Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
TOMASZ RYSIAK
prawnik z Kancelarii Magnusson
W trakcie realizacji inwestycji budowlanych, a w szczególności w przypadku budowy wielkopowierzchniowej, inwestorzy często podejmują się realizacji dodatkowych obiektów przeznaczonych do wspólnego użytku, takich jak obiekty sportowe czy drogi. Nierzadko przyjęcie obowiązku realizacji inwestycji wskazanej przez organy publiczne jest jednym z koniecznych warunków do spełnienia w celu uzyskania przez inwestorów pozwolenia na budowę. Po realizacji tego rodzaju dodatkowej inwestycji obiekty te nie kreują u podatnika przychodów czy też sprzedaży opodatkowanej VAT. W konsekwencji trudności sprawia podatkowe rozliczenie nakładów dokonanych przez inwestorów na tego typu inwestycje. Problemów z prawidłowym rozliczeniem nakładów nie pomagają rozwiązać również organy podatkowe, nie zawsze jednolicie interpretując przepisy podatkowe w tym zakresie.
Jednym z bardziej kontrowersyjnych zagadnień związanych z realizacją dodatkowej infrastruktury jest kwestia możliwości odliczenia VAT w przypadku, gdy inwestycja jest nieodpłatnie przekazywana władzom publicznym lub też gdy inwestycja od początku jest własnością władz publicznych.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim nabyte towary i usługi służą czynnościom opodatkowanym inwestora. Właśnie brzmieniem cytowanego przepisu część organów podatkowych uzasadnia brak możliwości odliczenia VAT naliczonego w przypadku nieodpłatnego przekazania infrastruktury. Dlatego też część organów podatkowych odmawia podatnikom prawa do odliczenia naliczonego VAT związanego z realizacją nieodpłatnie przekazywanej infrastruktury.
Orzecznictwo ETS (np. orzeczenie w sprawie Kretztechnik C-465/03) wskazuje jednak, że poniesione koszty usług wykorzystywanych bezpośrednio do dokonania czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT stanowią koszty ogólne prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, jeżeli są elementem cenotwórczym tej działalności. Zdaniem ETS w takim przypadku podatek naliczony przy nabyciu tego rodzaju towarów czy usług podlega odliczeniu w całości, o ile działalność prowadzona przez podatnika jest w całości opodatkowana VAT. Również orzecznictwo polskich sądów administracyjnych potwierdza możliwość odliczenia naliczonego VAT w przypadku dokonania nakładów inwestycyjnych na rzecz przekazaną nieodpłatnie (np. wydany jeszcze pod rządami poprzedniej ustawy o VAT wyrok NSA z 28 października 2003 r.; sygn. akt III SA 1693/02).
Pomimo dosyć jednolitego stanowiska orzecznictwa oraz piśmiennictwa, w niedawno wydanej interpretacji dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie odmówił podatnikowi prawa do odliczenia VAT naliczonego związanego z nakładami na nieruchomość niebędącą własnością podatnika (interpretacja z 10 marca 2008 r.; nr 1401/PH-I/4407/14-43/07/EN/PV-I). Dyrektor warszawskiej izby wskazał, że w jego opinii brak jest bezpośredniego powiązania dokonanych przez podatnika nakładów ze sprzedażą opodatkowaną podatnika. Stanowisko izby jest tym bardziej zastanawiające, ponieważ w wydanej tydzień wcześniej interpretacji w zakresie możliwości zaliczenia wydatków poniesionych na gminną infrastrukturę do koszów uzyskania przychodów dyrektor dostrzegł pośredni związek dokonanych przez podatnika wydatków z jego przychodami. Pozostaje mieć nadzieję, że warszawska izba skarbowa rozważy zmianę swojego podejścia na korzyść podatników.
(EM)