W komunikacie z 28 marca 2024 r. Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień odnośnie zasad rozliczania opłat pobieranych z tytułu sprzedaży opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje lub żywność na gruncie VAT oraz podatków dochodowych. Komunikat ten nie ma formalnego statusu interpretacji podatkowej ani objaśnień podatkowych.
- Opłata od jednorazowych opakowań plastikowych do żywności od 2024 roku
- Czy ww. opłata podlega VAT i czy należy ją wliczyć do podstawy opodatkowania w VAT?
- Jaką stawkę VAT należy zastosować do ww. opłaty?
- Jak należy obliczyć wysokość VAT za opakowanie?
- Czy opłata musi być oddzielnie wyszczególniona na paragonie i fakturze?
- W jakiej kwocie należy obliczać VAT w przypadku opakowań sprzedawanych samodzielnie, tj. bez zawartości?
- Czy pobrana i odprowadzona przez przedsiębiorcę opłata jest dla niego przychodem i kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy PIT i ustawy CIT?
Opłata od jednorazowych opakowań plastikowych do żywności od 2024 roku
W dniu 1 stycznia 2024 r. weszły w życie przepisy wprowadzające opłatę pobieraną od oferowanych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Opłata ta dotyczy opakowań, napojów lub żywności pakowanej przez przedsiębiorcę w te opakowania i pobierana jest od użytkownika końcowego.
Wartość opłaty została ustalona w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z 7 grudnia 2023 roku. Opłaty wynoszą 0,20 zł lub 0,25 zł, w zależności od rodzaju opakowania.
Kwestia rozliczania podatkowego tej opłaty budzi wątpliwości i pytania podatników. Dlatego Ministerstwo Finansów postanowiło udzielić poniższych wyjaśnień
Czy ww. opłata podlega VAT i czy należy ją wliczyć do podstawy opodatkowania w VAT?
Ministerstwo Finansów odpowiada: Tak, opłata jest objęta VAT. Opłata stanowi element wynagrodzenia za dostarczony towar (opakowanie, napój lub żywność), zatem zwiększa podstawę opodatkowania VAT z tytułu dokonanej dostawy. Od kwoty podstawy opodatkowania podatnik powinien wyliczyć należny VAT.
Jaką stawkę VAT należy zastosować do ww. opłaty?
Zdaniem resortu finansów, stawka VAT zależy od tego, czy opakowanie jest sprzedawane razem z produktem (napojem lub posiłkiem), czy jako oddzielny produkt:
1) w przypadku dostawy produktu (napoju lub posiłku) w opakowaniu pobraną opłatę należy opodatkować stawką odpowiadającą temu produktowi, tj. stawką przewidzianą dla sprzedawanego towaru (napoju lub posiłku),
2) w przypadku odrębnej dostawy opakowania, tj. niezależnie od nabycia posiłku lub napoju, VAT pobierany jest według zasad (stawki) właściwych dla nabywanego opakowania (23%).
Ministerstwo Finansów podkreśla że za odrębną dostawę opakowania nie należy uznawać sytuacji, w której klient korzystający z usługi restauracyjnej zabiera część spożywanego posiłku w nabytym w tym celu jednorazowym opakowaniu. Dostawa tego opakowania stanowi jednolite z usługą restauracyjną świadczenie, ściśle związane ze świadczeniem głównym. W takim przypadku dostawa opakowania będzie opodatkowana według stawki właściwej dla świadczonej usługi.
Zatem aby określić skutki podatkowe sprzedaży opakowania należy każdorazowo dokonać analizy okoliczności związanych ze sprzedażą.
Jak należy obliczyć wysokość VAT za opakowanie?
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że kwotę podatku w odniesieniu do dostarczanych towarów lub świadczonych usług objętych daną stawką podatku podatnik może obliczyć według następującego wzoru:
KP = (WB x SP)/(100+SP)
Pozycje we wzorze oznaczają:
KP - kwotę podatku,
WB - wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług objętych stawką podatku, uwzględniającą kwotę podatku (wartość sprzedaży brutto),
SP - stawkę podatku.
Przykładowo, jeżeli cena pobierana za opakowanie łącznie z uwzględnieniem opłaty wynosi 1 zł (wartość brutto), to – zakładając, że właściwą stawką podatku dla sprzedawanego towaru będzie stawka 23% – wartość kwoty VAT wyniesie 0,19 zł.
Zdaniem MF, kwotę VAT można ustalić również posługując się wartością netto towaru. W takich przypadkach mnożymy wartość netto towaru przez odpowiednią stawkę VAT.
Czy opłata musi być oddzielnie wyszczególniona na paragonie i fakturze?
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w przypadku dostawy towaru w opakowaniu (czyli kubku lub pojemniku na posiłek) pobraną opłatę należy wykazać na paragonie ze stawką odpowiadającą temu towarowi, tj. stawką przewidzianą dla sprzedawanego napoju lub posiłku. Pobrana opłata powinna być zaewidencjonowana na kasie rejestrującej wraz z ceną np. napoju lub posiłku. W przypadku dostawy samego opakowania opłatę należy wykazać na paragonie ze stawką odpowiadającą temu opakowaniu, tj. 23%. Nie trzeba wyodrębniać samej kwoty opłaty na paragonie.
Analogicznie należy postępować w przypadku wystawiania faktury.
W jakiej kwocie należy obliczać VAT w przypadku opakowań sprzedawanych samodzielnie, tj. bez zawartości?
Taka sprzedaż podlega opodatkowaniu VAT według stawki właściwej dla opakowania (23%).
Czy pobrana i odprowadzona przez przedsiębiorcę opłata jest dla niego przychodem i kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy PIT i ustawy CIT?
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że pobrana opłata nie stanowi dla przedsiębiorcy przychodu ani kosztu uzyskania przychodów. Pobrana opłata jest przez przedsiębiorcę wnoszona na odrębny rachunek bankowy, prowadzony przez marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce jej pobrania, w terminie do dnia 15. marca roku, następującego po roku kalendarzowym, w którym została pobrana. Przepisy ustawy PIT i ustawy CIT nie zawierają szczególnych regulacji, które dla celów podatku dochodowego uzasadniałyby traktowanie pobranej i odprowadzonej opłaty jako przychodu i kosztu uzyskania przychodów.