opodatkowanie pracy.
Zmiana wynagrodzeń netto po wprowadzeniu podatku od funduszu płac | ||
|---|---|---|
| Obecne wynagrodzenie pracownika brutto | 4 242,00 | 15 000,00 |
| Obecne wynagrodzenie netto | 3 221,98 | 10 016,75 |
| Koszt pracodawcy | 5 110,76 zł | 18 072,00 zł |
| Stawka podatku od funduszu płac | 23,5% | 23,5% |
| Wynagrodzenie netto przy podatku od funduszu płac | 3 909,73 zł | 13 825,08 zł |
| Różnica między obecnym wynagrodzeniem netto, a przyszłym w PLN | 687,75 zł | 3 808,33 zł |
Wprowadzenie jednolitego podatku od funduszu płac pozwoli pracownikom uzyskać zdecydowanie wyższe wynagrodzenie przy zachowaniu tych samych kosztów zatrudnienia pracownika po stronie pracodawcy.
Zobacz także: Likwidacja PIT, CIT, ZUS. Wysokie wynagrodzenia, niskie obciążenia. Nowa wizja podatkowa dla Polski
Unettowienie wypłacanych rent i emerytur
Jednocześnie postulujemy - jak czytamy dalej w projekcie "Agenda Polska 2030. Polska reforma podatkowa" - unettowienie wypłacanych rent i emerytur, gdyż daniny publiczne obciążające transfery wiążą się z martwymi przepływami. Obecnie znaczna część emerytów i rencistów nie płaci podatku dochodowego np. z uwagi na podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł.
Ponadto w programach wyborczych Koalicji Obywatelskiej 15 października znalazły się postulaty podniesienia tej kwoty do 60 000 zł, co pozwoliłoby w praktyce zwolnić z podatków zdecydowaną większość emerytów i rencistów, a jeden z postulatów dotyczy wprost zwolnienia ich z podatków. W praktyce oznacza to znaczące zmniejszenie zaangażowania aparatu skarbowego w pobór i rozliczanie podatków, które są pobierane od transferów, a następnie i tak trafiają do budżetu państwa w postaci PIT.
Proponowane rozwiązanie spowoduje, że opodatkowanie osób fizycznych świadczących pracę, bez względu na sposób jej wykonywania i formę prawną, zostanie w sposób istotny uproszczony, gdyż pobierana będzie jedna danina publiczna obciążająca pracę zamiast wielu niezależnych od siebie (podatek PIT, składki ZUS i zdrowotne). Z całą pewnością konieczna będzie pewna elastyczność w ustalaniu wysokości podatku od funduszu płac w początkowym okresie, dlatego w kolejnych latach obowiązywania tego rozwiązania powinno dojść do weryfikacji skutków jej wprowadzenia, a w razie potrzeby dostosowanie stawki podatku.
Źródło: Warsaw Enterprise Institute (WEI)