Jak opodatkować VAT obrót uzyskany z wynajmu lokalu mieszkalnego na cele działalności gospodarczej, stanowiącego współwłasność małżonków, z których tylko jeden jest podatnikiem VAT, a stroną umowy jest małżonek niebędący podatnikiem tego podatku?
ODPOWIEDŹ US - SKRÓT
Małżonek, który zawarł umowę najmu lokalu stanowiącego współwłasność obojga małżonków, ma obowiązek rozliczenia z tego tytułu VAT.
KOMENTARZ EKSPERTA
Stanowisko zaprezentowane w odpowiedzi na pytanie jest słuszne. Należy przyjąć, że w wypadku gdy umowa najmu lokalu stanowiącego współwłasność małżonków jest zawierana tylko przez jednego z nich, wolą obydwojga małżonków było, aby działalność w zakresie najmu była prowadzona tylko przez jednego z nich. Jeżeli małżonek zawierający umowę w przedmiotowej sprawie nie jest czynnym podatnikiem VAT, może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego.
ODPOWIEDŹ US - WYCIĄG
Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa Naczelnik Urzędu Skarbowego w Jarosławiu informuje:
Zgodnie z uregulowaniami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej). Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzaniu majątkiem wspólnym, lecz każdy z nich może zarząd ten wykonywać samodzielnie, z tym że dla wykonania czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda współmałżonka wyrażona w formie przewidzianej dla danej czynności prawnej. Jednakże zgoda taka nie oznacza, iż przez jej wyrażenie drugi małżonek staje się też stroną czynności prawnej dokonanej przez pierwszego z nich, i dlatego o tym, który z małżonków jest (będzie) podatnikiem podatku od towarów i usług, rozstrzyga w istocie rzeczy wola tychże małżonków co do tego, który z nich określone czynności zarządu majątkiem wspólnym będzie w konkretnej sytuacji wykonywał.
Powyższe potwierdzają przepisy ustawy o podatku dochodowym. Od 1 stycznia 2003 r. bowiem zmienione zostały przepisy dotyczące podatku dochodowego od umów najmu zawieranych przez osoby fizyczne. Na skutek nowelizacji, wprowadzonej ustawą z 27 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 141, poz. 1182), zasadę, iż przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego praw do udziału w zysku (w razie braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zyskach są równe), rozciągnięto także na osiągających przychody z najmu i dzierżawy małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa. Przy czym będą mogli oni w myśl art. 8 ust. 3 ww. ustawy złożyć w urzędzie skarbowym oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu przez jednego z nich. Wobec takiego brzmienia przepisu wskazane byłoby, aby ta sama osoba rozliczała zarówno podatek dochodowy, jak i VAT od osiągniętego przychodu z tytułu zawartej umowy najmu, a wówczas tylko w stosunku do niej odnosić się będzie ocena możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym była mowa w obowiązującym do 30 kwietnia 2004 r. przepisie art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) oraz obowiązującym od 1 maja 2004 r. przepisie art. 113 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).
Skoro zatem pytający wyrazili wolę rozliczania osiągniętego przychodu z tytułu zawartej umowy najmu wyłącznie przez jednego z małżonków, to na gruncie podatku od towarów i usług tylko wyznaczony małżonek będzie traktowany jako podatnik tego podatku.
Powyższe oznacza, iż w przypadku przekroczenia kwoty obrotu osiągniętego z tytułu najmu lokalu uprawniającej do zwolnienia od VAT pytający stanie się podatnikiem tego podatku z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi.
WAŻNE!
Ze zwolnienia podmiotowego korzystają podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty stanowiącej równowartość 10 000 euro.
Należy zauważyć, iż na gruncie przepisu art. 14 ust. 7 uprzednio obowiązującej ustawy z 8 stycznia 1993 r. o brzmieniu analogicznym jak art. 113 ust. 10 obecnie obowiązującej ustawy z 11 marca 2004 r. zwracano uwagę, że w przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie czynności określonych do 30 kwietnia 2004 r. w art. 2, a obecnie – w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, w trakcie roku podatkowego wielkość obrotu uprawniającego do zwolnienia, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży w roku podatkowym, powinna być określana w stosunku dziennym, tj. w proporcji do liczby dni w roku, licząc od dnia dokonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.
Pismo z 2 marca 2005 r. nr PP.443/64/04
Inne pisma dotyczące omawianego zagadnienia, zamieszczone w bazie internetowej:• PP/443/I-16/05