Rozmowa z ROMANEM NAMYSŁOWSKIM, starszym menedżerem w Ernst & Young
Dnia 1 grudnia weszła w życie duża nowelizacja ustawy o VAT. Jak można ją ocenić?
- Jest to bardzo dobra nowelizacja, która wprowadza wiele korzystnych rozwiązań dla podatników. Niektóre z nich mogą mieć np. pozytywny wpływ na przepływy finansowe podatników (co jest ostatnio bardzo istotne) czy też po prostu zmniejszyć ilość pracy administracyjnej związanej z prawidłowym rozliczaniem podatku. Z czystym sumieniem mogę stwierdzić, że trzy lata zaangażowania w proces zmian ustawy o VAT, uwieńczony tą nowelizacją, miał sens.
Wiele nowych rozwiązań jest przyjaznych dla podatników. Czy możemy podać konkretny przykład?
- Chociażby uproszczenie dla magazynów konsygnacyjnych. To nie tylko udogodnienie dla podmiotów zagranicznych, które już nie muszą rejestrować się, dokonując przemieszczenia towarów do Polski. To rozwiązanie korzystne również dla nabywcy. O korzyści biznesowej takiej struktury, pozwalającej na dostawy w systemie just in time, nie muszę wspominać. Istotny może okazać się pozytywny wpływ na przepływy finansowe podatnika. Bez uproszczenia podmiot zagraniczny musiał opodatkować dostawę w momencie wyprowadzenia towarów z magazynu i wykazywać podatek należny. Dla nabywcy podatek ten był podatkiem naliczonym, którego odzyskanie mogło zająć kilka miesięcy, zwłaszcza gdy znaczna część dostaw to eksport lub dostawy wewnątrzwspólnotowe.
Jak teraz będą wyglądać rozliczenia nabywcy?
- Po nowelizacji nabywca będzie rozpoznawał wewnątrz- wspólnotowe nabycie towarów, czyli dokonywał rozliczenia VAT wyłącznie na papierze.
Czy magazyny konsygnacyjne to jedyne uproszczenie?
- Ależ skąd. Drugie uproszczenie to możliwość rozliczania VAT z tytułu importu poprzez deklarację. Zamiast płacić i odzyskiwać po kilku miesiącach podatek, będzie on rozliczany na podobnej zasadzie jak nabycie wewnątrzwspólnotowe.
Wprowadzono do ustawie o VAT więcej przepisów opcyjnych. Na co szczególnie warto zwrócić uwagę?
- Tu wymieniłbym deklaracje kwartalne, chociaż niepełne, gdyż podatnik będzie musiał wpłacać miesięczne zaliczki na podatek przez pierwsze dwa miesiące kwartału. Niewątpliwie jednak to rozwiązanie warte do rozważenia dla podmiotów, które np. składają dużą liczbę korekt deklaracji (będą tylko cztery deklaracje w roku do korygowania) czy też dla podmiotów, których obroty systematycznie wzrastają. Wysokość zaliczki jest bowiem uzależniona od obrotów z poprzedniego kwartału. Może okazać się, że jej wysokość będzie niższa niż faktyczna kwota zobowiązania za dany miesiąc. Później trzeba będzie dopłacić różnicę, ale przez miesiąc bądź dwa więcej środków pieniężnych pozostanie w rękach podatnika. Poza tym warto pamiętać o dość rewolucyjnych zmianach zasad opodatkowania dostawy nieruchomości.
Kolejne zmiany są zapewne związane koniecznością dostosowania polskich przepisów do prawa wspólnotowego?
- Zgadza się. Za najważniejszą zmianę uznałbym wyłączenie z zakresu opodatkowania transakcji zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, której definicja jest identyczna jak w podatkach dochodowych. Zmiana ta zdecydowanie powinna ułatwić dokonywanie przekształceń własnościowych. Poza tym mamy ogromną niespodziankę w postaci rezygnacji z ograniczenia odliczenia w przypadku wydatków niestanowiących kosztów podatkowych. Wydawało się, że Ministerstwo Finansów zżyło się tak z tym przepisem, że będzie broniło go do upadłego, a tymczasem udało się go uchylić.
O jakich regulacjach warto jeszcze wspomnieć?
- O przepisach, które są następstwem wydania wyroków, czy to przez Trybunał Konstytucyjny, czy Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Jeżeli chodzi o ten pierwszy sąd, to trzeba wskazać przepisy dotyczące konieczności posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Przeniesiono te przepisy do ustawy i nieco je zmodyfikowano, choć nie zawsze z korzyścią dla podatnika. Natomiast zmiana będąca bezpośrednio realizacją wyroku ETS to likwidacja kaucji gwarancyjnej. Trybunał w sprawie Alicji Sosnowskiej zakwestionował tego rodzaju ograniczenie prawa do zwrotu VAT.
Czy wszystkie nowe przepisy są korzystne dla podatników?
- Trudno tak naprawdę wskazać przepis jednoznacznie niekorzystny. Czasami jest tak, że dobre elementy są pomieszane z mniej korzystnymi, jak choćby liberalizacja ulgi na złe długi: dobry to możliwość korekty po upływie 180 dni od upływu terminu zapłaty, mniej korzystny - konieczność uzyskania potwierdzenia otrzymania zawiadomienia o skorzystaniu z tego rozwiązania przez wierzyciela.
Czy w takim razie należałoby coś jeszcze zmienić?
- Z całą pewnością nie była to ostatnia nowelizacja VAT. Już w przyszłym roku czekają nas istotne zmiany dotyczące zasad określania miejsca opodatkowania i obowiązków administracyjnych (składania informacji podsumowujących), wymuszone zmianami w dyrektywie UE. Będzie też trwał proces eliminowania niezgodności z dyrektywami, w tym jednej bardzo drażliwej, tj. ograniczenia odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu samochodów osobowych czy paliw do tych samochodów.
Na zdjęciu Roman Namysłowski, starszy menedżer w Ernst & Young