REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Od kogo nie można wymagać znajomości prawa podatkowego? Podatnik aktywny i podatnik pasywny

Od kogo nie można wymagać znajomości prawa podatkowego? Podatnik aktywny i podatnik pasywny
Od kogo nie można wymagać znajomości prawa podatkowego? Podatnik aktywny i podatnik pasywny
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Nie można wymagać znajomości prawa od podmiotów, które obiektywnie nie wiedzą i mogą wiedzieć, że uczestniczą w zdarzeniach (stanach) podlegających opodatkowaniu. Zasada nemo censetur ignorare legem (paremia wyrażająca domniemanie, że obywatel zna przepisy prawa własnego kraju) ma w przypadku współczesnego prawa podatkowego, skażonego lobbingiem legislacyjnym i niekompetencją, ograniczone zastosowanie – pisze profesor Witold Modzelewski.      

Podatnik aktywny i podatnik pasywny

Podmiotowość podatników materialnych (czyli na których już ciąży obowiązek podatkowy) można klasyfikować na różne sposoby. Najbardziej przydatnym jest podział na:
1) podatników aktywnych, których podmiotowość jest uzależniona bezpośrednio od ich zachowań: realne działanie podmiotu warunkuje tu powstanie obowiązku podatkowego,
2) podatników pasywnych, gdy powstanie obowiązku podatkowego ciążącego na tym podmiocie jest uzależnione od zachowań osób trzecich lub działania siły wyższej.

Podział ten wyjaśnia zasadnicze różnice między podatkami adresowanymi do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą (podmioty te obiektywnie chcą wykonywać określone czynności wywołujące skutki ekonomiczne), a podatkami obciążającymi podmioty nieaktywne, uzyskujące pasywne przysporzenia lub posiadających (nawet nieświadomie) określone prawa lub rzeczy. Istotne znaczenie ma tu również świadomość po stronie podmiotu uczestniczącego jako podatnik w zdarzeniu lub stanie podlegającym opodatkowaniu. 

REKLAMA

Autopromocja

Co powinni wiedzieć podatnicy aktywni

Podmioty, o których mowa w pkt. 1) (podatnicy aktywni), powinny wiedzieć jakie są skutki ekonomiczne, w tym skutki podatkowe, ich działań.

Najistotniejszą treścią oraz jedynym uzasadnieniem stanowienia prawa podatkowego jest jego skutek fiskalny, czyli obowiązek poniesienia przez podatnika bezzwrotnego wydatku w postaci zapłaty zobowiązania podatkowego, który ma obiektywną i wymierną treść ekonomiczną (zubożenie podmiotu). Jeśli zdarzeniem będącym przedmiotem opodatkowania są zachowania mające na celu uzyskanie przysporzeń majątkowych, prawodawca może posłużyć się generalnym domniemaniem, że nieświadomość po stronie podatnika skutków podatkowych jego działań nie może niczego usprawiedliwiać. Ekonomiczne ryzyko podatkowe należy do grupy ryzyk gospodarczych. Konstrukcja prawna podmiotowości tej grupy podatników może (i powinna) pomijać istotność ich świadomości prawnopodatkowej.

Czego mogą nie wiedzieć podatnicy pasywni

Natomiast podatnicy z grupy drugiej (pasywni) obiektywnie mogą nie mieć wiedzy na temat zdarzeń lub stanów podlegających opodatkowaniu, w których uczestniczą. 

Przykłady są powszechnie znane i mają masowy charakter: uzyskanie przychodu na rachunek bankowy osoby fizycznej, która nie wie i może wiedzieć, że jest właścicielem tego rachunku, czy też ustawowe nabycie spadku, rzeczy lub praw przez osobę fizyczną, która nie wie i może wiedzieć o tym, że stała się spadkobiercą, dostatecznie obrazują ten problem. 

Szczególnym przypadkiem są podlegające opodatkowaniu ubytki majątkowe, które nie zostały wykryte przez podatnika (np. nieopodatkowanych wyrobów akcyzowych, które posiadał podatnik). Tu w konstrukcji prawnej podmiotowości podatnika istotne znaczenie powinna mieć świadomość zaistnienia tych zdarzeń lub stanów podmiotu będącego podatnikiem. Brak wiedzy o tych zdarzeniach (stanach) musi wykluczać powstanie obowiązku podatkowego zgodnie z ogólną zasadą cywilizacyjną, że nie powstaje z mocy prawa zobowiązanie majątkowe, jeżeli nie można było poznać faktów, które spowodowały jego powstanie. Można co najwyżej zróżnicować powstanie tej podmiotowości, gdy owo zdarzenie lub stan dotyczy podmiotu prowadzącego działalność profesjonalną oraz pozostałych podmiotów, a zwłaszcza konsumentów

W przypadku tych pierwszych powstanie obowiązku podatkowego, z tego tytułu powinno być uzależnione od świadomości uczestnictwa w tym zdarzeniu (stanie), mimo dołożenia przez ten podmiot zwykłej staranności, gdyż wymóg należytej staranności „został już dostatecznie skompromitowany w prawie podatkowym”. Można przyjąć bowiem założenie, że nieprofesjonalny podmiot ma prawo do lekkomyślności a nawet niedbalstwa co do swoich spraw majątkowych i nie musi dbać o swoje interesy. 
Nie można wymagać znajomości prawa w stosunku do podmiotów, które obiektywnie nie wiedzą i mogą wiedzieć, że uczestniczą w zdarzeniach (stanach) podlegających opodatkowaniu. Zasada nemo censetur ignorare legem (paremia wyrażająca domniemanie, że obywatel zna prawo własnego kraju) ma w przypadku współczesnego prawa podatkowego, skażonego lobbingiem legislacyjnym i niekompetencją, ograniczone zastosowanie.        

Prof. dr hab. Witold Modzelewski
Instytut Studiów Podatkowych 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w prawie upadłościowym od 2025 roku: jak wpłyną na wierzycieli i dłużników?

W opublikowanym 18 października 2024 projekcie nowelizacji ustawy – Prawo restrukturyzacyjne i ustawy – Prawo upadłościowe (nr z wykazu: UC43) znajdziemy szereg znaczących zmian, które mają na celu implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, zwanej „dyrektywą drugiej szansy”. Nowe przepisy mają wejść w życie w 2025 roku. Wprowadzają one regulacje, które mogą znacząco wpłynąć na procesy restrukturyzacyjne oraz na sytuację przedsiębiorstw borykających się z problemami finansowymi.

Filmowi księgowi – znasz ich historie? Rozwiąż quiz!
Księgowi na ekranie to nie tylko liczby i dokumenty, ale też intrygi, emocje i zaskakujące zwroty akcji. Jak dobrze znasz filmy, w których bohaterowie związani są z tym zawodem? Rozwiąż quiz i sprawdź swoją wiedzę o najciekawszych produkcjach z księgowymi w roli głównej!
Zmiany w podatku od nieruchomości od 2025 roku. Czy wydane wcześniej interpretacje nadal będą chronić podatników?

Projekt ustawy zmieniającej przepisy dotyczące podatku od nieruchomości został skierowany do prac w Sejmie, druk nr 741. Zmiany przepisów planowo mają wejść w życie od 1 stycznia 2025 roku.  Co te zmiany oznaczają dla podatników, którzy posiadają interpretacje indywidualne? Czy interpretacje indywidualne uzyskane na podstawie obecnie obowiązujących przepisów zachowają moc ochronną od 1 stycznia 2025 roku?

Integracja kas rejestrujących online z terminalami płatniczymi od 2025 roku. Obowiązek odroczony do 31 marca

Ministerstwo Finansów poinformowało 20 listopada 2024 r., że uchwalono przepisy odraczające do 31 marca 2025 r. obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi. Ale Minister Finansów chce w ogóle zrezygnować z wprowadzenia tego obowiązku. Podjął w tym celu prace legislacyjne. Gotowy jest już projekt nowelizacji ustawy o VAT i niektórych innych ustaw (UD125). Ta nowelizacja jest obecnie przedmiotem rządowych prac legislacyjnych.

REKLAMA

KSeF obowiązkowy: najnowszy projekt ustawy okiem doradcy podatkowego. Plusy, minusy i niewiadome

Ministerstwo Finansów przygotowało 5 listopada 2024 r. długo wyczekiwany projekt ustawy o rozwiązaniach w obowiązkowym KSeF. Spróbujmy zatem ocenić przedstawiony projekt: co jest na plus, co jest na minus, a co nadal jest niewiadomą. 

QUIZ. Korpomowa. Czy rozumiesz język korporacji? 15/15 to wielki sukces
Korpomowa, czyli specyficzny język korporacji, stał się nieodłącznym elementem życia zawodowego wielu z nas. Z jednej strony jest obiektem żartów, z drugiej - niezbędnym narzędziem komunikacji w wielu firmach. Czy jesteś w stanie rozpoznać i zrozumieć najważniejsze pojęcia z tego języka? Czy potrafisz poruszać się w świecie korporacyjnych skrótów, terminów i zwrotów? Sprawdź się w naszym quizie!
Ile zwrotu z ulgi na dziecko w 2025 roku? Podstawowe warunki, limity oraz przykładowe wysokości zwrotu w rozliczeniu PIT

Ulga na dziecko to znaczące wsparcie podatkowe dla rodziców i opiekunów. W 2025 roku, podobnie jak w ubiegłych latach, rodzice mogą liczyć na konkretne kwoty ulgi w zależności od liczby dzieci. Poniżej przedstawiamy szczegółowe wyliczenia i warunki, które należy spełnić, aby skorzystać z przysługującego zwrotu w rozliczeniu PIT.

QUIZ. Zagadki księgowej. Czy potrafisz rozszyfrować te skróty? Zdobędziesz 15/15?
Księgowość to nie tylko suche cyfry i bilanse, ale przede wszystkim język, którym posługują się specjaliści tej dziedziny. Dla wielu przedsiębiorców i osób niezwiązanych z branżą finansową, terminologia księgowa może wydawać się skomplikowana i niezrozumiała. Skróty takie jak "WB", "RK" czy "US" to tylko wierzchołek góry lodowej, pod którą kryje się cały świat zasad, procedur i regulacji. Współczesna księgowość to dynamicznie rozwijająca się branża, w której pojawiają się nowe terminy i skróty, takie jak chociażby "MPP". Celem tego quizu jest przybliżenie Ci niektórych z tych terminów i sprawdzenie Twojej wiedzy na temat języka księgowości. Czy jesteś gotów na wyzwanie?

REKLAMA

Darowizna od teściów po rozwodzie. Czy jest zwolnienie jak dla najbliższej rodziny z I grupy podatkowej?

Otrzymanie darowizny pieniężnej od teściów po rozwodzie - czy nadal obowiązuje zwolnienie z podatku od darowizn dla najbliższej rodziny? Sprawdźmy, jakie konsekwencje podatkowe wiążą się z darowizną od byłych teściów i czy wciąż można skorzystać z preferencji podatkowych po rozwodzie.

Raportowanie JPK CIT od 2025 roku - co czeka przedsiębiorców?

Od stycznia 2025 roku wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące raportowania podatkowego JPK CIT. Nowe regulacje wprowadzą obowiązek dostarczania bardziej szczegółowych danych finansowych, co ma na celu usprawnienie nadzoru podatkowego. Firmy będą musiały dostosować swoje systemy księgowe, aby spełniać wymagania. Sprawdź, jakie zmiany będą obowiązywać oraz jak się do nich przygotować.

REKLAMA