Trwa gorący spór między Rzecznikiem MŚP a ZUS w sprawie interpretacji przepisów dotyczących Małego ZUS Plus. Od początku roku ZUS odmawia przedsiębiorcom prawa do ponownego skorzystania z tej preferencji, co wywołało falę protestów i interwencji ze strony Rzecznika. Pierwsze wyroki sądowe już zapadły, a ich wyniki mogą wpłynąć na tysiące przedsiębiorców w całym kraju. Co dalej z Małym ZUS Plus?
Okazuje się, że do Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców trafiają liczne zapytania przedsiębiorców odnoszące się do tzw. Małego ZUS Plus. W związku z tym Rzecznik informuje jaka jest aktualna sytuacja w sporze z ZUS, jakie działania zostały podjęte oraz jaka jest wykładnia przepisów przez sądy.
Zdaniem Rzecznika MŚP intencją ustawodawcy było wprowadzenie dwóch lat przerwy, zdaniem ZUS przerwa powinna być dłuższa
Otóż, od końca ubiegłego roku między Rzecznikiem MŚP a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych trwa spór o wykładnię przepisów dotyczących Małego ZUS Plus. Z tej preferencji w ustalaniu podstawy wymiaru składek przedsiębiorcy mogą korzystać przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności. Pojawiły się natomiast rozbieżne stanowiska, ile lat wynosić ma przerwa, po upływie której przedsiębiorca może ponownie skorzystać z tego rozwiązania. Zdaniem Rzecznika intencją ustawodawcy było wprowadzenie dwóch lat przerwy. ZUS stanął natomiast na stanowisku, że przerwa powinna być dłuższa.
W oparciu o forsowaną przez ZUS interpretację przepisów od początku bieżącego roku organ ten odmawia przedsiębiorcom możliwości korzystania z Małego ZUS Plus, jeżeli korzystali z tej preferencji składkowej w okresie od stycznia 2019 r. do grudnia 2021 r. Postępowanie Zakładu spotkało się ze stanowczym sprzeciwem Rzecznika, który podjął szereg interwencji procesowych.
W pierwszej kolejności Rzecznik zareagował na praktyki ZUS polegające na uniemożliwianiu przedsiębiorcom składania za pośrednictwem systemów teleinformatycznych dedykowanych Zakładowi dokumentów zgłoszeniowych do Małego ZUS Plus. W takich sytuacjach Rzecznik występował do właściwych Oddziałów ZUS z wnioskami o wydanie decyzji w sprawie. Po wydaniu przez ZUS niekorzystnych dla przedsiębiorców decyzji, odmawiających prawa do skorzystania z preferencji składkowej od 1 stycznia 2024, Rzecznik wnosił odwołania do właściwych sądów powszechnych.
Skargi przedsiębiorców na praktyki ZUS oraz wyroki sądów, w których wydano korzystne dla przedsiębiorców orzeczenia
W chwili obecnej do Biura Rzecznika dotarło ponad 600 skarg od przedsiębiorców na praktyki ZUS. W 200 przypadkach sprawa trafiła już na wokandę sądową. Zapadło kilka pierwszych rozstrzygnięć, a w pięciu przypadkach są one korzystne dla Rzecznika i przedsiębiorców występujących przeciw ZUS.
Poniżej zamieszczamy reprezentatywny fragment uzasadnienia jednego z kilku do tej pory zapadłych wyroków – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 lipca 2024 r., sygn. akt VI U367/24:
„Rację ma odwołujący, że jako „zmianę”, o której mowa w art. 36 ust. 14a ustawy systemowej, należy uznać również upływ czasu. Z kolei z art. 18c ust. 3 ustawy systemowej wynika, że w razie ziszczenia się zmiany, o której mowa w art. 36 ust. 14a tej ustawy, uprawnienie do Małego ZUS Plus stwierdza się do końca danego roku kalendarzowego („podstawę wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, ubezpieczony ustala na dany rok kalendarzowy”).
Zasadniczym warunkiem skorzystania z tej preferencji (po wykluczeniu istnienia przesłanek negatywnych) jest nieprzekroczenia przez przedsiębiorcę przychodu w wysokości 120 tyś zł w poprzednim roku kalendarzowym (…).
Aby wykazać spełnienie tej zasadniczej przesłanki, zgodnie z art. 18c ust. 9 ustawy systemowej przedsiębiorca jest zobowiązany nie tylko dokonać zgłoszenia wyrejestrowania z dotychczasowego ubezpieczenia i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z kodem właściwym dla Małego ZUS-u Plus, ale nadto obowiązany jest do przekazania deklaracji rozliczeniowej, o której mowa w art. 18c ust. 9 ustawy systemowej w przewidzianym w przepisach terminie.”
Jak zapowiedziała Rzeczniczka MŚP Agnieszka Majewska, w toczących się postępowaniach sądowych w całej Polsce będzie ona konsekwentnie powoływała się na korzystne rozstrzygnięcia. A w przypadku ewentualnych niekorzystnych wyroków w sądowych w pierwszej instancji – wnoszone będą apelacje. Wyroki sądów, w których wydano korzystne dla Rzecznik oraz przedsiębiorców orzeczenia:
- Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 27 czerwca 2024 r., sygn. akt VI U 147/24,
- Wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 25 lipca 2024 r., sygn. akt VI U 367/24
- Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 lipca 2024 r., sygn. akt VIII U 1116/24,
- Wyrok Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 31 lipca 2024 r., sygn. akt IV U 386/24,
- Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 31 lipca 2024 r., sygn. akt IV U 411/24,
- Wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 14 sierpnia 2024 r., sygn. akt V U 219/24).
Przedsiębiorców zainteresowanych uzyskaniem pomocy w sporze z ZUS w sprawie Małego ZUS Plus mogą skorzystać z pomocy. Proszeni są o kontakt według właściwości z poszczególnymi Oddziałami Terenowymi Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w Gdańsku, Poznaniu, Białymstoku i Krakowie.