PKD 2025 zamiast PKD 2007: Kiedy rusza nowa klasyfikacja działalności? Jaki jest okres przejściowy?

• Nadchodzi PKD 2025, już od stycznia 2025 roku zastąpi PKD 2007
• Co umożliwia PKD? Co obejmuje klasyfikacja PKD 2025?
• Jaki jest okres przejściowy, umożliwiający stosowanie obydwu klasyfikacji PKD 2025 i PKD 2007?

Nowa Polska Klasyfikacji Działalności, czyli PKD 2025, zostanie wprowadzona z początkiem 2025 roku. Zastąpi ona dotychczasową klasyfikację PKD 2007. Jest to konsekwencja zmian dokonanych w Statystycznej Klasyfikacji Działalności Gospodarczych w Unii Europejskiej (Statistical Classification of Economic Activities in the European Community NACE). Nowa klasyfikacja PKD 2025 będzie dostosowana do aktualnych realiów rynkowych, technologicznych oraz społecznych.

Nadchodzi PKD 2025, już od stycznia 2025 roku zastąpi PKD 2007

Jak wynika z uzasadnienia, projektowane rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) ma na celu wprowadzenie do stosowania – z dniem 1 stycznia 2025 r. – w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej nowej Polskiej Klasyfikacji Działalności, tj. PKD 2025, która będzie stanowiła załącznik do tego rozporządzenia. Jednocześnie utraci moc obecnie obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

Konieczność wydania nowej PKD 2025, zastępującej dotychczasową PKD 2007 – zgodnie z wyjaśnieniami ustawodawcy – wynika ze zmian dokonanych w klasyfikacji Organizacji Narodów Zjednoczonych – International Standard Industrial Classification of all Economic Activities ISIC Rev.5 (Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Rodzajów Działalności) oraz klasyfikacji Unii Europejskiej – Statistical Classification of Economic Activities in the European Community NACE Rev. 2.1 (Statystycznej Klasyfikacji Działalności Gospodarczych w UE, która jest wprowadzana na mocy rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/137 z dnia 10 października 2022 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1893/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej NACE Rev. 2 (Dz. Urz. UE L 19 z 20.01.2023, str. 5).

PKD 2025 zachowuje pełną spójność i porównywalność metodologiczną, pojęciową, zakresową i kodową do poziomu czterech cyfr ze znowelizowaną statystyczną klasyfikacją działalności gospodarczej NACE Rev. 2, zwaną dalej „klasyfikacją NACE Rev. 2.1”. Piąty poziom klasyfikacji PKD 2025 został wprowadzony w celu wyodrębnienia rodzajów działalności charakterystycznych dla polskiej gospodarki, będących przedmiotem analiz służących podejmowaniu decyzji gospodarczych i prowadzeniu obserwacji statystycznych. W związku z koniecznością zapewnienia międzynarodowej porównywalności, zasady metodyczne ustanowione w PKD 2025 są spójne z definicjami przyjętymi we wprowadzeniu do klasyfikacji NACE Rev.2.1.

Co umożliwia PKD? Co obejmuje klasyfikacja PKD 2025?

PKD jest standardem klasyfikacyjnym, w rozumieniu art. 2 pkt 14 i art 40 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, niezbędnym do określenia przebiegu i opisu procesów gospodarczych i społecznych. Umożliwia:

1. monitorowanie gospodarki, w różnych obszarach społeczno-gospodarczych przez jednostki administracji publicznej każdego szczebla, analityków gospodarczych i przedsiębiorców;
2. prowadzenie analiz, opracowywanie różnorodnych zestawień i wskaźników (np. liczby pracujących, liczby podmiotów, produkcji czy świadczonych usług) w odniesieniu do poszczególnych grupowań klasyfikacji.

PKD jest wykorzystywana w regulacjach prawnych dotyczących różnych form wsparcia przedsiębiorców, a także ich obowiązków. Pozwala na zharmonizowanie statystyk gospodarczych w ramach Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 30 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, podmioty gospodarki narodowej są zobowiązane do stosowania w prowadzonej ewidencji, dokumentacji oraz rachunkowości standardów klasyfikacyjnych.

Kody i opisy klasyfikacji PKD, zgodnie z przepisami odrębnych ustaw, stosuje się m.in. w rejestrach urzędowych i systemach informacyjnych administracji publicznych. PKD precyzyjnie opisuje rodzaje działalności, umożliwiając podmiotom wpisanym do poszczególnych rejestrów na jednolite określenie wykonywanych działalności. Jednocześnie ustrukturyzowane zapisy ułatwiają grupowanie działalności wpisanych do rejestrów według wybranych branż celem uzyskania charakterystyki działających w gospodarce narodowej podmiotów, umożliwiają tym samym badanie struktury ekonomicznej gospodarki i zachodzących w niej na przestrzeni czasu zmian.

Klasyfikacja PKD 2025 obejmuje:

1. zasady metodyczne – stanowiące opis zasad dotyczących budowy i sposobu korzystania z klasyfikacji;
2. wykaz poszczególnych pozycji klasyfikacji, od poziomu najbardziej ogólnego – sekcji (oznaczonych symbolem literowym), przez działy (symbole dwucyfrowe), grupy (symbole trzycyfrowe), klasy (symbole czterocyfrowe), do poziomu najbardziej szczegółowego – czyli podklas (symbole składające się z czterech cyfr i litery). Poziomy od sekcji do klasy są zgodne z klasyfikacją NACE Rev.2.1. Natomiast podklasy określone w projekcie rozporządzenia – stanowiące poziom krajowy – zostały opracowane w oparciu o zgłoszone przez użytkowników klasyfikacji propozycje, które następnie zostały zebrane i przeanalizowane przez Główny Urząd Statystyczny;
3. wyjaśnienia do poszczególnych pozycji klasyfikacji opisujące ich zakres.

Integralną część klasyfikacji PKD 2025 stanowią również klucze powiązań między klasyfikacją PKD 2007 a klasyfikacją PKD 2025. Dla ułatwienia posługiwania się kluczami powiązań, w przypadku kluczy powiązań stanowiących relację wieloznaczną między dotychczasowymi a nowo wprowadzanymi grupowaniami (1:n), dokonano ich uproszczenia do relacji jednoznacznych (1:1), oznaczając je cyfrą „1” w ostatniej kolumnie.

Jaki jest okres przejściowy, umożliwiający stosowanie obydwu klasyfikacji PKD 2025 i PKD 2007?

W projektowanym rozporządzeniu zawarto przepisy przejściowe. Zawierają one rozwiązanie pozwalające na równoczesne – ze stosowaniem klasyfikacji PKD 2025 – stosowanie w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej klasyfikacji PKD 2007 do działalności oznaczonej zgodnie z tą klasyfikacją przed dniem wejścia w życie projektowanego rozporządzenia, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2026 r.

Wyjątek dotyczy podmiotów wykonujących działalność, które dokonają wcześniej samodzielnego przeklasyfikowania, tj. po dniu wejścia w życie projektowanego rozporządzenia złożą wniosek o zmianę wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) – okres równoczesnego stosowania kodów PKD 2025 i PKD 2007 ulegnie skróceniu do dnia dokonania zmiany w CEIDG.

Podkreślono, że podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego lub krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki
narodowej (rejestr REGON), które w ww. okresie przejściowym złożą wniosek o zmianę wpisu w zakresie dotyczącym zmiany przedmiotu działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności, stosują w tym zakresie klasyfikację PKD 2025. Przepis ten ma na celu zapobieżenie ewentualnym wątpliwościom, które mogłyby dotyczyć przepisów właściwych w zakresie takiego przeklasyfikowania.

Ww. podmioty zarejestrowane w CEIDG, KRS lub rejestrze REGON będą mogły do dnia 31 grudnia 2026 r. samodzielnie dokonać przeklasyfikowania kodu określającego przedmiot dotychczas prowadzonej działalności: z PKD 2007 na PKD 2025. Po upływie tego okresu przejściowego, tj. z dniem 1 stycznia 2027 r., planuje się wprowadzenie automatycznego przeklasyfikowania tych podmiotów w CEIDG, KRS, w rejestrze REGON oraz innych rejestrach urzędowych.