Podatek katastralny w Polsce – na razie nie jest planowany

W odpowiedzi na pytanie redakcji infor.pl otrzymaliśmy w dniu 16 czerwca 2015 r. informację z Wydziału Obsługi Medialnej Ministra Finansów, że w Ministerstwie Finansów nie są prowadzone prace związane z tzw. podatkiem katastralnym i jego ewentualnym wprowadzeniem w przyszłości.

Podatek od spadków i darowizn 2015 - PDF

Spadki - testament, zachowek, dziedziczenie. Zmiany w prawie spadkowym 2015 – PDF

Podatek katastralny, to forma opodatkowania nieruchomości powiązana z wartością nieruchomości (a nie, jak to ma miejsce obecnie w podatku od nieruchomości, czy podatku rolnym oraz podatku leśnym – gdzie podatek zależy od powierzchni tych nieruchomości).

Zróżnicowany podatek od nieruchomości możliwy już dziś

Obecnie podstawą opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest powierzchnia (grunty), powierzchnia użytkowa (budynki), a w przypadku budowli – ich wartość (art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych – Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, ze zm.).

Podstawę wymiaru podatków, m.in. podatku od nieruchomości (a także podatku rolnego i leśnego), stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Wynika to z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, ze zm.). Dane dotyczące klasyfikacji gruntów, a w niektórych przypadkach rodzaju budynku stanowią podstawę ustalenia sposobu opodatkowania, stawek podatków, a także stosowania ulg i zwolnień podatkowych w podatku od nieruchomości.

Na podstawie danych zawartych w księgach wieczystych ustala się właściciela (posiadacza), a w konsekwencji podatnika podatku od nieruchomości. Informacje objęte powyższymi rejestrami mają zasadnicze znaczenie przy wymiarze podatku od nieruchomości.

Twierdzi się, że oparcie opodatkowania nieruchomości o kryterium wartości, a nie powierzchni nieruchomości jest bardziej sprawiedliwe.

Ale przecież już dziś na podstawie art. 5 ust. 2-4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych gminy mogą różnicować stawki podatku od nieruchomości, uwzględniając w szczególności: lokalizację, rodzaj prowadzonej działalności, rodzaj zabudowy, przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntów lub budynków, stan techniczny oraz wiek budynków.

Zobacz wideoszkolenie: Prawo pracy 2015

Zobacz wideoszkolenie: Zmiany w terminowych umowach o pracę

Podatek od nieruchomości - vademecum

Nie robią tego najczęściej dlatego, że dla wszystkich nieruchomości ustalają stawki maksymalne lub bliskie maksymalnym.

Dlatego też obecnie mamy często do czynienia z sytuacją, że właściciel nowego apartamentu w centrum miasta płaci za 1 m² taką samą stawkę podatku od nieruchomości, co właściciel zwykłego mieszkania na peryferiach miasta.

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Podatek katastralny - najpierw trzeba wycenić i skatalogować nieruchomości (kataster)

Jednak podatek katastralny nie jest w Polsce mile widziany (może oprócz samorządów), bowiem pierwsze projekty uregulowań tego podatku (prace nad tą koncepcją były prowadzone w Ministerstwie Finansów już w połowie lat 90. XX wieku) zawierały stawki 1-2%, co było komentowane jako stawki wywłaszczeniowe. Bardziej sensowne wydają się raczej stawki w promilach wartości nieruchomości.

Poza tym podatek katastralny jest dość kosztowny we wprowadzeniu, bowiem aby wprowadzić ten katastralny trzeba co najmniej:

- wycenić wszystkie nieruchomości (tu powstaje pytanie jak to zrobić - czy z urzędu, czy np. poprzestać na wycenie właściciela),

- stworzyć kataster – czyli publiczny rejestr danych o gruntach i budynkach – inaczej zwany zintegrowanym systemem informacji o nieruchomościach.

I właśnie ten zintegrowany system ma w Polsce powstać.

MF: powstaje ZSIN ale podatku katastralnego nie planujemy

W odpowiedzi na interpelację poselską nr 400 z grudnia 2011 roku Minister Finansów (reprezentowany przez Macieja Grabowskiego - podsekretarza stanu) poinformował, że planowane prace powołanego przez prezesa Rady Ministrów Zespołu ds. Rządowego Programu Rozwoju Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach mają na celu w szczególności poprawę jakości i wiarygodności informacji o nieruchomościach gromadzonych w powołanych rejestrach publicznych, a także poprawę dostępności tych informacji.

Zgodnie z decyzją przewodniczącego Zespołu ds. Rządowego Programu Rozwoju Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach z dnia 19 stycznia 2010 r. w sprawie powołania podzespołów w Zespole ds. Rządowego Programu Rozwoju Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach (ZSIN) powołano podzespoły:

1) do rozpatrzenia prawnych i proceduralnych aspektów ZSIN;

2) do spraw rozwoju infrastruktury technicznej;

3) do rozpatrzenia organizacyjnych i finansowych aspektów ZSIN; 4) do spraw opodatkowania nieruchomości.

Do zadań podzespołu do spraw opodatkowania nieruchomości należy:

1) przeprowadzenie analizy systemu podatkowego;

2) przygotowanie propozycji zmian przepisów;

3) analiza systemu rejestracji cen transakcyjnych.

W celu wykonania tych zadań, zgodnie z projektem „Wytycznych dla prac podzespołów”, podzespół:

1) dokona analizy istniejącego systemu opodatkowania nieruchomości w zakresie związków z ZSIN oraz danych ewidencji gruntów i budynków z punktu widzenia potrzeb systemu podatkowego i przedstawi propozycje zmian;

2) dokona analizy systemu rejestracji cen i wartości nieruchomości w aplikacji Czynności Majątkowe oraz w rejestrach cen i wartości nieruchomości prowadzonych przez starostwa powiatowe oraz przedstawi propozycje zmian;

3) przedstawi analizę dostępu organów podatkowych do danych ewidencji gruntów i budynków i przedstawi wnioski w tym zakresie.

Ze względu na to, że do dnia dzisiejszego Zespół ds. Rządowego Programu Rozwoju Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach nie zatwierdził „Wytycznych dla prac podzespołów”, podzespół nie rozpoczął prac analitycznych, przy czym zakres planowanych prac nie dotyczy zagadnienia podatku od wartości nieruchomości.

Także z wyjaśnień premiera Donalda Tuska do exposé wygłoszonego w Sejmie RP w dniu 18 listopada br. wynika, że nie planuje się wprowadzenia podatku od wartości nieruchomości.

Zatem zgodnie z zapewnieniami Ministra Finansów nie dokonuje się obecnie ocen dotyczących kosztów wprowadzenia podatku, rynku nieruchomości lub związanych z tym zmian w innych podatkach.

Ponadto podatek od nieruchomości nie podlega harmonizacji w ramach Unii Europejskiej. Państwa członkowskie zachowują więc swobodę polityki fiskalnej i sposób ustalania stawek tego podatku.

Zobowiązania Polski związane z akcesją do Unii Europejskiej dotyczą m.in. wdrożenia dyrektyw unijnych. Przedmiotem regulacji dyrektywy 207/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiającej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) jest stworzenie możliwości uzyskania, jakości, organizacji, dostępności i wspólnego korzystania z informacji przestrzennej w celach związanych z polityką oddziaływania na środowisko.

Zakłada ona tworzenie i harmonizację zbiorów danych, które dotyczą m.in. działek katastralnych (obszary określone na podstawie rejestrów katastralnych lub ich odpowiedników) oraz położenia budynków. Przedmiotem dyrektywy nie są natomiast kwestie podatkowe.