Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, opracowana przez resort gospodarki, przewiduje wprowadzenie zmian w zasadach kontroli podatkowej. Zmienione zostaną niektóre przepisy działu VI Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Likwidacja zawieszenia
Najważniejsza zmiana polega na całkowitym zniesieniu możliwości zawieszenia kontroli podatkowej. Tym samym - o ile przepisy te zostaną uchwalone - zawieszenie kontroli (przerwanie jej na jakiś czas po to, by później podjąć ją ponownie) będzie niedopuszczalne. Dziś w niektórych wypadkach kontrolę podatkową można zawiesić nawet na pięć lat (por. art. 284a par. 5b Ordynacji podatkowej).
Nowelizacja ma znieść także możliwość prowadzenia doraźnych kontroli na legitymację. W związku z tym skreśla ona dający taką możliwość art. 284a par. 1a Ordynacji podatkowej. Przepis ten umożliwia wszczęcie kontroli podatkowej, w razie nieobecności kontrolowanego lub osób upoważnionych, po okazaniu legitymacji służbowej pracownikowi kontrolowanego lub innej osobie wykonującej czynności na rzecz kontrolowanego w miejscu wszczęcia kontroli (tzw. przywołanego świadka). Po wejściu nowych przepisów w życie takiej możliwości już nie będzie. Zamiast tego zastosowanie miałyby nowe przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, regulujące podjęcie kontroli na wypadek niewyznaczenia przez kontrolowanego osób upoważnionych.
Z podobnych powodów uchylony zostanie art. 285 par. 3 Ordynacji podatkowej. Ten z kolei przepis przewiduje, że w przypadku gdy w toku kontroli kontrolowany lub osoby go reprezentujące będą nieobecne i nie nastąpiło wskazanie osoby upoważnionej, czynności kontrolne są dokonywane w obecności przywołanego świadka.
Zakres upoważnienia
Zmianie ulec mają także przepisy dotyczące upoważnienia do kontroli podatkowej. W Ordynacji podatkowej miałyby pojawić się przepisy, zgodnie z którymi upoważnienie niespełniające ustawowych wymagań nie stanowiłoby podstawy do przeprowadzenia kontroli. Dodatkowo wprowadzona ma być zasada, że zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w upoważnieniu.
Co więcej, zgodnie z nowymi przepisami, w każdym przypadku niezakończenia kontroli w terminie wskazanym w upoważnieniu, kontrolujący zobowiązany będzie zawiadomić na piśmie kontrolowanego, podając przyczyny przedłużenia terminu zakończenia kontroli i wskazując nowy termin jej zakończenia.
Opisywany projekt trafił już do uzgodnień międzyresortowych. Czasu na zgłaszanie uwag jest jednak niewiele. Konsultacje mają skończyć się 15 sierpnia. Całkiem możliwe, że jeszcze przed końcem wakacji nowelizacją zajmie się rząd. Nowe przepisy miałyby wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia ich w Dzienniku Ustaw, a zatem jeszcze w tym roku.
Marek Kutarba
marek.kutarba@infor.pl