Pracownik, który skorzystał ze szkolenia opłaconego przez pracodawcę, powinien sprawdzić, kto kurs prowadził. Jeśli organizator nie posiadał akredytacji Ministerstwa Edukacji Narodowej, opłata za szkolenie jest przychodem pracownika, który trzeba wykazać w rocznym PIT i zapłacić od niego podatek. Takiego zdania są organy podatkowe, choć i one nie są konsekwentne w swoich interpretacjach. Zdaniem ekspertów zwolnienie PIT nie może zależeć od akredytacji, bo takiego warunku nie przewidują przepisy.
- Opłacamy wiele szkoleń dla pracowników, wliczając te wydatki w koszty. Ostatnio dowiedzieliśmy się, że jeśli szkolący nie ma akredytacji MEN, wartość kursu to przychód pracownika korzystającego ze szkolenia. Jako pracodawca powinniśmy odprowadzić od takiego świadczenia zaliczkę na PIT. Czy to prawda - pyta pan Marcin z kieleckiej firmy, zatrudniającej 80 osób.
Tak, to prawda. Takie stanowisko prezentuje również część organów podatkowych. Łódzki Urząd Skarbowy w jednej z interpretacji wyjaśnił, że ze zwolnienia PIT korzystać będą jedynie świadczenia przyznane przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników, jeżeli organizatorem szkolenia będzie podmiot posiadający akredytację.
Są też odmienne wyjaśnienia fiskusa w tym zakresie. Przykładowo, Izba Skarbowa w Poznaniu twierdzi, że obowiązkowe szkolenia w formach pozaszkolnych niezbędne dla wykonywania obowiązków służbowych nie podlegają opodatkowaniu niezależnie od spełnienia wymogów akredytacyjnych.
Nieważny szkolący
Zgodnie z ustawą o PIT, za przychody ze stosunku pracy uważa się m.in. wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty. Karolina Pokrywka, konsultant w Deloitte, wyjaśnia, że przychodem pracownika jest każde świadczenie w naturze finansowane przez pracodawcę, a więc także szkolenie. Jednocześnie wolna od podatku, z pewnymi wyjątkami, jest wartość świadczeń przyznanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika.
- Odrębne przepisy powinny odnosić się do rodzaju przyznanych świadczeń, a nie do podmiotu, który prowadzi szkolenie. Zwolnieniu mogą podlegać takie świadczenia, jak zwrot kosztów podręczników, opłat za naukę, zakwaterowanie - tłumaczy Karolina Pokrywka.
Jej zdaniem rozporządzenie ministra edukacji i nauki z 3 lutego 2006 r. nie odnosi się w ogóle do rodzaju przyznanych świadczeń, tylko reguluje sposób prowadzenia pozaszkolnych form kształcenia.
- Posiadanie akredytacji przez podmiot szkolący nie powinno zatem mieć wpływu na zwolnienie danego szkolenia z opodatkowania u pracownika. Istnieje jednak ryzyko, że organy będą kwestionowały zwolnienie szkoleń prowadzonych przez podmioty nieposiadające akredytacji - dodaje Karolina Pokrywka.
Ważne szkolenie
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych to klucz do sukcesu zarówno pracowników, jak i pracodawców. Rozbieżności interpretacyjne w zakresie rozliczeń podatkowych opłat za doszkalanie może spowodować, że zainteresowanie szkoleniami spadnie.
Zdaniem Rafała Garbarza, menedżera Ernst & Young, w przypadku szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe w sensie umiejętności wykonywania bieżących obowiązków służbowych przez pracownika nie powstaje przychód ze stosunku pracy.
- Jest to przejaw zgodnego współdziałania stron w celu wykonania umowy o pracę - argumentuje Rafał Garbarz.
Marek Jarocki, menedżer Ernst&Young wyjaśnia, że co do innych szkoleń można potencjalnie zastosować zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT.
- Zgodnie z tym przepisem wolna od podatku jest wartość świadczeń szkoleniowych przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami. Zdaniem niektórych urzędów, zastosowanie zwolnienia z opodatkowania szkoleń w formach pozaszkolnych, które nie spełniają kryteriów wskazanych w przepisach szczególnych (dotyczących np. formy lub podmiotu oferującego szkolenie), jest nieuprawnione - tłumaczy Marek Jarocki.
Według Rafała Garbarza istnieją argumenty przemawiające za zastosowaniem wskazanego zwolnienia niezależnie od tego, czy organizator spełnia szczegółowe kryteria.
- Odrębne przepisy to także ogólna reguła kodeksu pracy, nakładająca na pracodawców obowiązek dokształcania pracowników, ale nieprzewidująca szczegółowych obostrzeń dla organizatorów, np. akredytacji - podsumowują eksperci Ernst & Young.
Bez wpływu na koszty szefa
Skoro fiskus uzależnia zastosowanie zwolnienia PIT w przypadku dokształcania od posiadania akredytacji MEN przez szkolącego, pojawia się wątpliwość, czy akredytacja ta wpływa także na rozliczenia kosztów pracodawcy.
Maciej Grela, prawnik w Kancelarii Prawnej GLN, stwierdza, że status podmiotu prowadzącego szkolenie (tj. fakt posiadania wpisu do ewidencji placówek oświatowych albo akredytacji kuratorium oświaty) nie jest istotny z punktu widzenia ustalania kosztów podatkowych pracodawcy, pokrywającego koszty szkolenia dla pracowników.
- Kontrowersje narosłe wokół zwolnienia z opodatkowania dochodu osiąganego przez pracownika w związku ze szkoleniem nie powinny w tym przypadku wpływać negatywnie na ocenę sytuacji pracodawcy - wyjaśnia Maciej Grela.
Wskazuje, że wydatki na szkolenia mające na celu uzupełnienie lub zdobycie wiedzy związanej z pracą wykonywaną na rzecz pracodawcy nie zostały wymienione w negatywnym katalogu kosztów podatkowych.
- W rezultacie możliwość zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów powinna być badana jedynie w oparciu o kryteria ogólne (tj. w związku z przychodem pracodawcy) - uważa Maciej Grela.
Związki z przychodem
Grażyna Tomiczek, ekspert z katowickiego oddziału PricewaterhouseCoopers, podkreśla w rozmowie z nami, że podstawę prawną kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
- Ponieważ wydatki na szkolenia pracowników mające na celu zdobycie lub uzupełnienie wiedzy związanej bezpośrednio z pracą wykonywaną na rzecz firmy nie zostały ujęte w negatywnym katalogu kosztów, podatnicy mają możliwość, dla celów podatkowych, zaliczyć do kosztów wszelkie wydatki, pod warunkiem, że wykażą ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma - lub może mieć - wpływ na wielkość osiągniętego przychodu - tłumaczy Grażyna Tomiczek.
Jej zdaniem, w celu wykazania związku wydatku szkoleniowego z prowadzoną działalnością podatnicy powinni odpowiednio udokumentować przedmiotowy wydatek (tj. treść umowy, formularza zgłoszeniowego i/lub specyfikacji do faktury powinna potwierdzać związek tematyki szkolenia z rodzajem wykonywanej przez pracownika pracy na rzecz firmy).
Wydatki na dokształcanie pracowników dotyczące wykonywanej przez nich pracy trudno przypisać konkretnym przychodom, ale wyższe kwalifikacje pracowników mogą wpływać na jakość wykonywanej przez nich pracy, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie firmy.
- W związku z tym, że przepisy nie określają wymogów i ograniczeń w zakresie statusu podmiotu prowadzącego szkolenia, należy uznać, że ewentualnie posiadanie lub nieposiadanie przez prowadzącego szkolenie akredytacji MEN nie będzie miało wpływu na możliwość zaliczenia wydatków z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów - podsumowuje Grażyna Tomiczek.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Doskonalenie kwalifikacji przez pracowników
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Szkolenia
POSTULUJEMY
Ministerstwo Finansów powinno wydać ogólną interpretację podatkową, wyjaśniając, czy wydatki na kurs, który prowadziła firma bez akredytacji MEN, są przychodem pracownika podlegającym PIT.
Ewa Matyszewska