Centrum Analiz i Studiów Podatkowych (CASP) jako jedyna tego typu instytucja w kraju będzie działać wyłącznie na rzecz podmiotów publicznych, a nie prywatnych - powiedział Gajewski.
Według niego rynek komercyjnych usług doradztwa, czy analiz podatkowych nie odpowiada potrzebom instytucji publicznych. "Trudno sobie wyobrazić, że np. resort finansów, przegrywający walkę z firmami stosującymi agresywną optymalizację podatkową, zwróciłby się o pomoc, do którejś z wielkich firm konsultingowych przygotowujących takie instrumenty. Coś takiego byłoby nieetyczne, a np. w Stanach Zjednoczonych, czy w Wielkiej Brytanii jest w ogóle nie do pomyślenia" - podkreślił Gajewski.
Instytut ma zatem w założeniu zapełnić pewną lukę. "Będziemy łączyć praktykę z nauką na potrzeby administracji publicznej, która w tej chwili jest niedoinwestowana wiedzą. Tego brakuje" - tłumaczył. Jak wskazał, potrzeba stworzenia takiej "absolutnie apolitycznej instytucji, wolnej od konfliktu interesów", istniała od dawna. "Podobne instytucje funkcjonują na przykład w Stanach Zjednoczonych, czy we Francji. Nie ma jednak takiej w naszym regionie Europy, także w Polsce" - mówił.
Monitor Księgowego – prenumerata
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
"Instytut ma się zajmować analizą podatków pod kątem ekonomicznym, prawnym, finansowym i etycznym. Jest to jednostka naukowo badawcza SGH. To ma być wyjątkowa jednostka, platforma intelektualna dedykowana wyłącznie dla jednostek organów publicznych. Unikatowość tego przedsięwzięcia związana jest również z faktem, że Centrum ma charakter niezależnej i apolitycznej jednostki naukowo analitycznej. Będzie przygotowywać analizy np. na rzecz ministerstw borykających się z trudnościami związanymi z kwestiami interdyscyplinarnymi dotyczącymi podatków" - opisywał Gajewski.
Jego zdaniem "klientem" instytutu może być też np. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, bowiem skala międzynarodowego unikania opodatkowania w Polsce ma wpływ na bezpieczeństwo narodowe kraju. Zainteresowane współpracą - jak podał - jest również Biuro Analiz Sejmowych. "Także Komisja Europejska potrzebuje w naszym kraju stałego, apolitycznego partnera, który będzie przygotowywał niezależne analizy naszego systemu podatkowego" - mówił profesor.
W założeniach Centrum jest również współpraca merytoryczna z sądownictwem administracyjnym w zakresie skomplikowanej problematyki dotyczącej interdyscyplinarnego prawa podatkowego. "Ze złożonością problematyki i jej skomplikowaniem w zakresie podatków coraz częściej borykają się sądy administracyjne. A należy mieć świadomość, że tendencja komplikowania konstrukcji finansowo-podatkowych będzie się pogłębiała" - mówił Gajewski.
Według niego organy publiczne będą mogły liczyć na opinie obejmujące swym zakresem obszar od analiz szczegółowych po raporty, organizację konferencji itp. Gajewski zastrzegł, że instytut nie będzie doradzał podmiotom gospodarczym, ale w wyjątkowych sytuacjach może służyć spółkom należącym do Skarbu Państwa lub samorządom ustawowym (np. Krajowa Izba Gospodarcza czy Krajowa Izba Radców Prawnych), które reprezentują głosy pewnej grupy. "Jeżeli mielibyśmy możliwość działania na potrzeby firm, to organy władzy publicznej się od nas odwrócą" - mówił.
Profesor zastrzegł zarazem, że instytut to nie think tank. "Takich instytucji mamy obecnie bardzo dużo, ale działają one na potrzeby polityków, biznesu. Natomiast brakuje instytucji, które świadczyłyby usługi pro bono i na rzecz jednostek publicznych" - wyjaśnił.
Centrum zostało już formalnie powołane przy Kolegium Ekonomiczno-Społecznym SGH. Instytut jest jednostką naukowo badawczo analityczną Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Apolityczność instytutu i niezależność od wpływów podmiotów gospodarczych Centrum ma zapisane w statucie.
"Dostaliśmy wsparcie merytoryczne i organizacyjne ze Stanów Zjednoczonych. Chcielibyśmy działać pro bono. Osoby przygotowujące analizy muszą jednak otrzymywać wynagrodzenia, choć nie mówimy tutaj o stawkach stosowanych w branży konsultingowej. Finansowanie biura i lokal ma zapewnić SGH. Liczymy również na granty naukowe, europejskie" - wyjaśnił Gajewski.
500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)
Wsparciem dla kierunkowych założeń i działań Centrum będzie Rada Naukowa złożona z najwyższej klasy autorytetów naukowych z kraju i zagranicy, które specjalizują się w problematyce podatkowej i celnej. Wiosną instytut ma być współorganizatorem dużej konferencji poświęconej zmianom systemowym w polskich podatkach, wyzwaniom stojącym przed polskim systemem podatkowym. Przygotowywane są analizy dotyczące polskiego systemu opodatkowania handlu detalicznego, którymi zainteresowany jest rząd Ghany.
Twórca CASP poinformował, że do każdego projektu instytut będzie angażować specjalistów w zakresie określonych zagadnień z kraju lub - jeśli będzie taka potrzeba - z zagranicy. Pozwoli to na dokonywanie analiz i innych projektów przez specjalistów najwyższej klasy, którzy ściśle zajmują się daną problematyką podatkową. (PAP)