Podatnik rozliczający się z fiskusem za pośrednictwem płatnika (rozliczenie na PIT-40) lub ZUS (PIT-40A/11A) nie przekaże 1 proc. podatku dla organizacji pożytku publicznego. Na formularzach składanych przez płatników nie przewidziano rubryki dla tego typu wpłat. Nie nałożono też na płatników obowiązku uwzględniania takiej dyspozycji podatnika. Nie oznacza to jednak, że podatnicy rozliczający się czy to przez pracodawcę, czy ZUS, w ogóle 1 proc. podatku nie przekażą. Mogą to zrobić, składając ponownie samodzielnie zeznanie podatkowe. Muszą to jednak zrobić przed 30 kwietnia.
Zdaniem ekspertów resort finansów powinien zastanowić się nad taką zmianą przepisów, aby płatnicy rozliczający podatników mieli obowiązek przekazywania wpłat jednoprocentowych. Organizację wskazywałby podatnik w oświadczeniu PIT-12.
Złożenie oświadczenia...
Emeryt, który chce, aby organ rentowy, np. ZUS, rozliczył go z podatku dochodowego, powinien był złożyć w terminie do 10 stycznia po danym roku podatkowym stosowne oświadczenie. W takim wypadku organy rentowe były zobowiązane, w terminie do końca lutego, sporządzić i przekazać roczne obliczenie podatku na formularzu PIT-40A emerytowi, który oświadczenie złożył, oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Łukasz Bączyk, konsultant w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers, zwraca uwagę, że problem pojawi się w momencie, gdy emeryt będzie chciał przekazać 1 proc. swojego podatku należnego na konto jednej z organizacji pożytku publicznego, gdyż na aktualnym formularzu PIT-40A brakuje miejsca na wpisanie nazwy organizacji i jej numeru KRS.
- W związku z tym, aby przekazać ułamek swego podatku na konto właściwej organizacji, podatnik musiałby sporządzić formularz PIT-37. Można się tylko domyślać, jak duża część emerytów machnie ręką na własnoręczne wypełnianie deklaracji podatkowej i nie przekaże 1 proc. podatku na konto organizacji pożytku publicznego - uważa Łukasz Bączyk.
...przekreśla 1 proc.
Część osób osiągających dochody z tytułu emerytur lub rent jest rozliczana przez organy rentowe. Są to emeryci lub renciści osiągający dochody wyłącznie z tego tytułu, którzy nie korzystają z wymienionych w ustawie o PIT odliczeń, możliwości łącznego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Jak tłumaczy Agnieszka Wierzbicka, asystent w CMS Cameron McKenna, organy rentowe mają w stosunku do nich ustawowy obowiązek sporządzenia rocznego PIT, przekazania go zarówno tym osobom jak i urzędowi skarbowemu, oraz pobrania i wpłaty należnego za dany rok podatku.
- Oznacza to, że niektórzy emeryci lub renciści nie mają w praktyce możliwości przekazania 1 proc. podatku na cele pożytku publicznego. Ustawodawca nie przewidział dla nich ani możliwości samodzielnego rozliczenia PIT (przekazanie 1 proc. podatku nie jest wymienione w katalogu odliczeń dających taką możliwość), ani np. procedury wskazania płatnikowi organizacji, którą dana osoba chciałaby wesprzeć. Jest to rozwiązanie dyskryminujące tę grupę podatników i wymaga zmian legislacyjnych - argumentuje Agnieszka Wierzbicka.
Potrzebne zmiany...
Od 2007 roku ustawodawca ułatwił nam przekazywanie 1 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. W zeznaniu rocznym musimy tylko wskazać, jakiej organizacji i ile pieniędzy chcemy przekazać.
Maria Kukawska, doradca podatkowy w Accreo Taxand, podkreśla, że decyzję o tym, komu przekazać pieniądze, podejmować będą podatnicy, którzy samodzielnie wypełniają PIT. Ci, w których imieniu zeznanie wypełnia płatnik (a więc np. niektórzy emeryci i renciści czy pracownicy etatowi), nie będą mogli przekazać podatku.
- Jeśli jednak postanowią rozliczyć się samodzielnie, a nie za pośrednictwem płatnika, to w składanym do końca kwietnia zeznaniu za ubiegły rok mogą z tej możliwości skorzystać - wyjaśnia Maria Kukawska.
Jednocześnie dodaje, że aby zostać rozliczonym przez płatnika, wystarczy złożyć odpowiednie oświadczenie. Nasuwa się więc postulat, by podatnicy ci w takim oświadczeniu mogli dodatkowo deklarować chęć przekazania 1 proc. podatku na rzecz wybranej organizacji.
- Wypełnienie dodatkowych pól w zeznaniu nie powinno przysporzyć wysiłku płatnikowi, skoro i tak wypełnia całe zeznanie, a niewątpliwie byłoby pożyteczne dla ogółu społeczeństwa - uważa Maria Kukawska.
...dla wygody podatnika
Z informacji Anny Mazgal z Pozarządowego Biura Rzecznictwa i Interwencji Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych znane są jedynie dane zbiorcze co do wysokości środków przekazanych w poszczególnych latach w ramach mechanizmu jednoprocentowego, bez rozróżnienia na grupy podatników. Biorąc pod uwagę, ile osób starszych jest wśród wolontariuszy, można przypuszczać, że byłaby to grupa skłonna do przekazania wpłat.
- Problem z ewentualną zmianą przepisów ułatwiającą im taki gest polega na tym, że istotą mechanizmu jednoprocentowego jest oparcie go na dobrej woli podatnika - to on decyduje, czy i na kogo przekazuje. Tak czy inaczej zainteresowane osoby z tej grupy musiałyby zatem przekazać te informacje do urzędu. Czy ZUS byłby jednak w stanie zająć się przetwarzaniem tych dodatkowych informacji? - zastanawia się Anna Mazgal.
Dodaje, że z drugiej strony nie można wymagać, by osoby te same się rozliczały i wypełniały swoje zeznania tylko dlatego, że niektóre z nich chcą przekazać 1 proc., skoro obecnie nie muszą tego robić.
- Należy pamiętać, że wszelkie tego rodzaju zmiany muszą być wprowadzane tak, aby to podatnikowi było wygodnie. Służy to zarówno jemu, jak i organizacjom - beneficjentom mechanizmu - podsumowuje Anna Mazgal.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Wpłaty 1 proc. podatku
POSTULUJEMY
Ministerstwo Finansów powinno opracować nowelizację przepisów, którą wprowadzi możliwość przekazywania 1 proc. podatku przez płatników. Podatnik w oświadczeniu wskazywałby organizację, której chce przekazać część podatku.
655 604 - PIT-40 złożyli płatnicy w rozliczeniu za 2006 rok
5 848 847 - PIT-40A złożyły organy rentowe w rozliczeniu za 2006 rok
Źródło: MF
Ewa Matyszewska
ewa.matyszewska@infor.pl