1. Czy pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę o pracę?
Ustawa określająca minimalny wiek emerytalny zapewnia jednakowy 4-letni okres ochronny dla wszystkich pracowników. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Oznacza to, że osoby, które skończą wiek 60/65 lat, a znajdują się już w okresie ochronnym, począwszy od października 2017 roku, nadal będą z niego korzystać.
2. Jak wysokie będą przyszłe emerytury?
Wiek przejścia na emeryturę jest jednym z parametrów stanowiącym o wysokości otrzymywanej emerytury. Wysokość emerytury uzależniona jest bowiem od zarobków danego ubezpieczonego, tj. od wysokości odprowadzanej składki oraz okresu jej opłacania, czyli od wniesionego do systemu emerytalnego wkładu składkowego oraz od decyzji, w jakim wieku dany ubezpieczony skorzysta z prawa do emerytury. Im późniejszy wiek przejścia, tym krótsze średnie dalsze trwanie życia, więc również niższa wartość mianownika nowej formuły obliczania wysokości emerytury, co w konsekwencji oznacza wyższe świadczenie. Efektem opóźnienia przejścia na emeryturę o rok jest o 8% wyższa emerytura.
Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń
3. Jak można skorzystać z pomocy doradcy emerytalnego?
Powołani w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych doradcy emerytalni oraz dostępny kalkulator emerytalny umożliwi na bieżąco wyliczenie emerytury i podjęcie decyzji o okresie przedłużenia aktywności zawodowej, po osiągnięciu wieku emerytalnego. We wszystkich placówkach ZUS pracuje 595 specjalnych doradców emerytalnych. Ich zadaniem jest wyjaśnianie potencjalnym emerytom, od czego zależy wysokość emerytury. Dodatkowo doradca emerytalny wyliczy w kalkulatorze emerytalnym wysokość prognozowanego świadczenia w zależności od wskazanego przez klienta momentu zakończenia aktywności zawodowej. Tym samym pośrednio doradcy podpowiedzą, kiedy warto skorzystać z uprawnień emerytalnych, tak by cieszyć się z wyższego świadczenia. Decyzję w tej sprawie podejmie już sam klient.
4. Czy według nowych przepisów ZUS będzie sam przyznawał emerytury wszystkim osobom, które ukończą 60 albo 65 lat?
Nie. ZUS przyzna emeryturę dopiero wtedy, gdy osoba zainteresowana złoży wniosek, i nie wcześniej niż od miesiąca, w którym go otrzyma. Emerytura jest świadczeniem przyznawanym na wniosek osoby zainteresowanej.
5. Czy to przyszły emeryt decyduje, kiedy skorzysta ze świadczenia?
Tak. Nowe przepisy dają prawo przejścia na emeryturę po ukończeniu przez kobietę 60 lat, a przez mężczyznę – 65 lat. Trzeba jednak pamiętać, że wysokość emerytury obliczana według nowych zasad zależy od opłaconych i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, zwaloryzowanego kapitału początkowego i średniego dalszego trwania życia. Im dłużej pracujemy, tym wyższą będziemy mieli podstawę obliczenia emerytury oraz niższe średnie trwanie życia, a wobec tego otrzymamy wyższą emeryturę.
6. Czy nowe przepisy uzależniają przyznanie emerytury w przywróconym wieku od określonego stażu?
Nie. Prawo do emerytury zależy wyłącznie od osiągnięcia wieku emerytalnego. Warunkiem nabycia prawa do emerytury według nowych zasad jest ukończenie 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę oraz udokumentowanie jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia.
7. Jaki trzeba mieć ten okres składkowy i nieskładkowy, aby emerytura nie była niższa niż 1000 zł?
Przepisy, które wejdą w życie 1 października 2017 r., obniżają wymagany od kobiet okres składkowy i nieskładkowy. Będzie on wynosił 20 lat. Jeśli więc kobieta będzie miała taki okres składkowy i nieskładkowy, to ma gwarancję, że jej emerytura nie będzie niższa niż 1000 zł. A jaki staż muszą mieć mężczyźni? 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, aby mieć gwarancję, że świadczenie nie będzie niższe niż 1000 zł.
8. Czy z emerytury w wieku 60/65 lat będą mogły skorzystać tylko osoby, które ukończą go po 30 września 2017 r., czyli po wejściu w życie nowych przepisów?
Nie. Z emerytury będą mogły skorzystać również kobiety urodzone do 30 września 1957 r. oraz mężczyźni urodzeni do 30 września 1952 r. Są to osoby, które wiek 60/65 lat osiągnęły przed 1 października 2017 r. i dotychczas nie wystąpiły o emeryturę z tytułu ukończenia podwyższonego wieku emerytalnego (właściwego dla danej osoby) albo nie ubiegały się o emeryturę, gdyż nie osiągnęły jeszcze podwyższonego wieku emerytalnego.
9. Kiedy powinna złożyć wniosek osoba, która przed 1 października 2017 r. ukończyła wiek 60/65 lat i chciałaby uzyskać emeryturę od 1 października 2017 r.?
Takiej osobie nie można przyznać prawa do emerytury wcześniej niż od 1 października 2017 r., czyli od dnia, w którym wchodzą w życie nowe regulacje. Aby uzyskać emeryturę od 1 października 2017 r., wniosek należy złożyć do końca października 2017 r. Jeśli wniosek wpłynie do ZUS w listopadzie 2017 roku lub później, ZUS ustali emeryturę od pierwszego dnia miesiąca, w którym go otrzyma. Wnioskodawca musi też wiedzieć, że jeśli nie rozwiąże stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą w związku z przejściem na emeryturę, ZUS nie będzie mógł wypłacić mu emerytury. Zrobi to dopiero wtedy, gdy zainteresowany rozwiąże stosunek pracy.
10. Jakie dokumenty trzeba dołączyć do wniosku o emeryturę po ukończeniu 60/65 lat?
Osoba, która ma ustalony kapitał początkowy, nie musi dołączać do wniosku żadnych dokumentów, aby ZUS ustalił jej prawo do emerytury, chyba że chce przeliczyć kapitał początkowy, bądź jeśli dane będące w posiadaniu ZUS nie pozwalają na jednoznaczne stwierdzenie, że spełnione są warunki do podwyższenia emerytury do kwoty najniższej – chodzi tu o warunek stażu 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych (kobieta) lub 25 lat (mężczyzna). Wypłata emerytury osobom, które są pracownikami, będzie natomiast możliwa dopiero po złożeniu przez nie świadectwa pracy, które potwierdzi rozwiązanie stosunku pracy.