ZMIANA PRAWA
Od 1 stycznia 2009 r. zaczną obowiązywać nowe zasady opodatkowania ryczałtem małych kwoty otrzymywanych z tytułu działalności wykonywanej osobiście. Możliwość taką przewiduje ustawa z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (obecnie czeka na podpis prezydenta).
Jak wyjaśnia Anna Misiak, doradca podatkowy z MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, do tej kategorii przychodów zaliczane są m.in. umowy zlecenia, umowy o dzieło, wynagrodzenia zarządu lub rady nadzorczej. Podatek zryczałtowany wyniesie 18 proc. przychodu. Opodatkowanie podatkiem zryczałtowanym polega na tym, że stawka podatku jest nakładana bezpośrednio na kwotę przychodu. Ekspert dodaje, że podatnikowi nie przysługują więc koszty uzyskania przychodu. Pobór podatku zryczałtowanego oznacza jednakże, że podatnik nie musi już rozliczać się z tak opodatkowanego przychodu w zeznaniu rocznym. Podatek pobrany przez płatnika jest finalnym podatkiem od tego przychodu.
Informacja PIT-11
W odniesieniu do kwot podlegających zryczałtowanemu opodatkowaniu płatnik nie ma obowiązku wystawiania podatnikowi rocznej informacji podatkowej PIT-11.
- Aby do danego przychodu wypłacanego z umowy zlecenia od nowego roku zastosować 18-proc. podatek, przychód określony w umowie lub umowach nie może przekroczyć miesięcznie 200 zł od tego samego płatnika - podkreśla Anna Misiak.
Oznacza to, że jeśli dana osoba współpracuje z kilkoma firmami, a ustalona kwota wynagrodzenia nie przekroczy 200 zł miesięcznie, to od każdej kwoty podatnik zapłaci wyłącznie 18 proc. podatku. Kwoty uzyskanego przychodu nie będzie musiał uwzględniać w swoim rocznym zeznaniu.
Zlecenia dla studentów
To rozwiązanie może okazać się przydatne w przypadku krótkotrwałych umów zlecenia czy o dzieło zawieranych choćby ze studentami czy też uczniami szkół ponadpodstawowych. Jednakże w przypadku innych osób, które z tytułu zawartej umowy zlecenia podlegałyby ubezpieczeniu społecznemu i/lub zdrowotnemu, należy pamiętać, że przy zryczałtowanym opodatkowaniu podstawa opodatkowania nie może być zmniejszona o potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenie społeczne.
- Odliczeniu od zryczałtowanego podatku nie podlega także składka na ubezpieczenie zdrowotne należna na podstawie odrębnych przepisów - mówi Anna Misiak.
Potrącone ze środków podatnika składki można byłoby odliczać dopiero w zeznaniu rocznym, jeśli podatnik miałby inne dochody do opodatkowania.
Obecne rozwiązania
Szymon Murawski, doradca podatkowy z DLA Piper, wyjaśnia, że obecnie co do zasady umowy zlecenia podlegają opodatkowaniu według progresywnej skali podatkowej. Jedynie w sytuacji, gdy zleceniobiorcą jest osoba prowadząca działalność gospodarczą, przychód z tytułu umowy zlecenia może być opodatkowany według liniowej stawki 19 proc.
- W przypadku gdy wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia jest wypłacane na rzecz podmiotu nieprowadzącego działalności gospodarczej, podmiot wypłacający jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy - mówi Szymon Murawski. Zaliczka pobierana jest według stawki 19 proc. Dopiero w zeznaniu rocznym zleceniobiorca jest zobowiązany do wykazania różnicy między podatkiem pobranym przez płatnika a wynikającym z zastosowania skali podatkowej i dopłacenia ewentualnej różnicy. Ponadto ekspert zauważa, że dziś podstawę opodatkowania umów zlecenia pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne oraz o zryczałtowane 20-proc. koszty uzyskania przychodów (w zeznaniu rocznym podatnik ma prawo wykazać rzeczywiste koszty związane z uzyskaniem przychodu pod warunkiem należytego ich udokumentowania).
Szymon Murawski przypomina, że do 31 grudnia 2003 r. obowiązywało ułatwienie dla umów zlecenia zawieranych na niewielkie kwoty. Wówczas ryczałtem objęte były należności do 146 zł. W takim przypadku pobierało się zryczałtowany podatek wynoszący 20 proc. przychodu (bez prawa odliczenia kosztów uzyskania przychodów). Dochodu tego nie wykazywało się już w zeznaniu rocznym.
PRZYKŁAD: RYCZAŁT OD ZLECENIA OD 2009 ROKU (DO KWOTY 200 ZŁ)
180 zł - wynagrodzenie z umowy zlecenia
180 zł - podstawa opodatkowania
18 proc. - stawka podatku
32 zł - podatek
180 - 32=148 zł - wynagrodzenie netto
ALEKSANDRA TARKA
aleksandra.tarka@infor.pl