O tym, że z raportu MFW wynika, iż polska administracja podatkowa zbiera coraz mniej danin, zwłaszcza z VAT i CIT, jest niewydajna, a jej struktura sprzyja rozmywaniu odpowiedzialności napisał wtorkowy "Dziennik Gazeta Prawna".
Misja MFW miała miejsce w listopadzie ubiegłego roku na wniosek Ministerstwa Finansów. Jej celem była ocena aktualnej organizacji i efektywności działania polskiej administracji podatkowej. Po zakończeniu misji Fundusz przygotował raport pt. "Administracja Podatkowa – wyzwania modernizacyjne i priorytety strategiczne".
W raporcie wskazano, że "wydajność w zakresie poboru podatków pogorszyła się istotnie podczas kryzysu i nie uległa poprawie". "Łączna wydajność poboru podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz podatku od towarów i usług (VAT) w Polsce osiągnęła wysokość około 16 punktów PKB w 2008 r. i spadła do 14 punktów w 2009 r. Przez kilka lat wydajność poboru podatków była stabilna, ale w 2013 r. spadła do 13,1 punktów; projekcja na rok 2014 wynosi 13,5 punktów PKB" - napisano.
Samochód w firmie 2015 – multipakiet
Według MFW słabe wyniki wydajności są sprzeczne z wynikami innych krajów w Europie, w których poziom poboru podatków w stosunku do PKB powrócił do poziomów odnotowanych przed kryzysem.
Z raportu wynika, że w naszym kraju pogorszyło się również wypełnianie obowiązków podatkowych. W raporcie wskazano, że zgodnie z wynikami badania publikowanego ostatnio przez Komisję Europejską (KE), unikanie płacenia VAT, głównego podatku w Polsce, wzrosło z 18 procent potencjalnego poboru VAT w 2010 r. do 25 procent w 2012 r.
"W celu poprawy wydajności i skuteczności administracji podatkowej, MF zainicjowało kilka inicjatyw" - czytamy. "Większość zmierza w prawidłowym kierunku, ale nie stanowi części spójnej i nadrzędnej strategii modernizacji dla administracji podatkowej i nie odnosi się do słabości strukturalnych (...). Sformułowanie i systematyczne wdrażanie spójnej strategii modernizacyjnej jest niezbędne w celu osiągnięcia niezbędnej sprawności i skuteczności. Strategia musi określić wizję dla administracji podatkowej na 5-10 lat od dnia dzisiejszego oraz ustalić priorytety inicjatyw dotyczących reform, które mogą potencjalnie pomóc w osiągnięciu przełomu w zakresie wydajności" - radzi MFW.
Minister finansów zwolennikiem zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika
Zdaniem ekspertów funduszu należy: niezwłocznie podjąć działania w celu uruchomienia skoordynowanych projektów dotyczących wypełniania obowiązków podatkowych dla branż wysokiego ryzyka; opracować nadrzędną strategię dotyczącą działalności niezarejestrowanej; skonsolidować analizę ryzyka VAT, z wykorzystaniem krajowych baz danych zawierających dane o poszczególnych podatnikach oraz znacznie szerszy zakres danych zewnętrznych.
"Dla CIT powinny zostać podjęte skoordynowane kontrole faktycznie dużych podatników, wybranych centralnie i w oparciu o ryzyko. Pełna odpowiedzialność za wszystkie kontrole i dochodzenia związane z podatkami powinny być skonsolidowane w jednym departamencie MF (...). Zasoby służące do przeprowadzania kontroli w terenie powinny być przegrupowane w celu utworzenia zespołów na poziomie wojewódzkim, należy znieść ograniczenia związane z właściwością geograficzną" - postuluje MFW.
Zgodnie z raportem powinniśmy też utworzyć Urząd Skarbowy ds. Dużych Podatników odpowiedzialny za zarządzanie wypełnianiem obowiązków podatkowych przez największe tysiąc firm, które są odpowiedzialne za 50 proc. przychodów podatkowych.
500 pytań o VAT - odpowiedzi z interpretacjami MF
Według MFW konieczne jest również "zainicjowanie procesu zwiększania kadry przeprowadzającej kontrole w celu osiągnięcia poziomu 25 proc. łącznej liczby pracowników do końca 2015 r."
"Ministerstwo Finansów podziela wiele wniosków zawartych w raporcie MFW, a całe badanie zostało przeprowadzone na nasze zaproszenie. Część z wniosków została już zrealizowana poprzez wprowadzenie konsolidacji Urzędów Skarbowych i Izb Skarbowych oraz zadania analizy ryzyka w administracji podatkowej wraz ze zmianą ustawy o Urzędach Skarbowych i Izbach Skarbowych" - poinformował we wtorek PAP wiceminister finansów Jacek Kapica.
"Kolejne zmiany dotyczące obsługi i wsparcia podatnika wprowadzane są wraz z projektem nowej ustawy o administracji podatkowej. Bardziej zaawansowane z nich, dotyczące zmian systemowych, będą przedmiotem naszych analiz do realizacji w kolejnych latach modernizacji administracji podatkowej" - dodał wiceminister.
Ministerstwo podkreśliło, że MFW pozytywnie ocenił kierunki inicjatyw podjętych przez Polskę. "Wnioski płynące z Raportu są obecnie szczegółowo analizowane przez Ministerstwo Finansów i będą wskazówką do dalszych zmian mających na celu poprawę efektywności polskiej administracji podatkowej" - zaznaczyło biuro prasowe resortu finansów. (PAP)