Zeznanie roczne sprawia zazwyczaj podatnikom wiele trudności. Dotyczy to zarówno wypełnienia odpowiedniego formularza PIT, jak i złożenia zeznania w urzędzie. Istnieje jednak alternatywny sposób złożenia zeznania rocznego. Chodzi o możliwość przesłania deklaracji podatkowej przez internet. Dzięki systemowi e-Deklaracje podatnicy mogą złożyć zeznania roczne PIT-36, PIT-36L, PIT-37 i PIT-38, nie wychodząc z domu. Muszą jednak spełnić dwa podstawowe warunki.
E-rozliczenie roczne
Już od 1 stycznia podatnicy mogą składać zeznania roczne za 2008 rok. W praktyce jednak większość osób składa zeznanie dopiero pod koniec okresu rozliczeniowego, czyli najczęściej w kwietniu. W rezultacie podatnicy składający zeznanie w tym czasie często muszą stać w długich kolejkach. Większość zaczyna w ogóle myśleć o rozliczeniu rocznym dopiero w marcu, gdy otrzymają informacje na formularzach PIT-8 lub PIT-11 od pracodawców (mają oni czas na przesłanie takich PIT do końca lutego).
Wystarczy jednak zdecydować się na przesłanie deklaracji drogą elektroniczną, aby uniknąć kolejek i straty czasu na dojazd do urzędu skarbowego. Trzeba jednak wiedzieć, że nie jest to sposób bezproblemowy. Przede wszystkim podatnik musi posiadać bezpieczny podpis elektroniczny z kwalifikowanym certyfikatem oraz zaświadczenie od naczelnika urzędu skarbowego. Warto więc już dziś pomyśleć o e-deklaracjach, jeśli ktoś wybierze ten sposób kontaktu z fiskusem.
Bezpieczny e-podpis
Zestaw do podpisu elektronicznego składa się m.in. z czytnika kart, karty z certyfikatem oraz oprogramowania. Zestaw taki kosztuje obecnie ok. 200-300 zł (na rok), w zależności od centrum kwalifikacji. W Polsce do sprzedaży e-podpisów uprawnione są trzy centra trzech firm: Unizeto (Certum), Krajowej Izby Rozliczeniowej (Szafir) oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych (Sigillum). Centra oferują różnego rodzaju zestawy do e-podpisu. Do wysyłania e-deklaracji konieczny jest bezpieczny e-podpis z kwalifikowanym certyfikatem, który jest równoważny z podpisem odręcznym. Co istotne, jest on wystawiany wyłącznie na osoby fizyczne, a zatem nie może z niego korzystać nikt inny poza właścicielem.
Podatnicy mogą kupić różne zestawy z kwalifikowanym certyfikatem. Jedne są mniejsze i podłączane do portu USB, inne, które również można podłączyć do takiego portu w komputerze, mają większy czytnik. W przypadku osób, które kupują podpis elektroniczny do złożenia zeznania rocznego PIT, nie ma większego znaczenia, jaki rodzaj zestawu kupią. Należy jedynie pamiętać, aby był to bezpieczny e-podpis z kwalifikowanym certyfikatem. Zestawy z certyfikatem niekwalifikowanym (inaczej: komercyjnym) nie nadają się obecnie do podpisu e-deklaracji.
W związku z tym, że koszt e-podpisu wynosi obecnie 200-300 zł, pojawia się pytanie, czy jest sens kupowania e-podpisu, żeby tylko przesłać zeznanie roczne przez internet. Eksperci podkreślają, że jeśli e-podpis ma służyć wyłącznie do tego celu, to raczej nie ma sensu ponosić tego kosztu. Tańsze będzie złożenie zeznania metodą tradycyjną, czyli albo osobiście, albo za pośrednictwem poczty. Koszt znaczka pocztowego jest nieporównanie niższy niż koszt e-podpisu z kwalifikowanym certyfikatem.
Warto jednak rozważyć, czy e-podpis nie będzie wykorzystywany również do innych celów. Na przykład za pomocą e-podpisu z kwalifikowanym certyfikatem można podpisywać faktury elektroniczne, umowy w formie elektronicznej, składać zlecenia w wybranych aukcjach internetowych czy transakcje w niektórych bankach. Jeśli więc podatnik ma zamiar wykorzystywać e-podpis do innych celów, wtedy wydatek 300 zł może się opłacić. Tym bardziej nie powinien to być problem dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
Zaświadczenie z urzędu
Drugi warunek, który muszą spełnić podatnicy, to zaświadczenie od naczelnika właściwego urzędu skarbowego na formularzu ZAS-E. Jest to wymóg formalny, o który warto zadbać wcześniej. O ile kupienie e-podpisu i jego aktywacja może trwać tylko dobę, o tyle formalności związane z wydaniem zaświadczenia przez naczelnika mogą trwać nawet trzy tygodnie. Nie będzie więc możliwe przesłanie e-deklaracji, jeśli ktoś zdecyduje się na ten sposób rozliczenia w ostatnim tygodniu kwietnia. Osoba taka po prostu nie uzyska w tak krótkim czasie zaświadczenia. Co zrobić, aby otrzymać takie zaświadczenie?
Przede wszystkim trzeba tradycyjną drogą, na papierze, złożyć zawiadomienie o zamiarze składania deklaracji podatkowych drogą elektroniczną na formularzu ZAW-E1 oraz wskazać osobę upoważnioną do składania deklaracji drogą elektroniczną. Nawet jeśli to składający wniosek będzie jedynym upoważnionym, trzeba to zaznaczyć, czyli wskazać siebie. Co więcej, należy także złożyć zgłoszenie na formularzu ZAW-E2, w którym osoba upoważniona potwierdza chęć składania e-deklaracji w imieniu podatnika. Takie zgłoszenie trzeba złożyć drogą elektroniczną i podpisać kupionym wcześniej bezpiecznym e-podpisem z kwalifikowanym certyfikatem. Dotyczy to również sytuacji, gdy upoważnionym jest podatnik składający wniosek. Jeśli jednak osobą upoważnioną jest inna osoba niż podatnik, to ta osoba musi posiadać własny e-podpis. Osobą taką może być na przykład doradca podatkowy, który sporządza zeznanie roczne podatnika, lub księgowa.
Po złożeniu zawiadomienia i zgłoszenia naczelnik urzędu weryfikuje oba dokumenty oraz poprawność zawartych w nich danych. Jeśli wszystkie dane są poprawne, naczelnik wydaje zaświadczenie ZAS-E upoważniające do składania e-deklaracji. Jeśli jednak pojawią się jakieś przeszkody, naczelnik wyda zaświadczenie ZAS-O, czyli odmawiające wydania zaświadczenia ZAS-E.
Jeśli podatnik pomyślnie spełni oba warunki do przesyłania e-deklaracji, może przystąpić do wypełniania zeznania PIT.
Wypełnienie PIT
Osoby fizyczne składające zeznanie roczne elektronicznie wypełniają formularze interaktywne (dostępne na stronie MF), które wyglądają identycznie jak papierowe. Po wypełnieniu zeznania rocznego za 2008 r. należy podpisać formularz e-podpisem i wysłać do urzędu. W ciągu doby podatnik otrzyma informację o tym, że zeznanie wpłynęło do urzędu lub o tym, jakie błędy wystąpiły.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Jak przesłać formularz interaktywny
ŁUKASZ ZALEWSKI
lukasz.zalewski@infor.pl