Ile razy można dać darowiznę dziecku bez podatku?

• Ile razy można dać dziecku darowiznę bez podatku w 2024 roku?
• Darowizna dziecku a stawki podatku od darowizny obowiązują w 2024 r.
• Kiedy należy zgłosić darowiznę przekazaną dziecku, by nie zapłacić podatku w 2024 roku?

Kwestia opodatkowania darowizny dla dziecka została uregulowana przepisami ustawę o podatku od spadków i darowizn. Wskazane tam zasady prawne przewidują możliwość zwolnienia z podatku darowizny przekazanej dziecku, w przypadku gdy zostaną spełnione określone warunki. Przyjrzyjmy się, jakie to warunki.

Ile razy można dać dziecku darowiznę bez podatku w 2024 roku?

Otóż podatek od spadków i darowizn jest ustalany w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Grupy te są określone na podstawie stopnia pokrewieństwa lub powinowactwa obdarowanego wobec darczyńcy, tj.:

• I grupa podatkowa to małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa;
• II grupa podatkowa to zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki);
• III grupa podatkowa obejmuje pozostałych nabywców.

Przy czym za zstępnych uważa się również przysposobionych i ich zstępnych oraz osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. A za wstępnych uważa się także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, a za rodziców uważa się również przysposabiających.

Poza tym, istnieje również "zerowa" grupa podatkowa, która obejmuje członków najbliższej rodziny, takich jak małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha. Przynależność do tej grupy oznacza możliwość skorzystania z pełnego zwolnienia z podatku, przy spełnieniu określonych wymogów, o których poniżej.

Natomiast obecnie obowiązujące kwoty wolne od podatku od darowizn zostały ustalone na następujących poziomach:

• 36 120 zł - w przypadku I grupy podatkowej,
• 27 090 zł - w przypadku II grupy podatkowej,
• 5 733 zł - w przypadku III grupy podatkowej.

Co istotne, do limitu kwoty wolnej od podatku zalicza się wszystkie otrzymane darowizny od tej samej osoby na przestrzeni ostatnich pięciu lat.

Powyższe oznacza, że w "zerowej" grupie podatkowej, do której należą rodzice i dzieci, darowizny mogą być zwolnione z opodatkowania bez względu na ich wartość. A zatem darowiznę pieniężną dla dziecka można przekazać w 2024 roku wielokrotnie bez podatku, ale gdy suma darowizn przekroczy kwotę wolną od podatku, która obecnie wynosi 36 120 zł, należy dokonać jej zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Darowizna dziecku a stawki podatku od darowizny obowiązują w 2024 r.

Po przekroczeniu limitu kwoty wolnej pojawia się podatek. Poniższa tabela zawiera aktualnie obowiązujące skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek.

Kwoty nadwyżki w zł		Podatek wynosi
ponad	do
1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej
	11 833	3%
11 833	23 665	355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł
23 665		946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł
2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej
	11 833	7%
11 833	23 665	828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł
23 665		1893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł
3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej
	11 833	12%
11 833	23 665	1420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł
23 655		3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł

Należy też mieć na uwadze, że obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstaje w różnych momentach, w zależności od formy nabycia majątku. W przypadku darowizny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Kiedy należy zgłosić darowiznę przekazaną dziecku, by nie zapłacić podatku w 2024 roku?

W momencie przekroczenia kwot wolnych od podatku, o których mowa powyżej, darowiznę należy zgłosić do urzędu skarbowego. Dokumentem właściwym będzie formularz SD-Z2 (zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych). Na zgłoszenie darowizny podatnik ma sześć miesięcy od dnia powstawia obowiązku podatkowego. W przypadku darowizny pieniężnej należy dodatkowo dostarczyć fiskusowi dokument otrzymania wpłaty, którym może być np. dowód przekazania pieniędzy na rachunek bankowy.

Obowiązek zgłoszenia darowizny w przypadku "zerowej" grupy podatkowej, a więc m.in. darowizny dla dzieci, powstaje po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, która aktualnie wynosi 36 120 zł. Brak zgłoszenia darowizny przekraczającej kwotę wolną od podatku może skutkować karą. Warto więc pamiętać, że gdy suma pojedynczej darowizny lub kilku darowizn od rodziców dla dziecka przekroczy kwotę wolną, należy dokonać zgłoszenia w urzędzie skarbowym.