JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Gmina przeznaczyła do zbycia prawo wieczystego użytkowania zabudowanego gruntu wraz z oddzielnym prawem własności do budynków i budowli usytuowanych na tym gruncie i trwale z tym gruntem związanych. Dodatkowo oszacowana przez rzeczoznawcę wartość budynków i budowli stanowiących zabudowę tego gruntu, z uwagi na znaczny stan dewastacji, została określona na 0 zł. Okresu użytkowania przekracza 5 lat. W jaki sposób powinna być opodatkowana VAT sprzedaż tych nieruchomości?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
W myśl art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej ustawa o VAT) podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze, związana z dostawą lub świadczeniem usług, przy czym zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale związanych z gruntem albo części takich budynków z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Stąd też grunt zawsze będzie opodatkowany według stawki właściwej dla budynków, budowli lub ich części trwale z nim związanych.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych (z zastrzeżeniem pkt 10), pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie to dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.
W art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT wymieniono jako jedno ze zwolnień od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczonych pod zabudowę. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają także grunty, które potencjalnie będą traktowane jako budowlane w planie miejscowego zagospodarowania przestrzennego gminy. Dlatego też decydujące znaczenie ma kwalifikacja przedmiotowych gruntów.
Poprzez wyrażenie grunt przeznaczony pod zabudowę rozumieć należy zarówno te grunty, które widnieją w planie zagospodarowania przestrzennego jako przeznaczone pod zabudowę, jak i te, w stosunku do których właściciel w sposób dający się udowodnić uzewnętrznił zamiar ich przeznaczenia pod zabudowę. Kwalifikacja gruntów nie leży w kompetencji organów podatkowych, lecz właściciela gruntów.
Od 1 maja 2004 r. sprzedaż gruntu stanowi dostawę towarów i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Sposób opodatkowania dostawy gruntu zróżnicowany jest w zależności od rodzaju gruntu oraz rodzaju budynku, na którym jest posadowiony. Ze zwolnienia z podatku korzysta dostawa: terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę, oraz gruntu, na którym jest posadowiony budynek używany korzystający ze zwolnienia. Budynki i budowle i ich części podlegają zwolnieniu, jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło 5 lat, zwolnieniu podlega również grunt.
Zbycie natomiast prawa wieczystego użytkowania zostało zawarte w rozporządzeniu ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. (Dz.U. nr 97, poz. 970), zgodnie z którym zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku lub opodatkowane stawką w wysokości 0 proc.
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale związanych z gruntem albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że jeżeli dostawa budynku objęta jest zwolnieniem od podatku od towarów i usług jako dostawa towaru używanego, to również zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, na którym posadowiony jest ten budynek korzysta ze zwolnienia od podatku.
Ewa Matyszewska