Organy podatkowe w razie stwierdzenia zaniżenia zobowiązania podatkowego w akcyzie wydają decyzję określającą wysokość tego zobowiązania. Na tym jednak nie koniec, bo decyzja w podatku akcyzowym jest zazwyczaj impulsem do wszczęcia przeciwko podatnikowi postępowania w VAT. Ostatecznie organy automatycznie przyjmują zaniżenie kwoty należnej w VAT o wartość podatku obliczonego od kwoty podatku akcyzowego.
Tomasz Stanek, prawnik z Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, uważa jednak, że podatnik, który znalazł się w takiej sytuacji, nie jest bez szans w sporze z fiskusem.
- Podstawa opodatkowania VAT jest tak skonstruowana, aby odpowiadała podstawowym założeniom wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, przede wszystkim zasadzie neutralności i opodatkowania konsumpcji - wyjaśnia ekspert.
Tak też należy w jego ocenie interpretować przepisy, które ustalają jej wysokość.
- W tych granicach nie mieści się obciążenie przedsiębiorcy VAT od kwoty akcyzy określonej decyzją podatkową - mówi Tomasz Stanek.
W dalszym ciągu podstawą opodatkowania VAT jest wynagrodzenie należne od nabywcy lub osoby trzeciej działającej na jego rzecz. Jego zdaniem nie zmienia tego okoliczność, że podstawą opodatkowania objęta jest również kwota podatku akcyzowego. Regulacja taka ma bowiem na celu potwierdzenie, że VAT jest naliczony również od uwzględnionego w cenie podatku akcyzowego, a nie obok tego podatku.
Tomasz Stanek nie ma wątpliwości, że zwiększenie podstawy opodatkowania ponad otrzymane (należne) wynagrodzenie skutkuje obciążeniem VAT przedsiębiorcy. A to sprawia, że wbrew przywołanym zasadom VAT to on ponosi jego ciężar, zamiast nabywcy. A takie przyjęcie jest niezgodne nie tylko z polską ustawą VAT, ale także z unijnymi przepisami. W takim przypadku podstawa opodatkowania, służąca za podstawę naliczania podatku pobieranego przez organy skarbowe, przekracza wynagrodzenie rzeczywiście zapłacone przez konsumenta ostatecznego.
Na poparcie swoich racji ekspert wskazuje na orzecznictwo ETS. Wynika z niego, że organy podatkowe nie mogą w jakichkolwiek okolicznościach (wyjątek dotyczy określenia obrotu w drodze szacowania w wypadkach ściśle określonych) naliczać kwoty przekraczającej podatek zapłacony przez ostatecznego konsumenta (por. wyrok ETS w sprawie C-317/94 Elida Gibbs Ltd).
Powyższe stanowisko w ocenie eksperta potwierdzają przepisy dotyczące zasad wystawiania faktury VAT, w której należy wskazać podstawę opodatkowania. Jeżeli zatem powstałby obowiązek podwyższenia podstawy opodatkowania, należałoby także dokonać korekty faktury. W konsekwencji kontrahent podatnika miałby możliwość odliczenia podatku naliczonego od kwoty, do zapłaty której nie był zobowiązany. Sprzedawca nie miałby przy tym prawnych możliwości żądania od nabywcy wyrównania powstałej straty.
Ważne!
W przypadku dostawy przez podatnika towaru podlegającego podatkowi akcyzowemu podstawa opodatkowania VAT zawiera również kwotę akcyzy
Aleksandra Tarka
aleksandra.tarka@infor.pl