Monitor prawa pracy i ubezpieczeń
Obecnie prawo do zasiłku macierzyńskiego (przez 52 tygodnie po urodzeniu dziecka, dłużej w przypadku ciąży mnogiej) mają rodzice będący pracownikami - w czasie urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego.
Również osoby nie będące pracownikami, a podlegające ubezpieczeniu chorobowemu (czyli np. przedsiębiorcy sami opłacający składki oraz osoby zatrudnione na umowę zlecenie, jeśli od umowy odprowadzane są składki na ubezpieczenie chorobowe) mają prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres odpowiadający urlopom dla pracowników.
Nowe prawa rodziców – zasiłki, urlopy, zwolnienia
Uprawnień takich nie mają bezrobotni, studenci ani uczniowie, osoby pracujące na podstawie umów cywilno-prawnych, rolnicy.
Nowelizacja wprowadza dla nich świadczenie rodzicielskie w wysokości 1 tys. zł miesięcznie, które będzie można pobierać przez rok (52 tygodnie) w przypadku urodzenia bądź przyjęcia na wychowanie jednego dziecka; przy dwojgu dzieciach - przez 65 tygodni, trojgu - 67 tygodni, czworgu - 69 tygodni, przy piątce i więcej - 71 tygodni. Terminy będą liczone od dnia porodu albo przyjęcia dziecka na wychowanie. Świadczenie jest niezależne od dochodu w rodzinie.
Świadczenie rodzicielskie otrzyma:
- matka lub ojciec (ale ten w razie wykorzystania przez nią przynajmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka, śmierci matki lub porzucenia przez nią dziecka);
- opiekun faktyczny w przypadku objęcia opieka dziecka w wieku do ukończenia 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do ukończenia 10 roku życia;
- rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego- do ukończenia 10 roku życia;
- osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego- do ukończenia 10 roku życia.
Ustawa umożliwia też finansowanie świadczeń rodzicielskich dla rolników. Z uwagi na to, że świadczenie będzie wypłacane przez KRUS, zwiększono wysokość odpisu na fundusz prewencji i rehabilitacji KRUS z 5 do 6,5 proc. Nie zwiększy to składek płaconych przez rolników do KRUS, ani też nie wniesie żadnych zmian do budżetu państwa.
Kodeks pracy 2016 z komentarzem
Choć nowe rozwiązania mają wejść w życie od 1 stycznia 2016 r., przepisy przejściowe zakładają, że świadczenia przysługiwać będą też rodzicom dzieci urodzonych przed tą datą, jeśli nie minęły jeszcze 52 tygodnie od urodzin (i odpowiednio więcej w przypadku ciąży mnogiej). Zatem np., gdy dziecko przyjdzie na świat 1 grudnia 2015 r., rodzice będą mogli pobierać świadczenie przez 11 miesięcy.
By uniknąć sytuacji, w której zasiłek macierzyński mógłby być niższy niż świadczenie rodzicielskie, zaproponowano wprowadzenie minimalnej wysokości netto zasiłku macierzyńskiego oraz świadczeń z tytułu urodzenia dziecka w innych systemach niż powszechny system ubezpieczeniowy i określenie jej na poziomie 1 tys. zł. Oznacza to podwyżkę np. dla osób ubezpieczonych w KRUS, którym obecnie przysługują jednorazowe świadczenia wynoszące równowartość czterech najniższych emerytur.
Ze świadczenia nie będą mogły skorzystać osoby uprawnione do zasiłku macierzyńskiego, a także osoby, które mają prawo skorzystania z tego typu świadczeń z tytułu urodzenia dziecka w innych systemach niż powszechny system ubezpieczeniowy (m.in. funkcjonariusze służb mundurowych). Jeżeli jeden z rodziców będzie uprawniony do zasiłku macierzyńskiego, drugiemu z rodziców nie będzie przysługiwało świadczenie rodzicielskie.
Podatek od spadków i darowizn - PDF
Spadki - testament, zachowek, dziedziczenie. Zmiany w prawie spadkowym – PDF
Nowela wprowadza też zapis, który pozwoli gminom na przyznawanie własnych, dodatkowych świadczeń. Byłoby to zupełnie odrębne świadczenie, niekoniecznie związane z urodzeniem dziecka i skierowane nie tylko do tej grupy osób co ustawa. Krąg beneficjentów i wysokość pomocy zależałaby od samej gminy. Będą one finansowane z jej budżetu.
W ustawie znalazł się także zapis dotyczący opiekunów dziennych, w myśl którego będą oni zatrudniani na podstawie umowy o pracę (obecnie jest to umowa zlecenie).
Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem przepisów będących podstawą do ustanowienia przez gminy świadczeń na rzecz rodziny na terenie gminy oraz przepisów dotyczących możliwości zatrudnienia opiekuna dziennego także na podstawie umowy o pracę, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
(PAP) ; www.prezydent.pl