JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Spółka zawarła umowę dzierżawy gruntu na 15 lat licząc od dnia 1 czerwca 1998 r. W związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej na tym terenie, uzgodniono, że od 31 sierpnia 2006 r. spółka rozwiąże umowę dzierżawy. W wyniku porozumienia z kontrahentem przywrócono dzierżawiony przez spółkę teren do stanu pierwotnego. W związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy spółka zobowiązała się do zapłaty odszkodowania w wysokości 20 921,35 zł. Czy odszkodowanie za niedotrzymanie warunków umowy dzierżawy stanowi koszt uzyskania przychodu?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.; dalej ustawa o CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów (w brzmieniu przepisu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. również w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów), z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 16 ust. l pkt 19 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu: nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska, niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
W przedmiotowej sprawie art. 16 nie ma zastosowania, stąd należy brać pod uwagę przede wszystkim ogólną zasadę wyrażaną w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Odszkodowanie, które spółka jest zobowiązana zapłacić, jest formą zadośćuczynienia, naprawienia szkody, jaką poniósł wydzierżawiający na skutek niedotrzymania przez spółkę warunków umowy. Umowy, która po jej rozwiązaniu nie będzie już wpływać na powstanie przychodu. Nie można w tym wypadku mówić o związku przyczynowo-skutkowym pomiędzy tego typu wydatkiem a przychodem spółki.
Nie jest to również koszt funkcjonowania, bez którego poniesienia osiąganie przychodów nie byłoby możliwe. Przypadki rozwiązywania umów w obrocie gospodarczym związane są z ryzykiem prowadzenia działalności gospodarczej.
Ewa Matyszewska