Rozmowa z RADOSŁAWEM KRUPĄ, menedżerem w Ernst & Young
Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał polską akcyzę na energię elektryczną za niezgodną z prawem wspólnotowym (sprawa C-475/07). Jakie konsekwencje może mieć ten wyrok w praktyce?
- Miejmy nadzieję, że wyrok przełoży się na praktykę oraz sposób stanowienia prawa w Polsce. Jest to kolejny wyrok ETS (po tzw. wyrokach samochodowych) dotyczący sytuacji, gdy od dłuższego czasu mieliśmy do czynienia z oczywistą sprzecznością polskich przepisów z prawem wspólnotowym, a jednocześnie brak było zdecydowanych działań ze strony organów państwowych, aby ten stan zmienić.
Ale Ministerstwo Finansów miało świadomość istnienia problemu z akcyzą.
- To prawda i nawet wynegocjowało okres przejściowy na dostosowanie przepisów, przygotowało projekt nowych regulacji przed upływem okresu przejściowego, a następnie dalsze prace, tuż przed ich finalizacją, zostały w praktyce zawieszone na około dwa lata. W tej sytuacji trudno było liczyć na wyrozumiałość ETS, nawet biorąc pod uwagę skalę potencjalnych konsekwencji finansowych oraz wyjątkowo niesprzyjającą sytuację finansową budżetu państwa.
Czy dotychczasowe negatywne wyroki ETS w polskich sprawach są rezultatem działań podatników, którzy próbują wykorzystać istniejące niuanse prawne na swoją korzyść?
- Ansolutnie nie. Chodzi tu o oczywiste niezgodności przepisów, które były przez długi czas przedmiotem otwartej publicznej debaty i w stosunku do których brak było zdecydowanych działań organów państwa.
Wyrok Trybunału nie ma ograniczenia w czasie. Co to oznacza?
- Wprowadzenie jakiegokolwiek ograniczenia skutków wyroku w czasie byłoby możliwe jedynie w przypadku, gdyby rząd polski wykazał się tzw. dobrą wiarą w kwestii harmonizacji przepisów akcyzowych, a także w ramach postępowania wykazał istotne negatywne konsekwencje wyroku dla budżetu oraz dla obrotu gospodarczego. Biorąc pod uwagę fakt, że Polska wynegocjowała okres przejściowy w zakresie dostosowania przepisów, który potem zignorowała, o ograniczeniu skutków wyroku w czasie nie mogło być mowy. Oznacza to, że wszyscy podatnicy, których interes został naruszony w związku z niedostosowaniem przepisów, mogą skutecznie powoływać się na wyrok we wszelkich postępowaniach dotyczących okresu od 2006 roku.
Czy producenci energii, którzy od 2006 roku nie musieli płacić akcyzy, mogą wnioskować o jej zwrot?
- Wytwórcy energii elektrycznej występują już o zwrot podatku, a nawet zapadły już w tym zakresie pozytywne orzeczenia polskich sądów administracyjnych. Tryb dochodzenia nadpłaty w przypadku niezgodności przepisów krajowych z przepisami wspólnotowymi jest identyczny jak w przypadku nadpłaty stwierdzonej na podstawie przepisów krajowych, tzn. warunkiem rozpoczęcia postępowania jest złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą deklaracji do właściwego naczelnika urzędu celnego. Na podstawie wyroku ETS istnieje też możliwość wznowienia zakończonych już postępowań podatkowych.
Fot. Wojciech Górski
Radosław Krupa, menedżer w Ernst & Young
Rozmawiała EWA MATYSZEWSKA