Zmiana prawa
Ministerstwo Finansów chce przekształcić osiem agencji rządowych w nowe jednostki - agencje wykonawcze. Staną się nimi: Agencja Nieruchomości Rolnych, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, Agencja Mienia Wojskowego, Agencja Rezerw Materiałowych, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Agencja Rynku Rolnego i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. W formie agencji wykonawczych będą mogły być wykonywane również inne niż dotychczas zadania publiczne.
Wyższe wpływy
Jak mówi dr Wojciech Misiąg, kierownik Zakładu Finansów Publicznych Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, zastąpienie agencji rządowych nowymi agencjami wykonawczymi spowoduje wzrost wpływów budżetowych, ponieważ jedną z podstawowych różnic między obecnymi jednostkami a planowanymi jest to, że agencje wykonawcze będą odprowadzały nadwyżkę finansową do budżetu państwa.
Zdaniem Wojciecha Misiąga ten sam efekt można jednak osiągnąć, modyfikując ustawy wprowadzające dzisiejsze agencje rządowe. Nowe formy jednostek komplikują bowiem system.
Większa kontrola
Marcin Będzieszak z Katedry Finansów Uniwersytetu Szczecińskiego zwraca uwagę, że zaproponowane przepisy wprowadzają pewne obostrzenia odnośnie do działalności agencji, co ma na celu wyeliminowanie najczęściej wskazywanej wady agencji rządowych, czyli braku lub ograniczonej kontroli nad nimi. Co więcej, część agencji musi funkcjonować, ponieważ są one jednostkami pośredniczącymi w przekazywaniu środków z UE, a więc nie można obecnie ich zlikwidować. Marcin Będzieszak wskazuje na kolejne różnice między obecnymi agencjami rządowymi i wykonawczymi.
- Jedną z ważniejszych zmian jest to, że agencje wykonawcze mają stosować zasady gospodarki finansowej określone w (nowej) ustawie o finansach publicznych. Dotąd ograniczenie takie nie istniało - wskazuje ekspert.
Dodaje on, że obecnie w ustawie budżetowej prezentowane są plany finansowe agencji, lecz nie stanowią one podstawy prowadzenia gospodarki finansowej. Zgodnie z projektem ustawy plany rzeczowo-finansowe agencji wykonawczych zamieszczane w ustawie budżetowej będą miały charakter dyrektywny.
- Spowoduje to znaczne zmniejszenie elastyczności gospodarki finansowej, ale jednocześnie większą kontrolę - uważa Marcin Będzieszak.
Projekt zakłada także, że plany finansowo-rzeczowe nie będą mogły zwiększać zobowiązań agencji i pogarszać wyniku finansowego, co zdaniem naszego rozmówcy spowoduje, że zwiększenie kosztów możliwe będzie tylko w przypadku realizacji większych przychodów innych niż dotacja z budżetu. Na zmianę w planie finansowym będzie musiał zgodzić się również minister nadzorujący w porozumieniu z ministrem finansów.
Agencja wykonawcza, podobnie jak dzisiejsze zakłady budżetowe, ma także wpłacać do budżetu państwa nadwyżkę środków finansowych ustaloną na koniec roku, pozostającą po uregulowaniu zobowiązań podatkowych.
Ważne!
Agencja wykonawcza ma wpłacać do budżetu państwa nadwyżkę środków finansowych ustaloną na koniec roku, po wcześniejszym uregulowaniu zobowiązań podatkowych
Łukasz Zalewski
lukasz.zalewski@infor.pl