Kwestia objęcia nieruchomości nowym podatkiem od wartości nieruchomości była przedmiotem interpelacji poselskiej z dnia 15 stycznia 2015 r. Nr 30386, Pana Marcina Święcickiego, posła na Sejm RP.
W interpelacji podniesiono, że podatek od gruntów i budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej jest wielokrotnie większy od podatku od budynków mieszkaniowych i związanych z nimi gruntów. W dodatku jego wysokość nie zależy od jakości infrastruktury technicznej i społecznej, z której mogą korzystać właściciele i użytkownicy nieruchomości.
Przykładowo za 1 m2 gruntu w centrum Warszawy właściciel mający do dyspozycji bogatą infrastrukturę płaci tyle samo co właściciel działki na przedmieściach bez kanalizacji, twardej nawierzchni drogi, oświetlenia, mający do najbliższej szkoły i ośrodka zdrowia kilka kilometrów, a właściciel rezydencji w Konstancinie o powierzchni 1000 m2 płaci podatek mniejszy niż właściciel garażu o powierzchni 40 m2, w którym prowadzi naprawę rowerów.
Niski podatek od rezydencji mieszkaniowej może czasem pokrywać zaledwie kilka procent kosztu budowy i eksploatacji ulicy przypadającej na działkę, przy której jest ona położona. Taki podatek od nieruchomości, zdaniem posła, utrudnia czy wręcz uniemożliwia władzom gminnym racjonalne zagospodarowanie przestrzeni i rozbudowę infrastruktury, kompensowanie korzyści i strat spowodowanych zmianą planu i realizacją uciążliwych inwestycji (przyczyniając się do wielu konfliktów społecznych), prowadzi do prywatyzacji korzyści i upubliczniania strat.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Często przywoływanym argumentem przeciwko racjonalnemu zwiększeniu podatku od nieruchomości jest fakt, że wiele osób posiada duże nieruchomości mieszkalne, ale ma niskie dochody i nie byłaby w stanie płacić podwyższonego podatku. Jednak znane są rozwiązania tego problemu, jak kwota wolna od podatku na każdego mieszkającego; obciążanie częścią podatku hipoteki i spadkobiercy decydowaliby czy spłacą zadłużenie wobec Skarbu Państwa i obejmą nieruchomość w spadku czy przejdzie ona na rzecz państwa; wprowadzenie pewnej dodatkowej ulgi dla emerytów i najuboższych.
Poseł zapytał ministra finansów, czy MF planuje przygotowanie podatku od nieruchomości uwzględniającego wartość nieruchomości, z wykorzystaniem przedstawionych rozwiązań.
Podatek katastralny w Polsce – na razie nie jest planowany
W imieniu Ministra Finansów odpowiedzi na interpelację udzielił Jarosław Neneman - podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.
W obecnym stanie prawnym podstawą opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest powierzchnia (grunty), powierzchnia użytkowa (budynki), a jedynie w przypadku budowli ich wartość (art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych Dz. U. z 2014 poz. 849 ze zm.).
Wysokość maksymalnych stawek podatku od nieruchomości, w tym od budynków lub ich części, zależy od rodzaju przedmiotu opodatkowania i sposobu jego wykorzystywania (art. 5 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy). Budynki mieszkalne ze względu na fakt, iż służą zaspokajaniu podstawowych potrzeb bytowych ludzi, opodatkowane są najniższą stawką - co jest uzasadnione ze względów społecznych. Preferencyjną stawką podatkową objęte są wszystkie budynki mieszkalne niezależnie od ich standardów, za wyjątkiem zajętych na działalność gospodarczą.
Zdaniem Ministra nie oznacza to jednak, że wszystkie budynki lub ich części zaliczone do danego rodzaju opodatkowane są jednakową stawką. Wysokość stawek podatku od nieruchomości, w granicach stawek maksymalnych, jest bowiem określana przez radę gminy (art. 5 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). W ramach posiadanych uprawnień rada gminy może różnicować wysokość stawek podatku dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności przy budynkach lokalizację, sposób wykorzystywania, rodzaj zabudowy, stan techniczny oraz wiek budynków - art. 5 ust. 2 ust. 4 ww. ustawy.
Od 2004 r. w Ministerstwie Finansów nie są prowadzone prace dotyczące systemu opodatkowania nieruchomości opartego całkowicie na wartości nieruchomości. Przeprowadzone w przeszłości prace analityczne miały na celu jedynie zbadanie możliwości wprowadzenia tego rodzaju opodatkowania. W efekcie tych prac nie doszło do powstania projektu ustawy przyjętego przez Radę Ministrów.
Według Ministra Finansów wprowadzenie podatku od nieruchomości uwzględniającego wartość nieruchomości wymaga posiadania kompletnych danych na temat wartości nieruchomości. Aktualnie ze względu na ich brak oraz koszty realizacji tego rozwiązania, wdrożenie podatku od nieruchomości opartego na wartości nieruchomości jest niemożliwe. Ponadto jego wprowadzenie mogłoby spotkać się z negatywną oceną społeczną szczególnie z uwagi na fakt, że w powiązaniu z istniejącą, w odniesieniu do wielu nieruchomości, opłatą z tytułu wieczystego użytkowania, wprowadzenie podatku od wartości prowadziłoby do podwójnego obciążenia tego samego przedmiotu od tej samej podstawy, jaką jest wartość.
Z przedstawionych wyżej względów nie jest obecnie planowane podjęcie prac legislacyjnych skutkujących wprowadzeniem podatku od wartości nieruchomości.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM