Małżonkowie, którzy planują złożyć wspólne zeznanie za 2007 rok lub już to zrobili, powinni raz jeszcze dobrze przeliczyć, czy takie rozliczenie jest dla nich opłacalne. Dotyczy to zwłaszcza osób, które pracowały za granicą. W takiej sytuacji złożenie zeznań indywidualnie może okazać się lepszym rozwiązaniem. Dlaczego?
Zarobki zagraniczne zazwyczaj są wyższe od polskich. Z kolei podatki płacone poza krajem niższe. W konsekwencji ujęcie zagranicznych pensji w polskim PIT będzie skutkowało dopłatą podatku w kraju. Co więcej, będzie tak zarówno w przypadku rozliczeń zagranicznych dokonywanych metodą proporcjonalnego odliczenia (np. zarobki z Austrii, Belgii, Holandii), jak i metodą wyłączenia z progresją (np. zarobki z Wielkiej Brytanii, Irlandii, Włoch). Przy zeznaniu indywidualnym w przypadku metody proporcjonalnego odliczenia podatek dopłaci tylko jedno z małżonków. Natomiast przy wyłączeniu z progresją zarobki zagraniczne jednego z małżonków wpłyną na podwyższenie stopy procentowej, która będzie miała zastosowanie tylko do jego polskich dochodów. Wyższą stopą nie będą już objęte zarobki drugiego małżonka.
A co mogą zrobić małżonkowie, którzy już wspólne zeznanie złożyli, a teraz doszli do wniosku, że bardziej opłacalnym rozwiązaniem byłoby dla nich rozliczenie indywidualne. Jest wyjście z tej sytuacji - trzeba złożyć korektę wspólnego zeznania. Ale tu uwaga! Trzeba to zrobić najpóźniej 30 kwietnia 2008 r. Korekta składana po terminie, przewidzianym dla rozliczenia rocznego, nie może wpływać na formę rozliczenia - czyli na to, czy rozliczamy się razem czy osobno. Oznacza to, że nie można dobrowolnie zmieniać formy rozliczenia rocznego z małżeńskiej na indywidualną albo z indywidualnej na małżeńską. Po tej dacie co najwyżej można korygować błędy i pomyłki w formularzach.
Metoda do wyboru
Wspólne rozliczenie małżonków nie zawsze jest korzystne, w szczególności jeśli część dochodów małżonków została osiągnięta poza granicami Polski. Grzegorz Jukiel, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej White & Case, zwraca uwagę, że w przypadku osiągania przez jednego z małżonków dochodów poza granicami Polski, sposób rozliczenia osiąganego przez niego dochodu, w szczególności unikania podwójnego opodatkowania, zależy od postanowień stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a krajem, w którym zagraniczny dochód został osiągnięty. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierają dwie podstawowe metody unikania podwójnego opodatkowania, tj. metodę proporcjonalnego odliczenia oraz wyłączenia z progresją.
- W przypadku pierwszej z metod dochód zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce, natomiast podatek zapłacony za granicą od tego dochodu, z pewnymi ograniczeniami, pomniejsza polski podatek. Wyłączenie z progresją oznacza, że dochód zagraniczny jest wyłączony z opodatkowania w Polsce, przy czym brany jest pod uwagę przy obliczeniu stawki podatkowej mającej zastosowanie do dochodu podatnika - tłumaczy Grzegorz Jukiel.
Co do zasady jednak, w obu tych metodach dochód zagraniczny ma wpływ na zastosowaną stawkę podatku w Polsce, w szczególności w przypadku łącznego opodatkowania małżonków.
- Osiągnięcie np. przez męża wyłącznie dochodów poza granicami Polski, nawet przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją, może oznaczać, że łączny dochód małżonków opodatkowany w Polsce będzie faktycznie ograniczony do dochodów żony, natomiast stawka podatkowa będzie obliczona z uwzględnieniem zagranicznego dochodu męża - ostrzega Grzegorz Jukiel.
Według niego, w skrajnych sytuacjach może to oznaczać, że dochód żony, który w przypadku indywidualnego opodatkowania małżonków byłby opodatkowany przy zastosowaniu 19-proc. stawki PIT, zostanie opodatkowany jako wspólny dochód małżonków przy zastosowaniu 40-proc. stawki.
- Warto więc dokonać stosownych obliczeń i zdecydować, czy rzeczywiście wspólne rozliczenie małżonków jest korzystne - radzi ekspert White & Case.
Zarobki do przeliczenia
Jak już wyjaśniliśmy, osoby pracujące za granicą, których dochody podlegały opodatkowaniu w innym państwie, będą w swoim zeznaniu rocznym stosowały jedną z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania przewidzianą przez zawartą z tym państwem umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania - metodę wyłączenia z progresją lub metodę odliczenia proporcjonalnego.
Według Mateusza Kobylińskiego, doradcy podatkowego, starszego mendżera w Firmie Doradczej KPMG, druga metoda stosowana jest także w przypadku braku umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z danym państwem obcym (na podstawie przepisów ustawy o PIT).
- Osoby planujące rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, do których dochodów zastosowana będzie metoda wyłączenia z progresją, powinny dokładnie zweryfikować, czy jednak korzystniejsze nie będzie dla nich dokonanie rozliczenia oddzielnie. Może się okazać, że zastosowanie wspomnianej metody spowoduje wzrost wysokości zobowiązania podatkowego przypadającego na dochody małżonka i w efekcie małżonkowie zapłacą więcej podatku składając jedno wspólne zeznanie niż dwa oddzielne - ostrzega Mateusz Kobyliński.
Preferencje do zastosowania
Przepisy ustawy o PIT przewidują preferencyjne zasady opodatkowania dla małżonków, zezwalając na ustalenie rocznego zobowiązania podatkowego w wysokości podwójnego podatku ustalonego od połowy łącznych dochodów małżonków. Anna Misiak, doradca do spraw PIT i ZUS w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, zwraca uwagę, że w przypadku dochodów z zagranicy, np. przy metodzie wyłączenia z progresją, dochód z zagranicy jest co prawda wyłączony z opodatkowania, jednak jest brany pod uwagę do ustalenia stopy procentowej, która ostatecznie zostanie nałożona na dochód ze źródeł polskich.
- Jeśli dochód polski podlegałby opodatkowaniu 19-proc. stawką podatkową, a dochód zagraniczny mieściłby się w wyższych przedziałach skali podatkowej, to ostatecznie dochód polski zostanie opodatkowany wyższą stawką i podatnik będzie musiał dopłacić podatek - podkreśla Anna Misiak.
Podkreśla także, że jeśli dochody polskie obydwojga małżonków mieszczą się np. w pierwszym przedziale skali podatkowej, to wskutek wysokiego dochodu zagranicznego jednego z nich ostatecznie może okazać się, że ich łączne dochody zostaną obciążone wyższą stawką podatkową, mimo że będzie ona ustalona od połowy ich dochodów i do połowy będzie miała zastosowanie. Przy wspólnym rozliczeniu małżonków może się zatem okazać, że wspólne zeznanie zaskutkuje nieco większym łącznym zobowiązaniem podatkowym. Wyższe zobowiązanie będzie wówczas skutkiem opodatkowania łącznego dochodu polskiego wyższą stawką podatkową, niż stawka, jaka byłaby zastosowana, gdyby każde z małżonków rozliczało się oddzielnie.
- W przypadku oddzielnego rozliczenia wyższa stawka podatkowa zostałaby nałożona tylko na dochód jednego z nich. Podobnie może zdarzyć się w przypadku, gdy dochody małżonków ze źródeł polskich mieszczą się w wyższych progach, np. obydwoje przekraczają trzeci próg. Wówczas ich łączne zobowiązanie może okazać się wyższe niż suma zobowiązań indywidualnych - radzi Anna Misiak.
Według naszej rozmówczyni, w przypadku jednak kiedy małżonkowie są w różnych progach podatkowych lub jeden z małżonków nie osiąga żadnych dochodów lub jego dochody nie są wysokie, przy osiąganiu zagranicznych dochodów, wspólne rozliczenie może okazać się korzystne, jako że stopa procentowa ustalana jest wówczas od połowy wspólnego dochodu, a więc jest nieco niższa niż ta ustalona od dochodu indywidualnego. Należy jednak podkreślić, że analiza wpływu dochodu zagranicznego na polskie roczne rozliczenie podatkowe nie może być prowadzona w oderwaniu od indywidualnej sytuacji podatkowej danego podatnika czy podatników - małżonków.
- Osoby wspólnie rozliczające się na koniec roku korzystają bądź nie z możliwości obniżenia zaliczek w ciągu roku, osiągają dochody z różnych tytułów, a i zaliczki od tych dochodów mogą być w ciągu roku pobierane wg różnych stawek podatkowych, dokonują różnych wydatków, które mogą uprawniać do odliczeń w zeznaniu rocznym, a te czynniki mogą znacząco wpływać na ostateczne zobowiązanie podatkowe - podsumowuje Anna Misiak.
Ważne!
Wniosek realizujący prawo do preferencji podatkowych dla małżonków należy złożyć w zeznaniu podatkowym, przed 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Jest to termin prawa materialnego i nie podlega przywróceniu. Ustawa o PIT nie przewiduje możliwości złożenia tego wniosku w innym czasie i formie
SŁOWNIK
Metoda wyłączenia z progresją - dochód z tytułu pracy wykonywanej za granicą i tam opodatkowany - zgodnie z miejscowym prawem podatkowym, będzie już zwolniony od opodatkowania w Polsce, z jednoczesnym uwzględnieniem go dla potrzeb ustalenia tzw. stopy podatkowej, która zostanie zastosowana do opodatkowania pozostałej części dochodu danej osoby, uzyskanego już w Polsce.
Metoda proporcjonalnego odliczenia - zagraniczny podatek uiszczony już za granicą zostanie zaliczony na poczet podatku polskiego, obliczonego od całości dochodów - w takiej proporcji, w jakiej zagraniczny dochód pozostaje w stosunku do całości dochodu podatnika.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Rozliczenie małżonków
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl